28 marca 2025
Historia i idea Rocznice

20 marca 1942 r. okupanci niemieccy zamordowali Kazimierza Kowalskiego

Kazimierz Józef Kowalski – adwokat, działacz polityczny i samorządowy, a także uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Jego życie, poświęcone walce o niezależność i suwerenność ojczyzny, zakończyło się tragicznie podczas okupacji niemieckiej, kiedy został zamordowany w publicznej egzekucji w Zgierzu w 1942 roku. Kazimierz Kowalski urodził się 24 lutego 1902 roku w Balinie (powiat turecki) jako syn Józefa […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Chudzik – osobisty sekretarz Dmowskiego i ofiara sanacyjnego mordu

Jan Chudzik był prawnikiem, działaczem narodowym i społecznym, a także podchorążym lotnictwa wojskowego II RP. Jego zaangażowanie w Stronnictwo Narodowe uczyniło go jednym z kluczowych działaczy w regionie podkarpackim. W 1933 roku padł on ofiarą zamachu politycznego, który wstrząsnął opinią publiczną. Jego tragiczna śmierć stała się symbolem brutalnych represji wobec opozycji w okresie rządów sanacyjnych. […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Stanisław Rymar – narodowiec z Podkarpacia

Stanisław Rymar urodził się 3 lutego 1886 roku w Haczowie k. Krosna, w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojcem był Piotr Rymar, a matką Katarzyna z domu Boczar. W jego rodzinie znajdowało się wielu uczestników powstań narodowych: jego dziadek brał udział w powstaniu węgierskim, a stryj, Maciej Rymar, walczył w powstaniu styczniowym. Jego edukacja […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Władysław Grabski: Dwa lata pracy u podstaw państwowości naszej (1924–1925) – cz. I

Wstęp Wśród nielicznych lat naszego odnowionego bytu państwowego lata 1924–25 mają swoją specjalną kartę. W latach tych postawione zostały podwaliny naszej samowystarczalności skarbowej i gospodarczej, a to przez dokonanie reformy walutowej, rozwinięcie systemu podatkowego osiągnięcie równowagi budżetowej, zaprowadzenie monopoli państwowych, rozwinięcie systemu celnego i wprowadzenie w życie samowystarczalności kolei. Prócz tego w latach tych osiągnięto […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

6 marca 1942 r. prof. Roman Rybarski został zamordowany przez Niemców w KL Auschwitz

Roman Rybarski był jednym z najwybitniejszych polskich ekonomistów, myślicieli politycznych oraz działaczy społeczno-politycznych okresu międzywojennego. Był zarówno teoretykiem, jak i praktykiem, który swoje analizy gospodarcze wiązał z głębokim patriotyzmem. Uważał, że suwerenność gospodarcza jest podstawą silnego państwa i niezależności narodu. Rybarski urodził się 3 lipca 1887 r. w Zatorze, małej miejscowości w Małopolsce. Już od […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Władysław Grabski – twórca złotego

Władysław Grabski to jedna z najważniejszych postaci w historii gospodarczej i politycznej II Rzeczypospolitej. Ekonomista, historyk, działacz polityczny związany z Narodową Demokracją, dwukrotny premier oraz minister skarbu, pozostawił po sobie dziedzictwo, które wpłynęło na kształt odradzającego się państwa polskiego. Jego największym osiągnięciem była reforma walutowa z 1924 roku, dzięki której Polska uzyskała stabilną walutę – […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) zdecydowało o wymordowaniu polskich oficerów

5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) podjęło decyzję o rozstrzelaniu tysięcy polskich jeńców wojennych i więźniów politycznych. Decyzja ta doprowadziła do jednej z największych sowieckich zbrodni na narodzie polskim – zbrodni katyńskiej. Wydarzenia te, przez dekady tuszowane przez władze ZSRR, do dziś budzą emocje i stanowią bolesną kartę historii Polski. Na podstawie notatki […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” to święto obchodzone w Polsce 1 marca, ustanowione w celu upamiętnienia żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni i walczyli przeciwko komunistycznemu reżimowi narzuconemu przez Związek Sowiecki. Żołnierze ci, przez dekady wymazywani z historii przez władze PRL, dziś są uznawani za bohaterów, którzy do końca […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Masakra w Hucie Pieniackiej – jedna z najtragiczniejszych ukraińskich zbrodni na Polakach

28 lutego 1944 roku miała miejsce jedna z najbardziej brutalnych masakr na ludności polskiej podczas II wojny światowej – pacyfikacja Huty Pieniackiej. Wieś, zamieszkana głównie przez Polaków, stała się celem zbrodniczej operacji przeprowadzonej przez ukraińskich żołnierzy z 4. Galicyjskiego Ochotniczego Pułku Policji SS, wspomaganych przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) oraz ukraińskich szowinistów i miejscowych […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

“Sztuka i Naród” – między literaturą a ideą narodową

Sztuka i literatura od wieków pełniły kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości narodowej, zwłaszcza w momentach zagrożenia i represji. Polska, doświadczająca rozbiorów, powstań narodowych oraz II wojny światowej, wielokrotnie wykorzystywała sztukę jako narzędzie podtrzymywania ducha oporu. Jednym z najciekawszych przejawów literackiej walki o wolność było pismo konspiracyjne „Sztuka i Naród”, wydawane w latach 1942–1944 w Warszawie. […]

Czytaj dalej