8 maja 2024
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Joachim Bartoszewicz: Polski patriotyzm

Nie powinno to wydawać się dziwnym, że kwestię patriotyzmu traktuję jako jedno z zagadnień polityki polskiej. Jeśli sobie uprzytomnimy, że największe i najtrudniejsze czyny, jakich naród dokonać musi w życiu swoim państwowym, wynikają z pobudek patriotycznego poświęcenia się i zależne są od stopnia i rodzaju patriotyzmu, to musimy patriotyzm nie tylko uznać za realny problem […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Zygmunt Wasilewski: Jaki był motyw zamachu?

Od pierwszej chwili wybuchu 12 maja nad wypadkami zawisło niepokojące pytanie, jakie są motywy zamachu, jaki jego cel. Cui bono? Na pytanie to Polak nie ma dotąd jasnej odpowiedzi, gdy już spokój na ulicy, niestety spokój żałobny, gdy w oczach majaczą cyfry nie do wiary: 300 zabitych, tysiąc rannych! Zabitych i rannych w walce bratobójczej! […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Stanisław Piasecki: Imperializm idei

Odrodzenie uczuć narodowych w Europie, tak charakterystyczne dla historii XIX-go wieku, zastało Polskę podzieloną przez rozbiorców, niewolną, wyzutą z niezawisłości politycznej. Musiało to zaciążyć na charakterze polskiego patriotyzmu, który stał się szczególniej obronny, defensywny, negatywny. Nasze pieśni narodowe oplatają się około słowa „nie”; „Jeszcze Polska nie zginęła”, „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”. Ten sam zresztą […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Stanisław Kozicki: Historia Ligi Narodowej – cz. I

CZĘŚĆ I LIGA POLSKA (1887—1893) ROZDZIAŁ PIERWSZY EUROPA I POLSKA W OSTATNIM ĆWIERĆWIECZU WIEKU XIX Około roku 1880 zaczęły się ustalać stosunki europejskie w tych mniej więcej kształtach, w jakich przetrwały do wybuchu wojny europejskiej w 1914 roku. Zwycięstwo odniesione przez Prusy nad Francją (1871) położyło fundamenty pod rozrost potęgi niemieckiej. Wojna rosyjsko-turecka zakończona pokojem w […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Abp Józef Teodorowicz: O ducha narodu polskiego

Kto nie pamięta tych strasznych przeżyć, które władały każdym w Polsce w przeddzień 15 sierpnia przed siedmiu laty? Czy oprze się Polska najazdowi bolszewickiemu, czy też mu ulegnie? Oto było niepokojące pytanie, z którym się wiązało zaraz drugie: Ostanie się Polska, czy też nie ostanie? Bo każdy to rozumiał, że owładnięcie przez komunistów Warszawą, a […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Roman Dmowski: Nasz patriotyzm – cz. II

Z kolei należy nam się przyjrzeć własnemu społeczeństwu, rozpatrzeć sposoby zachowania się rozmaitych jego odłamów wobec określonego wyżej stanowiska rządu. Na początku zaraz spotyka się tu trudność możliwą tylko w naszych warunkach. Wobec braku wszelkiej wolności słowa, żadne programy sformułowane u nas nie istnieją – co najwyżej można się domyślać z mniejszą lub większą pewnością […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Zdzisław Dębicki: Podstawy kultury narodowej – Dusza zbiorowa

Materiał etnograficzny, złożony z ludu lub ludów, zamieszkujących jedno terytorium i mówiących jednym językiem lub językami pokrewnymi, urasta — jak już mówiliśmy — w naród drogą dorabiania się wspólnych tradycji dziejowych (politycznych, cywilizacyjnych i kulturalnych), które, stanowiąc własność każdej poszczególnej duszy, w każdym poszczególnym pokoleniu, w sumie swojej tworzą bogactwo duszy narodu. Dusza narodu jest […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Adam Heydel: Etatyzacja sumień

Etatyzacja życia gospodarczego prowadzi do coraz dalej idącego zacieśniania swobody jednostki w rozporządzaniu się swoim majątkiem. Jest ona podrywaniem podstawy naszej cywilizacji: prawa własności. Coraz lepiej uświadamia sobie społeczeństwo polskie zgubne skutki etatyzmu na tym polu. Prócz kilku zaślepieńców, prócz takich ideologów socjalizmu jak pan Jędrzej Moraczewski, nie ma już chyba w Polsce zwolenników etatyzacji […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Roman Dmowski: ojciec polskiego ruchu narodowego

Roman Dmowski, gdy zapytano go kiedyś jak widzi szansę na poprawę relacji z Ignacym Paderewskim, miał odpowiedzieć: „Trzeba udusić panią Paderewską”. Słynący z nietuzinkowego poczucia humoru mąż stanu odegrał jedną z kluczowych ról w procesie odzyskiwania niepodległości przez Polskę. Roman Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 roku w podwarszawskiej wsi Kamion (obecnie teren Warszawy), jako […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Wojciech Kwasieborski: Podstawy narodowego poglądu na świat

Wojciech Kwasieborski (1914  – 1940) był publicystą i redaktorem, jednym z czołowych działaczy Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”. Już jako nastolatek związał się z organizacjami narodowymi. W 1933 r. wszedł w skład Komitetu Redakcyjnego „Akademika Polskiego”, w którym pełnił funkcję przewodniczącego sekcji historii ruchu narodowego. W 1937 r. wszedł w skład Komitetu Redakcyjnego Ruchu Młodych pod kierownictwem Bolesława Piaseckiego, którego owocem […]

Czytaj dalej