9 maja 2025
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Między narodem a państwem – Roman Rybarski

Rybarski o narodzie Naród jest moralną jednością, składającą się nie tylko z żyjących pokoleń, lecz również z przeszłych i przyszłych. Interesy wspólnoty narodowej należy stawiać ponad prawami jednostki. Według Rybarskiego nacjonalizm jest kierunkiem, który bierze za punkt wyjścia odrębność narodową i uważa ją za najwyższe dobro. Później to pojęcie rozumiał jako prąd duchowy, który fakt […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Św. Maksymilian Maria Kolbe: Masoni – wrogowie Kościoła

Nie mam zamiaru w tym krótkim referacie mówić o wrogach Kościoła wewnętrznych, ale pragnąłbym tylko zwrócić uwagę na nieprzyjaciół z zewnątrz. Jesteśmy świadkami gorączkowej akcji zwróconej przeciw Kościołowi Bożemu i to, niestety, nie bezowocnej. Apostołów bez liku. W rejestrze Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zapisano aż 15 ich grup: badacze Pisma św., baptyści, zwolennicy […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Ta ziemia musi być nasza!

Fragment powieści “Dziedzictwo” wydanej pod pseudonimem Kazimierz Wybranowski. Mecenas Culmer, pomimo wszystko, miał cele, dla których umiał się poświęcać. Choć Twardowski uważał go za łotra bez zasad, miał on swoje zasady; nie te wprawdzie, które wygłaszał i które mu przypisywano w szerokich kołach, ale zasady miał… . Pod względem tych zasad niżej stał od swego […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Jan Mosdorf: Brzask renesansu katolickiego

Będę szczery. Nie od razu – ja przynajmniej – doszedłem do tego stanowiska, a i dziś, sądzę, z katolickiego punktu widzenia można mi niejedno zarzucić. (…) Zacząłem podchodzić do katolicyzmu od strony socjologicznej, od jego wartości społecznej, traktowałem go utylitarnie, nie w wulgarnym, oczywiście znaczeniu tego słowa, polegającym na korzyści sojuszu z klerem, ale w tym […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Wolnomularstwo w walce z kościołem i religią

Zagadnienie roli Kościoła w życiu państw i ludów przybierało rozmaitą, czasami bardzo ostrą postać w różnych okresach dziejów średniowiecznych i nowożytnych. W najtrudniejszą wszakże i najniebezpieczniejszą fazę weszło ono, zaczynając od wieku XVIII, kiedy, postawiono znak zapytania nad rolą nie już Kościoła, ale religii w życiu jednostki, rodziny i narodu. Okres dziejów, który się rozpoczął w […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Feliks Koneczny: Harmider etyk w Polsce

Od dawien trwa w nauce spór o to, czy istnieje jakaś powszechna moralność, jakiś trzon etyki, wspólny wszystkim czasom i miejscom. Nikt nie będzie przeciwny marzeniu, by wszyscy byli moralnymi, lecz odezwie się zaraz wątpliwość i zakołacze pytaniem: a na jakiż sposób maja być moralnymi ci „wszyscy”? Trudno dotrzeć do jakiejś wspólnoty wobec niesłychanych rozbieżności, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Adam Heydel: Nacjonalizm nowoczesny a polska polityka wschodnia

Wysuwane niejednokrotnie w czasie wojny, wywieszone jako oficjalny sztandar pokojowych zapasów dyplomatycznych hasło: „samostanowienia o sobie narodów” straciło wiele ze swej rewelacyjnej wyrazistości w zetknięciu z konkretnym życiem politycznym. Natężenie namiętności i walka o najbliższe interesy, jaka się rozwinęła w okresie realizowania rezultatów wysiłków wojennych, niewiele pozostawiły miejsca obok siebie. Życie zasłoniło przed oczyma twórców […]

Czytaj dalej