2 lipca 2025
Dziennik Narodowy Blog Historia i idea
Historia i idea Rocznice

28 czerwca 1919 r. podpisano Traktat Wersalski. Polskę rezprezentowali Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski

Dokładnie dzisiaj, 28 czerwca, mija kolejna rocznica podpisania Traktatu Wersalskiego – głównego porozumienia pokojowego kończącego I wojnę światową. W sali lustrzanej pałacu wersalskiego zgromadzili się przedstawiciele pokonanych Niemiec oraz zwycięskiej Ententy, aby oficjalnie zakończyć konflikt, który przez cztery lata wyniszczył Europę. To na mocy tego dokumentu wytyczono nowe granice państwowe, powołano Ligę Narodów, a także […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Endecy w CK Monarchii czyli Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe

Po upadku powstania styczniowego i nasileniu represji w Królestwie Polskim, to Galicja – jako jedyny region zaborów z autonomią polityczną – stała się centrum legalnej działalności politycznej Polaków. Monarchia habsburska, choć daleka od demokracji, oferowała ramy instytucjonalne umożliwiające udział w życiu publicznym: m.in. austriacką Radę Państwa w Wiedniu oraz Sejm Krajowy we Lwowie. Oba ciała […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Towarzystwo Oświaty Narodowej – tak endecja budowała wpływy

Na przełomie XIX i XX wieku Królestwo Polskie (formalnie część Imperium Rosyjskiego) znalazło się pod silnym naciskiem władz carskich, które sukcesywnie zaostrzały politykę rusyfikacji. Wystarczy wspomnieć, że od lat 80. XIX w. wszystkie elementy szkolnictwa publicznego były kontrolowane przez kuratoria, podręczniki obowiązkowo drukowano w języku rosyjskim, a pensje nauczycieli uzależniano od wiernego wykonywania nakazów administracji. […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Jan Ludwik Popławski: Co to jest naród?

Dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek powinniśmy pojąć dokładnie znaczenie wyrazów naród i narodowość. Otóż narodowością nazywamy właśnie siłę – spójnię wielką i niezwalczoną, a ludzi przez nią w jedność związanych nazywamy narodem. Nie dość jednakże o tym ogólnie wiedzieć, trzeba się bliżej przypatrzeć, aby dopiero zrozumieć, dlaczego to spójnia narodowości jest taka niespożyta. Więc cóż nas […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Zbigniew Stypułkowski (1904–1979): Życie na przekór przemocy i zdradzie

Zbigniew Franciszek Stypułkowski urodził się 26 marca 1904 roku w Warszawie. Jego los spleciony był z historią walki o wolność, zdrady sojuszników i cywilnej odwagi. Od młodych lat angażował się w sprawy narodowe. Przez całe życie działał z myślą o Polsce — jako prawnik, polityk, uczestnik konspiracji, a później emigracyjny rzecznik sprawy polskiej. Zasłynął tym, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Kongres Wszechpolski 1924 – manifest siły obozu narodowego

Jesienią 1924 roku Warszawa stała się areną jednej z największych politycznych demonstracji wczesnej II Rzeczypospolitej. 26 października rozpoczął się Kongres Wszechpolski Związku Ludowo-Narodowego – wydarzenie, które miało nie tylko zademonstrować siłę organizacyjną obozu narodowego, lecz także nakreślić kierunek, w jakim według jego liderów powinna zmierzać odrodzona Polska. Na Kongres przybyło około 5 tysięcy delegatów z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Marian Seyda – współtwórca Komitetu Narodowego Polskiego

Marian Seyda urodził się 7 lipca 1879 roku w Poznaniu, będącym wówczas częścią zaboru pruskiego. Wychowany w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych, od najmłodszych lat kształtował w sobie świadomość narodową oraz poczucie obowiązku wobec sprawy polskiej. Jego brat, Zygmunt Seyda, również odegrał istotną rolę w polskim życiu politycznym i publicznym, co świadczy o silnym zaangażowaniu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Witold Staniszkis – Litwin, który wybrał polskość

Witold Teofil Staniszkis urodził się 20 grudnia 1880 roku w Mariampolu w rodzinie o litewskich korzeniach. Jego ojciec, Wincenty, był nauczycielem greki, ale również aktywnym działaczem litewskiego ruchu narodowego. Matka, Weronika ze Szmitów, zmarła wcześnie, a jej siostra Anna została drugą żoną Wincentego. Choć rodzina miała związki z litewskim środowiskiem narodowym, Witold od młodości kierował […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

9 czerwca 1946 r. ubecy zakatowali Tadeusza Łabędzkiego

Tadeusz Łabędzki urodził się 24 grudnia 1917 roku w Filadelfii w Stanach Zjednoczonych. Jego ojciec, Bronisław Łabędzki, był uczestnikiem rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim. Za zorganizowanie strajku szkolnego został zesłany na Syberię, skąd zdołał uciec i wyemigrować do USA. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości cała rodzina wróciła do kraju w 1919 roku i osiedliła […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Armia Polska we Francji 1917–1919: Błękitna Armia w służbie niepodległości

Idea stworzenia polskich sił zbrojnych u boku państw Ententy narodziła się natychmiast po wybuchu I wojny światowej. Polonia na Zachodzie, zwłaszcza we Francji, dostrzegała w konflikcie szansę na umiędzynarodowienie sprawy polskiej i odbudowę niepodległego państwa. Już 21 sierpnia 1914 roku rząd francuski wyraził zgodę na formowanie polskich oddziałów, choć w praktyce ograniczyło się to do […]

Czytaj dalej