18 maja 2025
Dziennik Narodowy Blog Historia i idea
Historia i idea Rocznice

10 lutego 1949 zmarł prof. Feliks Koneczny – historiozof, twórca nauki o cywilizacjach

Feliks Koneczny to postać, która w polskiej nauce i myśli historiozoficznej zajmuje wyjątkowe, ale jednocześnie marginalizowane miejsce. Jego prace, choć innowacyjne i pełne śmiałych uogólnień, przez dekady były ignorowane lub wręcz odrzucane przez akademickie środowisko w Polsce. W swoich badaniach nad dziejami cywilizacji stworzył unikalną teorię, która nie tylko porządkowała różnorodność kulturową i polityczną ludzkości, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

Pierwsza masowa deportacja Polaków przez Sowietów

Pierwsza masowa deportacja obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego miała miejsce w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Była to jedna z czterech wielkich wywózek, które objęły setki tysięcy Polaków zamieszkujących wschodnie tereny II Rzeczypospolitej, zajęte przez ZSRS po agresji 17 września 1939 roku. Po zawarciu paktu Ribbentrop-Mołotow w sierpniu 1939 roku Niemcy […]

Czytaj dalej
Postacie

Tadeusz Gajcy – poeta pokolenia Kolumbów, żołnierz Konfederacji Narodu

Tadeusz Stefan Gajcy urodził się 8 lutego 1922 roku w Warszawie w rodzinie rzemieślniczej. Jego ojciec, Stanisław Gajcy, był ślusarzem, a matka, Wiktoria, zajmowała się domem. Wychowywał się na warszawskim Starym Mieście, w atmosferze patriotyzmu i szacunku dla kultury polskiej. Jego edukacja przypadła na burzliwe lata przedwojenne – uczęszczał do Gimnazjum im. Księcia Józefa Poniatowskiego, […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Narodowy „Agaton”

Bohater Powstania Warszawskiego, adiutant Tadeusza Komorowskiego ps. „Bór” był narodowym radykałem. Obóz narodowy był przeciwny wszczynaniu powstania w Warszawie, ale kiedy postawiono narodowców przed faktem dokonanym, 1 sierpnia 1944 r. do walki stanęły tysiące narodowców, nie tylko w szeregach Narodowych Sił Zbrojnych czy Narodowej Organizacji Wojskowej, ale również w oddziałach Armii Krajowej. Wśród wyróżniających się […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Stanisław Piasecki: Słowo i treść

Trudno, bardzo jest trudno dogadać się nacjonaliście z socjalistą, jeśli już do takiej pogawędki – polemicznej oczywiście – dojdzie. Mówią innymi językami, operują innymi pojęciami. Stąd tyle w każdej takiej dyskusji nieporozumień, które wprzód mozolnie trzeba pousuwać, aby polemika o sprawy istotne i ważne, nie stała się sporem o słowa źle zrozumiane, aby argumenty biły […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Julian Dunajewski – reformator i minister skarbu w c.k. monarchii

Julian Dunajewski (1821 – 1907) pochodził z galicyjskiej rodziny szlacheckiej herbu Sas z Dunajowa k. Lwowa, o tradycjach urzędniczych i inteligenckich. Jego ojciec był urzędnikiem w administracji austriackiej, co miało wpływ na jego przyszłą karierę. Wychowywał się w środowisku, w którym edukacja była traktowana priorytetowo. Nie zachowało się wiele szczegółowych informacji na temat jego życia […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

“Wielki Zapomniany” współtwórca endecji – Teofil Wielogórski

Teofil Waligórski to postać, która odegrała istotą rolę w kształtowaniu myśli politycznej Narodowej Demokracji.  Jako działacz polityczny, publicysta i członek Ligi Narodowej był zaangażowany w organizowanie struktur narodowych oraz kształtowanie strategii politycznej, której celem była obrona interesów Polaków pod zaborami. Jego życie i działalność odzwierciedlają nie tylko złożoność ówczesnej polityki narodowej, ale również trudności, z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Charakterystyka cywilizacji łacińskiej według koncepcji Feliksa Konecznego

Feliks Koneczny, polski historiozof i badacz cywilizacji, opracował teorię cywilizacji, w której wyróżnił kilka podstawowych typów cywilizacji istniejących w historii ludzkości. Cywilizacja jest według Konecznego „metodą życia zbiorowego”. Wyróżniał on wiele cywilizacji (pluralizm) i zaprzeczał możliwości istnienia cywilizacji ogólnoludzkiej. Cywilizacjami rządzą prawa cywilizacyjne. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje cywilizacja łacińska, którą Koneczny uważał za najwyższą […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Gwalbert Pawlikowski: Wizjoner ochrony przyrody i ideolog narodowej sprawy

Jan Gwalbert Pawlikowski (1860–1939) to postać o niezwykłej wszechstronności: ekonomista, polityk, taternik, literat, ale przede wszystkim pionier ochrony przyrody w Polsce i jeden ze znaczących działaczy endecji. Jego życie było splotem pasji do natury, zaangażowania w budowę polskiej państwowości oraz intelektualnej refleksji nad relacjami między człowiekiem a środowiskiem. Choć dziś nieco zapomniany, jego idee – […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Polityczne ramię endecji po odzyskaniu niepodległości: Związek Ludowo-Narodowy

Związek Ludowo-Narodowy (ZLN) był polską partią polityczną o charakterze narodowo- demokratycznym, działającą w okresie II i będącą kontynuatorką idei Narodowej Demokracji (endecji), skupiając środowiska narodowe i konserwatywne. Był jednym z najważniejszych ugrupowań na polskiej scenie politycznej w latach 1919-1928. Partia odgrywała kluczową rolę w procesie kształtowania państwowości i porządku ustrojowego odrodzonej Polski. ZLN został utworzony […]

Czytaj dalej