18 maja 2025
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Kościół, naród i państwo

I. WOLNOMULARSTWO W WALCE Z KOŚCIOŁEM I RELIGIĄ Zagadnienie roli Kościoła w życiu państw i ludów przybierało rozmaitą, czasami bardzo ostrą postać w różnych okresach dziejów średniowiecznych i nowożytnych. W najtrudniejszą wszakże i najniebezpieczniejszą fazę weszło ono, zaczynając od wieku XVIII, kiedy, postawiono znak zapytania nad rolą nie już Kościoła, ale religii w życiu jednostki, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

14 stycznia 1885 r. Zygmunt Balicki zakłada Związek Młodzieży Polskiej “Zet”

14 stycznia obchodzimy 138. rocznicę powstania Związku Młodzieży Polskiej „Zet” – tajnej organizacji studenckiej, która odegrała kluczową rolę w kształtowaniu polskiego ruchu niepodległościowego pod koniec XIX i na początku XX wieku. Założony tego właśnie dnia w 1887 roku w Krakowie przez Zygmunta Balickiego, “Zet” stał się kuźnią przyszłych liderów politycznych i społecznych, dążących do odzyskania […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

13 stycznia 1945 roku rozpoczął się marsz Brygady Świętokrzyskiej na Zachód

13 stycznia to data wyjątkowa dla polskiej historii, szczególnie dla środowisk związanych z tradycją Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Tego dnia w 1945 roku Brygada Świętokrzyska rozpoczęła swoją słynną epopeję marszu na Zachód, która zwieńczona została wyzwoleniem obozu koncentracyjnego w Holiszowie i spotkaniem z oddziałami amerykańskimi. Brygada Świętokrzyska, jedyny polski oddział partyzancki, który przebił się na […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Współtwórca idei narodowej – Jan Ludwik Popławski

Jan Ludwik Popławski — życie i działalność Jan Ludwik Popławski (1854-1908) to jedna z kluczowych postaci polskiej myśli narodowej przełomu XIX i XX wieku. Jego działalność publicystyczna, polityczna i społeczna miała znaczący wpływ na kształtowanie idei narodowych w Polsce oraz budowanie świadomości patriotycznej w czasach, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Był współzałożycielem i jednym […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Bohdan Wasiutyński: Praworządność

Każda społeczność trwała musi być zorganizowana. Organizacja oznacza uregulowanie stosunków na podstawie prawnej. Tam przeto, gdzie istnieje społeczeństwo, istnieje również prawo. Państwo jest zawsze organizacją prawną. Nawet despotia wschodnia w najczystszej postaci jest nią pod względem formalnym. Obowiązuje bowiem w niej norma zasadnicza: wola panującego jest jedynym prawem. Różnica kapitalna między Wschodem a Zachodem występuje […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Roman Dmowski – ojciec polskiego odrodzenia

Mija 86. rocznica śmierci jednego z najważniejszych ojców polskiej niepodległości – Romana Dmowskiego. Dla jednych postać kontrowersyjna, dla innych niezłomny patriota i męż stateczny, który swoją wizją i pracą dyplomatyczną przyczynił się do odbudowy niepodległego państwa polskiego po 123 latach zaborów. W niniejszym artykule pragniemy oddać hołd temu wybitnemu politykowi, publicyście i ideologowi, który na […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Gdybym był wrogiem Polski

Uważam to za rzecz bardzo pożyteczną zastanawiać się od czasu do czasu nad tym, co bym robił, gdybym był wrogiem Polski, gdyby odbudowanie Polski było mi niedogodne i gdyby mi chodziło o jej zniszczenie. Otóż przede wszystkim używałbym wszelkich wysiłków i nie żałowałbym żadnych ofiar na to, ażeby nie dopuścić do zapanowania w tym kraju […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Zygmunt Balicki – pierwszy ideolog polskiego nacjonalizmu

Zygmunt Balicki urodził się 30 grudnia 1858 roku w Lublinie w rodzinie inteligenckiej. Był synem Seweryna Balickiego i Karoliny Gruszczyńskiej. Jego dzieciństwo przypadło na okres represji po powstaniu styczniowym, co miało duży wpływ na jego przyszłe poglądy polityczne. Kształcił się w Gimnazjum Męskim w Lublinie, które ukończył w 1876 roku. Następnie studiował nauki społeczne i […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Adam Heydel (1893–1941): Życie i myśl ekonomiczna polskiego liberała

Adam Zdzisław Heydel – ekonomista, publicysta, konspirator, człowiek renesansu – to jedna z najważniejszych postaci polskiej myśli ekonomicznej okresu międzywojennego. Jako przedstawiciel Krakowskiej Szkoły Ekonomii i zwolennik austriackiej szkoły ekonomii, pozostawił po sobie dorobek naukowy, który dziś uznaje się za prekursorski wobec współczesnego leseferyzmu. Jego życie, naznaczone zarówno walką o wolność gospodarczą, jak i tragiczną […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Andrzej Trzebiński: W klimacie kultury imperialnej

1. Demagogia przemocy Zwrot, jakim się operuje dzisiaj – „rewolucja świadomości kulturalnej” czy „rewolucja świadomości politycznej” – nie jest bynajmniej czczym echem Brzozowskiego, jest w ogóle dzisiaj frazesem mniej niż kiedykolwiek. To rozstrzyga w stawianiu zagadnień. Ponieważ teatrem rewolucji jest tylko i wyłącznie nasza świadomość kulturalna i nic ponadto – nie może istnieć i nie […]

Czytaj dalej