15 lipca 2025
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Kpt. Jan Morawiec – legendarny dowódca Pogotowia Akcji Specjalnej NZW

Jan Morawiec, znany pod konspiracyjnymi pseudonimami „Błażej”, „Henryk”, „Remisz”, „Rębacz”, „Tajfun”, był jedną z tych postaci polskiego podziemia, których biografie ukazują pełną skalę odwagi, poświęcenia i determinacji w walce o niepodległą Polskę. Jego życie to tragiczna, ale i budująca historia człowieka, który nie ugiął się ani przed okupantem niemieckim, ani sowieckim, a mimo śmierci z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

„Szaniec” – między karabinem a maszyną drukarską

W okupowanej Polsce słowo bywało równie groźne jak broń. W czasach, gdy codziennością były łapanki, konspiracyjne hasła wypisywane nocą na murach i wieści przekazywane szeptem, prasa podziemna pełniła funkcję nie tylko informacyjną, ale też mobilizującą, wychowawczą i ideologiczną. W tym gęstym krajobrazie konspiracyjnych wydawnictw jednym z najważniejszych tytułów był „Szaniec” – dwutygodnik związany ze środowiskiem […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Pułkownik Józef Rokicki – Komendant Główny Narodowej Organizacji Wojskowej

Józef Wacław Rokicki urodził się 6 marca 1894 roku w Lipnie, w rodzinie Klemensa i Marii z Lamparskich. Ojciec był urzędnikiem, co zapewniało rodzinie względną stabilność, choć nie pozycję elity. Edukacja Rokickiego zaczęła się w miejscowej szkole miejskiej, którą ukończył w 1906 roku, a następnie kontynuowana była w domu. Jako ekstern zdał egzamin z zakresu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Kongres Wszechpolski 1924 – manifest siły obozu narodowego

Jesienią 1924 roku Warszawa stała się areną jednej z największych politycznych demonstracji wczesnej II Rzeczypospolitej. 26 października rozpoczął się Kongres Wszechpolski Związku Ludowo-Narodowego – wydarzenie, które miało nie tylko zademonstrować siłę organizacyjną obozu narodowego, lecz także nakreślić kierunek, w jakim według jego liderów powinna zmierzać odrodzona Polska. Na Kongres przybyło około 5 tysięcy delegatów z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

28 maja 1945 r. rozpoczęła się bitwa pod Kotkami – starcie NSZ z komunistycznym aparatem represji

Po zakończeniu II wojny światowej Polska nie odzyskała pełnej suwerenności. Choć walki z niemieckim okupantem ustały, rozpoczęła się nowa faza konfliktu – zbrojna konfrontacja polskiego podziemia niepodległościowego z narzuconym przez Związek Radziecki reżimem komunistycznym. Jednym z wyrazistych przykładów tej walki była bitwa pod Kotkami, która miała miejsce na przełomie maja i czerwca 1945 roku. Była […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Straż Narodowa (1923–1927): Historia, struktura i działalność

Straż Narodowa, działająca w Polsce w latach 1923–1927, była organizacją o wyraźnym charakterze paramilitarnym i ideologicznym, silnie związaną ze środowiskiem Narodowej Demokracji. Jej powstanie i rozwój należy analizować w szerszym kontekście politycznym burzliwych lat 20. XX wieku. Polska, jako młode państwo odrodzone po 123 latach zaborów, borykała się z problemami strukturalnymi, społecznymi i ideologicznymi. Partie […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Wyprawa myślenicka Adama Doboszyńskiego w 1936 roku

Adam Doboszyński urodził się 11 stycznia 1904 roku w Krakowie, w rodzinie ziemiańskiej. Wychowany w atmosferze patriotyzmu i silnych przekonań narodowych, ukończył szkołę średnią w Warszawie, a następnie wyjechał na studia inżynierskie do Francji i Niemiec. Kształcił się w zakresie energetyki, zyskując tytuł inżyniera. Po powrocie do Polski zamieszkał w rodzinnym majątku w Chorowicach. Związał […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Obóz Wielkiej Polski

Obóz Wielkiej Polski powstał w okresie szczególnych napięć politycznych, stanowiąc odpowiedź na przejęcie władzy przez sanację po zamachu majowym w 1926 roku. Roman Dmowski dostrzegł wówczas potrzebę stworzenia ruchu, który nie tylko będzie przeciwwagą dla autorytarnej władzy Józefa Piłsudskiego, lecz także stanie się narzędziem odbudowy narodowego ducha w społeczeństwie. OWP nie miał być klasyczną partią […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Organizacja Polska (OP) – tajna struktura Obozu Narodowo-Radykalnego

W burzliwym okresie II Rzeczypospolitej, naznaczonym walką o władzę, ideowe podziały oraz napięcia społeczne stanowiły stały element życia politycznego. Na tle sanacyjnej centralizacji i dominacji piłsudczyków pojawił się nurt radykalnie narodowy, pragnący odnowy państwa nie tyle przez reformy administracyjne, co przez głęboką przemianę duchową i społeczną narodu. Jednym z najważniejszych przejawów tego myślenia był Obóz […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Elżbieta Kocik: Rola narodowców w marszu po Ziemie Odzyskane

Zagadnienie przynależności Ziem Zachodnich do państwa polskiego należy do najważniejszych problemów geopolitycznych XX wieku, zwłaszcza w kontekście burzliwych wydarzeń II wojny światowej i powojennego kształtowania granic Europy. Kwestia ta nie była jednak nowa — w polskiej refleksji narodowej, szczególnie tej wywodzącej się z tradycji endeckiej, istniała od dawna jako część szerszej koncepcji „myśli zachodniej”. Zakładała […]

Czytaj dalej