5 lipca 2025
Historia i idea Postacie

Zbigniew Stypułkowski (1904–1979): Życie na przekór przemocy i zdradzie

Zbigniew Franciszek Stypułkowski urodził się 26 marca 1904 roku w Warszawie. Jego los spleciony był z historią walki o wolność, zdrady sojuszników i cywilnej odwagi. Od młodych lat angażował się w sprawy narodowe. Przez całe życie działał z myślą o Polsce — jako prawnik, polityk, uczestnik konspiracji, a później emigracyjny rzecznik sprawy polskiej. Zasłynął tym, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Marian Seyda – współtwórca Komitetu Narodowego Polskiego

Marian Seyda urodził się 7 lipca 1879 roku w Poznaniu, będącym wówczas częścią zaboru pruskiego. Wychowany w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych, od najmłodszych lat kształtował w sobie świadomość narodową oraz poczucie obowiązku wobec sprawy polskiej. Jego brat, Zygmunt Seyda, również odegrał istotną rolę w polskim życiu politycznym i publicznym, co świadczy o silnym zaangażowaniu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Witold Staniszkis – Litwin, który wybrał polskość

Witold Teofil Staniszkis urodził się 20 grudnia 1880 roku w Mariampolu w rodzinie o litewskich korzeniach. Jego ojciec, Wincenty, był nauczycielem greki, ale również aktywnym działaczem litewskiego ruchu narodowego. Matka, Weronika ze Szmitów, zmarła wcześnie, a jej siostra Anna została drugą żoną Wincentego. Choć rodzina miała związki z litewskim środowiskiem narodowym, Witold od młodości kierował […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Stanisław Głąbiński – ekonomista, wicepremier i lider Związku Ludowo-Narodowego

Stanisław Głąbiński był jedną z najbardziej wpływowych postaci polskiego życia politycznego i akademickiego przełomu XIX i XX wieku. Urodzony 25 lutego 1862 roku w Skolem, w Karpatach, na ziemiach zaboru austriackiego, wyrastał w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojciec, Jan Głąbiński, wywodził się z Nowego Targu i miał za sobą udział w jednym z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Ewelina Pepłowska – kobieta idei i czynu w służbie narodu

Postać Eweliny (Eliny) Pepłowskiej, choć nieco zapomniana w powszechnej świadomości historycznej, zasługuje na szczególną uwagę jako przykład kobiety zaangażowanej politycznie, społecznie i ideowo w najtrudniejszych momentach historii Polski. Urodzona 10 stycznia 1887 roku w Kijowie, zmarła 19 stycznia 1969 roku w Wejherowie, Pepłowska przez całe swoje życie działała na rzecz niepodległości, patriotyzmu, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Gabriela Balicka-Iwanowska – pionierka nauki i walki o prawa kobiet

Gabriela Aniela Balicka-Iwanowska (ur. 16 maja 1867 w Warszawie, zm. 19 lutego 1962 w Krakowie) była jedną z najbardziej wpływowych kobiet przełomu XIX i XX wieku w Polsce. Wybitna botaniczka, polityczka, działaczka społeczna, a zarazem pierwsza Polka z doktoratem nauk przyrodniczych uzyskanym za granicą. Przez całe życie walczyła o prawa kobiet, edukację i sprawiedliwość społeczną […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Załuska – lekarz, patriota, polityk. Biografia człowieka służby

Jan Załuska to postać, która w historii Polski XX wieku łączy w sobie dwie główne sfery działalności: medycynę oraz politykę narodową. Jako wykształcony lekarz i zarazem aktywny działacz polityczny Związku Ludowo-Narodowego, Załuska pozostawił trwały ślad zarówno w sferze ochrony zdrowia, jak i w burzliwym życiu politycznym II Rzeczypospolitej. Jego życie to opowieść o nieustępliwości, poświęceniu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Chudzik – osobisty sekretarz Dmowskiego i ofiara sanacyjnego mordu

Jan Chudzik był prawnikiem, działaczem narodowym i społecznym, a także podchorążym lotnictwa wojskowego II RP. Jego zaangażowanie w Stronnictwo Narodowe uczyniło go jednym z kluczowych działaczy w regionie podkarpackim. W 1933 roku padł on ofiarą zamachu politycznego, który wstrząsnął opinią publiczną. Jego tragiczna śmierć stała się symbolem brutalnych represji wobec opozycji w okresie rządów sanacyjnych. […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Stanisław Rymar – narodowiec z Podkarpacia

Stanisław Rymar urodził się 3 lutego 1886 roku w Haczowie k. Krosna, w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojcem był Piotr Rymar, a matką Katarzyna z domu Boczar. W jego rodzinie znajdowało się wielu uczestników powstań narodowych: jego dziadek brał udział w powstaniu węgierskim, a stryj, Maciej Rymar, walczył w powstaniu styczniowym. Jego edukacja […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Władysław Grabski – twórca złotego

Władysław Grabski to jedna z najważniejszych postaci w historii gospodarczej i politycznej II Rzeczypospolitej. Ekonomista, historyk, działacz polityczny związany z Narodową Demokracją, dwukrotny premier oraz minister skarbu, pozostawił po sobie dziedzictwo, które wpłynęło na kształt odradzającego się państwa polskiego. Jego największym osiągnięciem była reforma walutowa z 1924 roku, dzięki której Polska uzyskała stabilną walutę – […]

Czytaj dalej