31 lipca 2025
Historia i idea Początki Myśli

Roman Dmowski: Nasz patriotyzm – cz. II

Z kolei należy nam się przyjrzeć własnemu społeczeństwu, rozpatrzeć sposoby zachowania się rozmaitych jego odłamów wobec określonego wyżej stanowiska rządu. Na początku zaraz spotyka się tu trudność możliwą tylko w naszych warunkach. Wobec braku wszelkiej wolności słowa, żadne programy sformułowane u nas nie istnieją – co najwyżej można się domyślać z mniejszą lub większą pewnością […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Zdzisław Dębicki: Podstawy kultury narodowej – Dusza zbiorowa

Materiał etnograficzny, złożony z ludu lub ludów, zamieszkujących jedno terytorium i mówiących jednym językiem lub językami pokrewnymi, urasta — jak już mówiliśmy — w naród drogą dorabiania się wspólnych tradycji dziejowych (politycznych, cywilizacyjnych i kulturalnych), które, stanowiąc własność każdej poszczególnej duszy, w każdym poszczególnym pokoleniu, w sumie swojej tworzą bogactwo duszy narodu. Dusza narodu jest […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Adam Heydel: Etatyzacja sumień

Etatyzacja życia gospodarczego prowadzi do coraz dalej idącego zacieśniania swobody jednostki w rozporządzaniu się swoim majątkiem. Jest ona podrywaniem podstawy naszej cywilizacji: prawa własności. Coraz lepiej uświadamia sobie społeczeństwo polskie zgubne skutki etatyzmu na tym polu. Prócz kilku zaślepieńców, prócz takich ideologów socjalizmu jak pan Jędrzej Moraczewski, nie ma już chyba w Polsce zwolenników etatyzacji […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Roman Dmowski: ojciec polskiego ruchu narodowego

Roman Dmowski, gdy zapytano go kiedyś jak widzi szansę na poprawę relacji z Ignacym Paderewskim, miał odpowiedzieć: „Trzeba udusić panią Paderewską”. Słynący z nietuzinkowego poczucia humoru mąż stanu odegrał jedną z kluczowych ról w procesie odzyskiwania niepodległości przez Polskę. Roman Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 roku w podwarszawskiej wsi Kamion (obecnie teren Warszawy), jako […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Wojciech Kwasieborski: Podstawy narodowego poglądu na świat

Wojciech Kwasieborski (1914  – 1940) był publicystą i redaktorem, jednym z czołowych działaczy Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”. Już jako nastolatek związał się z organizacjami narodowymi. W 1933 r. wszedł w skład Komitetu Redakcyjnego „Akademika Polskiego”, w którym pełnił funkcję przewodniczącego sekcji historii ruchu narodowego. W 1937 r. wszedł w skład Komitetu Redakcyjnego Ruchu Młodych pod kierownictwem Bolesława Piaseckiego, którego owocem […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Ksawery Pruszyński: Trzy walki Romana Dmowskiego

Umarł człowiek, o którym współcześni i potomni wiele bardzo różnych wygłoszą zdań i sądów, ale chcąc powiedzieć prawdę, stwierdzą zawsze obiektywnie: – Roman Dmowski był na przełomie wieku XIX w XX-sty twórcą doktryny politycznej polskiego nacjonalizmu, wodzem ówczesnego ruchu nacjonalistycznego, – Roman Dmowski był w dobie wojny światowej głową Komitetu Narodowego w Paryżu, podpisał imieniem Polski traktat […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Rocznica śmierci Romana Dmowskiego

2 stycznia 1939 r. po długiej chorobie zmarł o godz. 1:05 Roman Dmowski, twórca i wieloletni lider Narodowej Demokracji.  Po udarze mózgu, który przeszedł w 1937 r., zamieszkał u swoich przyjaciół, w majątku dworskim Mieczysława Niklewicza we wsi Drozdowo. Władze Stronnictwa Narodowego chciały zabalsamować zwłoki, lecz nie zgodziła się na to rodzina Niklewiczów. Nie zrealizowano również koncepcji pochowania Dmowskiego w […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Tadeusz Gluziński: Człowiek i dzieje

Rasa biała w dziejach świata cywilizowanego przez szereg stuleci odgrywała rolę zdobywcy. W starożytności dumny Rzym rozpostarł swą władzę poprzez całą Europę aż w głębie Azji i czarnego kontynentu. Za mieczem wojennym szły pługi, pojawiały się bite drogi i akwedukty; dzikie przestrzenie zamieniały się w urodzajne kraje. Zapanował ład i bezpieczeństwo życia, rozkwitały miasta. I […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Rewolucja goździków – upadek autorytarnej władzy w Portugalii

Rewolucja goździków, czyli wojskowy zamach stanu w Portugalii: 25 kwietnia 1974 roku upadła autorytarna władza w Portugalii – stworzona przez António de Oliveire Salazara Estado Novo. Jak wyglądał ten proces i co do niego doprowadziło? Nieprzychylny był przełom XIX i XX wieku dla Portugalii. Kraj, który w Tordesillas wraz z Hiszpanią podzielił między siebie świat, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Skorek: Roman Rybarski i Adam Heydel – analiza porównawcza

Dorobek teoretyczny ekonomistów międzywojennych poszedł w zapomnienie, gdy polskie katedry ekonomiczne przyjęły socjalizm rynkowy za punkt wyjścia swoich rozważań. Polacy do dzisiaj odczuwają skutki tego monopolu myśli. Wraz z transformacją ustrojową bezkrytycznie wymieniono centralne planowanie na paradygmat neoklasyczny. Nie było głosów sprzeciwu, ponieważ odcięto nas od korzeni, ponieważ brakowało naukowców, którzy posiadali własną wizję funkcjonowania […]

Czytaj dalej