20 kwietnia 2025
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Bohdan Wasiutyński: Praworządność

Każda społeczność trwała musi być zorganizowana. Organizacja oznacza uregulowanie stosunków na podstawie prawnej. Tam przeto, gdzie istnieje społeczeństwo, istnieje również prawo. Państwo jest zawsze organizacją prawną. Nawet despotia wschodnia w najczystszej postaci jest nią pod względem formalnym. Obowiązuje bowiem w niej norma zasadnicza: wola panującego jest jedynym prawem. Różnica kapitalna między Wschodem a Zachodem występuje […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Gdybym był wrogiem Polski

Uważam to za rzecz bardzo pożyteczną zastanawiać się od czasu do czasu nad tym, co bym robił, gdybym był wrogiem Polski, gdyby odbudowanie Polski było mi niedogodne i gdyby mi chodziło o jej zniszczenie. Otóż przede wszystkim używałbym wszelkich wysiłków i nie żałowałbym żadnych ofiar na to, ażeby nie dopuścić do zapanowania w tym kraju […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Andrzej Trzebiński: W klimacie kultury imperialnej

1. Demagogia przemocy Zwrot, jakim się operuje dzisiaj – „rewolucja świadomości kulturalnej” czy „rewolucja świadomości politycznej” – nie jest bynajmniej czczym echem Brzozowskiego, jest w ogóle dzisiaj frazesem mniej niż kiedykolwiek. To rozstrzyga w stawianiu zagadnień. Ponieważ teatrem rewolucji jest tylko i wyłącznie nasza świadomość kulturalna i nic ponadto – nie może istnieć i nie […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW)

Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW) była jedną z najważniejszych formacji konspiracyjnych działających na terenie okupowanej Polski podczas II wojny światowej. Powstała jesienią 1939 roku, tuż po klęsce wrześniowej, jako zbrojne ramię Stronnictwa Narodowego (SN) – jednej z głównych partii politycznych II Rzeczypospolitej. NOW stanowiła istotny element polskiego ruchu oporu, a jej działalność była nierozerwalnie związana z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Narodowo-Ludowa Organizacja Wojskowa

Narodowo-Ludowa Organizacja Wojskowa (NLOW) powstała w październiku 1939 roku w Warszawie jako konspiracyjna organizacja wojskowa o charakterze narodowym. Jej utworzenie było wynikiem sprzeciwu wobec legalności narady aktywu Stronnictwa Narodowego oraz rozłamu w środowisku narodowym. Założycielami organizacji byli działacze Stronnictwa Narodowego z dawnej frakcji młodych, związanej z Jędrzejem Giertychem i Kazimierzem Kowalskim. Głównymi postaciami, które odegrały […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Tadeusz Gluziński: Odrodzenie realizmu politycznego – cz.IV

Idea a doktryna Bezetyczna polityka „brudnych dróg”, która przeżarła całe życie publiczne XVIII i XIX w., doprowadziła do tego, że spośród polityków rzadko kto wierzył w cokolwiek. Sceptycyzm, a właściwie sceptyczny cynizm, stał się ozdobą polityka. Gra całych stronnictw politycznych bywała naigrawaniem się ze wszelkich wierzeń. Sukces polityczny, czy partyjny, a często nawet osobisty stawał […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Tadeusz Gluziński: Odrodzenie realizmu politycznego – cz.III

Hierarchia a wolność osobista Ustrój państwa narodowego, w którym władzę oparto na tytule moralnym, jest ustrojem zdecydowanie hierarchicznym. Jak wygląda hierarchia w państwie narodowym i na czym polega? Jak wskazaliśmy już poprzednio, nie może ona mieć nic wspólnego z hierarchią mechaniczną, wyrażającą się tylko w prostym fakcie, że jedni są na górze, a drudzy na […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Tadeusz Gluziński: Odrodzenie realizmu politycznego – cz.II

Rządy autorytatywne Demokracja u nas jeszcze żyje. Doktryny demokratyczne pokutują wszędzie, nawet tam, gdzie by się tego najmniej należało spodziewać. Rozstrzygnięcie sprawy w ustroju państwowym najważniejszej, sprawy praw obywatelskich i politycznych, przyznanie ich żydom, rozstrzygnięte zostało u nas ściśle w myśl doktryn demokracji; prawami tymi płaci się im za to, że zrzekają się na rzecz […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Tadeusz Gluziński: Odrodzenie realizmu politycznego – cz.I

Od autora Zamglony wzrok nie daje należytej perspektywy w ocenie rzeczywistości i w działaniu. Przed dziesiątkami lat odebrano narodom chrześcijańskim to, co stanowiło ich siłę: wiarę. Wiarę religijną, etykę chrześcijańską, idealizm. Proklamowano nowe bóstwo, które nazwano „bóstwem Rozumu”. Postawiła je na piedestale już Wielka Rewolucja francuska, składając mu ofiary na zbezczeszczonych ołtarzach katolickich kościołów. W […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Nie bądźcie talmudystami

Przede wszystkim muszę Wam podziękować żeście mnie wybrali prezesem honorowym Waszego zjazdu. Miło mi, że się rozumiemy i że młode pokolenie podejmuje pracę w kierunku wszechpolskim. Równocześnie jednak muszę wam powiedzieć: wystrzegajcie się talmudyzmu, trzymania się tego, co kiedyś zostało napisane. Musimy ciągle tworzyć, ciągle iść naprzód. Wyprzedzeni przez inne narody, musimy szybko odrobić braki […]

Czytaj dalej