9 maja 2025
Historia i idea Postacie

Jan Chudzik – osobisty sekretarz Dmowskiego i ofiara sanacyjnego mordu

Jan Chudzik był prawnikiem, działaczem narodowym i społecznym, a także podchorążym lotnictwa wojskowego II RP. Jego zaangażowanie w Stronnictwo Narodowe uczyniło go jednym z kluczowych działaczy w regionie podkarpackim. W 1933 roku padł on ofiarą zamachu politycznego, który wstrząsnął opinią publiczną. Jego tragiczna śmierć stała się symbolem brutalnych represji wobec opozycji w okresie rządów sanacyjnych. […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Stanisław Rymar – narodowiec z Podkarpacia

Stanisław Rymar urodził się 3 lutego 1886 roku w Haczowie k. Krosna, w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojcem był Piotr Rymar, a matką Katarzyna z domu Boczar. W jego rodzinie znajdowało się wielu uczestników powstań narodowych: jego dziadek brał udział w powstaniu węgierskim, a stryj, Maciej Rymar, walczył w powstaniu styczniowym. Jego edukacja […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Władysław Grabski – twórca złotego

Władysław Grabski to jedna z najważniejszych postaci w historii gospodarczej i politycznej II Rzeczypospolitej. Ekonomista, historyk, działacz polityczny związany z Narodową Demokracją, dwukrotny premier oraz minister skarbu, pozostawił po sobie dziedzictwo, które wpłynęło na kształt odradzającego się państwa polskiego. Jego największym osiągnięciem była reforma walutowa z 1924 roku, dzięki której Polska uzyskała stabilną walutę – […]

Czytaj dalej
Eseje polityczne

Warto przeczytać: “Nacjonalizm chrześcijański” Bogumiła Grotta

Współczesny świat jest miejscem, gdzie idee ścierają się z niespotykaną wcześniej intensywnością. W dobie globalizacji i postmodernizmu coraz trudniej odnaleźć spójny fundament myślowy, na którym można oprzeć zarówno własne przekonania, jak i wizję przyszłości narodów. W tym kontekście książka prof. Bogumiła Grotta – Nacjonalizm chrześcijański – staje się pozycją wyjątkowo wartościową, zwłaszcza dla osób poszukujących […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Pakt lanckoroński: ku rządowi ludowo-narodowemu

Historia II Rzeczypospolitej obfitowała w liczne konflikty polityczne oraz próby stabilizacji sytuacji w kraju poprzez różne alianse i porozumienia. Jednym z najważniejszych wydarzeń tego okresu było zawarcie Paktu Lanckorońskiego w 1923 roku. Było to porozumienie pomiędzy partiami prawicowymi i centrowymi, które miało na celu stworzenie stabilnej większości parlamentarnej i objęcie rządów w Polsce. Wpływ tego […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Wojciech Trąmpczyński – narodowy demokrata, marszałek Sejmu i Senatu

Wojciech Trąmpczyński był nie tylko wybitnym adwokatem i działaczem społecznym, ale także politykiem, który odegrał istotną rolę w walce o prawa Polaków w zaborze pruskim oraz w budowie niepodległego państwa polskiego. Jego działalność obejmowała zarówno obronę Polaków w sądach pruskich, jak i walkę o ich prawa w Sejmie Pruskim i Reichstagu Rzeszy Niemieckiej. Po odzyskaniu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

“Wielki Zapomniany” współtwórca endecji – Teofil Wielogórski

Teofil Waligórski to postać, która odegrała istotą rolę w kształtowaniu myśli politycznej Narodowej Demokracji.  Jako działacz polityczny, publicysta i członek Ligi Narodowej był zaangażowany w organizowanie struktur narodowych oraz kształtowanie strategii politycznej, której celem była obrona interesów Polaków pod zaborami. Jego życie i działalność odzwierciedlają nie tylko złożoność ówczesnej polityki narodowej, ale również trudności, z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Gwalbert Pawlikowski: Wizjoner ochrony przyrody i ideolog narodowej sprawy

Jan Gwalbert Pawlikowski (1860–1939) to postać o niezwykłej wszechstronności: ekonomista, polityk, taternik, literat, ale przede wszystkim pionier ochrony przyrody w Polsce i jeden ze znaczących działaczy endecji. Jego życie było splotem pasji do natury, zaangażowania w budowę polskiej państwowości oraz intelektualnej refleksji nad relacjami między człowiekiem a środowiskiem. Choć dziś nieco zapomniany, jego idee – […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Polityczne ramię endecji po odzyskaniu niepodległości: Związek Ludowo-Narodowy

Związek Ludowo-Narodowy (ZLN) był polską partią polityczną o charakterze narodowo- demokratycznym, działającą w okresie II i będącą kontynuatorką idei Narodowej Demokracji (endecji), skupiając środowiska narodowe i konserwatywne. Był jednym z najważniejszych ugrupowań na polskiej scenie politycznej w latach 1919-1928. Partia odgrywała kluczową rolę w procesie kształtowania państwowości i porządku ustrojowego odrodzonej Polski. ZLN został utworzony […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Roman Dmowski: Kościół, naród i państwo

I. WOLNOMULARSTWO W WALCE Z KOŚCIOŁEM I RELIGIĄ Zagadnienie roli Kościoła w życiu państw i ludów przybierało rozmaitą, czasami bardzo ostrą postać w różnych okresach dziejów średniowiecznych i nowożytnych. W najtrudniejszą wszakże i najniebezpieczniejszą fazę weszło ono, zaczynając od wieku XVIII, kiedy, postawiono znak zapytania nad rolą nie już Kościoła, ale religii w życiu jednostki, […]

Czytaj dalej