19 lipca 2025
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Jan Mosdorf: Tradycja i tradycjonalizm

Każde pokolenie musi własnym wysiłkiem z materiałów pozostawionych przez przodków i tych, które zmieniona rzeczywistość jemu dopiero udostępniła budować na nowo swą własną syntezę, tak jak poszczególny człowiek ustawicznym trudem musi co dzień budować na nowo swą harmonię wewnętrzną. Nawet gdyby wyjątkowe jakieś pokolenie zbudowało syntezę niezmiernie bliską harmonii społecznej, praca jego, choć płodna w skutkach, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

10 lutego 1949 zmarł prof. Feliks Koneczny – historiozof, twórca nauki o cywilizacjach

Feliks Koneczny to postać, która w polskiej nauce i myśli historiozoficznej zajmuje wyjątkowe, ale jednocześnie marginalizowane miejsce. Jego prace, choć innowacyjne i pełne śmiałych uogólnień, przez dekady były ignorowane lub wręcz odrzucane przez akademickie środowisko w Polsce. W swoich badaniach nad dziejami cywilizacji stworzył unikalną teorię, która nie tylko porządkowała różnorodność kulturową i polityczną ludzkości, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Pierwsza masowa deportacja Polaków przez Sowietów

Pierwsza masowa deportacja obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego miała miejsce w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Była to jedna z czterech wielkich wywózek, które objęły setki tysięcy Polaków zamieszkujących wschodnie tereny II Rzeczypospolitej, zajęte przez ZSRS po agresji 17 września 1939 roku. Po zawarciu paktu Ribbentrop-Mołotow w sierpniu 1939 roku Niemcy […]

Czytaj dalej
Postacie

Tadeusz Gajcy – poeta pokolenia Kolumbów, żołnierz Konfederacji Narodu

Tadeusz Stefan Gajcy urodził się 8 lutego 1922 roku w Warszawie w rodzinie rzemieślniczej. Jego ojciec, Stanisław Gajcy, był ślusarzem, a matka, Wiktoria, zajmowała się domem. Wychowywał się na warszawskim Starym Mieście, w atmosferze patriotyzmu i szacunku dla kultury polskiej. Jego edukacja przypadła na burzliwe lata przedwojenne – uczęszczał do Gimnazjum im. Księcia Józefa Poniatowskiego, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Narodowy „Agaton”

Bohater Powstania Warszawskiego, adiutant Tadeusza Komorowskiego ps. „Bór” był narodowym radykałem. Obóz narodowy był przeciwny wszczynaniu powstania w Warszawie, ale kiedy postawiono narodowców przed faktem dokonanym, 1 sierpnia 1944 r. do walki stanęły tysiące narodowców, nie tylko w szeregach Narodowych Sił Zbrojnych czy Narodowej Organizacji Wojskowej, ale również w oddziałach Armii Krajowej. Wśród wyróżniających się […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Stanisław Piasecki: Słowo i treść

Trudno, bardzo jest trudno dogadać się nacjonaliście z socjalistą, jeśli już do takiej pogawędki – polemicznej oczywiście – dojdzie. Mówią innymi językami, operują innymi pojęciami. Stąd tyle w każdej takiej dyskusji nieporozumień, które wprzód mozolnie trzeba pousuwać, aby polemika o sprawy istotne i ważne, nie stała się sporem o słowa źle zrozumiane, aby argumenty biły […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Julian Dunajewski – reformator i minister skarbu w c.k. monarchii

Julian Dunajewski (1821 – 1907) pochodził z galicyjskiej rodziny szlacheckiej herbu Sas z Dunajowa k. Lwowa, o tradycjach urzędniczych i inteligenckich. Jego ojciec był urzędnikiem w administracji austriackiej, co miało wpływ na jego przyszłą karierę. Wychowywał się w środowisku, w którym edukacja była traktowana priorytetowo. Nie zachowało się wiele szczegółowych informacji na temat jego życia […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

“Wielki Zapomniany” współtwórca endecji – Teofil Wielogórski

Teofil Waligórski to postać, która odegrała istotą rolę w kształtowaniu myśli politycznej Narodowej Demokracji.  Jako działacz polityczny, publicysta i członek Ligi Narodowej był zaangażowany w organizowanie struktur narodowych oraz kształtowanie strategii politycznej, której celem była obrona interesów Polaków pod zaborami. Jego życie i działalność odzwierciedlają nie tylko złożoność ówczesnej polityki narodowej, ale również trudności, z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Charakterystyka cywilizacji łacińskiej według koncepcji Feliksa Konecznego

Feliks Koneczny, polski historiozof i badacz cywilizacji, opracował teorię cywilizacji, w której wyróżnił kilka podstawowych typów cywilizacji istniejących w historii ludzkości. Cywilizacja jest według Konecznego „metodą życia zbiorowego”. Wyróżniał on wiele cywilizacji (pluralizm) i zaprzeczał możliwości istnienia cywilizacji ogólnoludzkiej. Cywilizacjami rządzą prawa cywilizacyjne. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje cywilizacja łacińska, którą Koneczny uważał za najwyższą […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Gwalbert Pawlikowski: Wizjoner ochrony przyrody i ideolog narodowej sprawy

Jan Gwalbert Pawlikowski (1860–1939) to postać o niezwykłej wszechstronności: ekonomista, polityk, taternik, literat, ale przede wszystkim pionier ochrony przyrody w Polsce i jeden ze znaczących działaczy endecji. Jego życie było splotem pasji do natury, zaangażowania w budowę polskiej państwowości oraz intelektualnej refleksji nad relacjami między człowiekiem a środowiskiem. Choć dziś nieco zapomniany, jego idee – […]

Czytaj dalej