Jan Mosdorf (1904–1943) to postać wyjątkowa w historii polskiego ruchu narodowego. Filozof, publicysta, działacz polityczny i społeczny, a przede wszystkim patriota, który całe życie poświęcił służbie narodowi polskiemu. Jego działalność w Młodzieży Wszechpolskiej i Obozie Narodowo-Radykalnym (ONR) oraz twórczość publicystyczna świadczą o głębokim zaangażowaniu w sprawy narodowe. Aresztowany przez Niemców za działalność podziemną, zginął w […]
Po zakończeniu II wojny światowej Polska nie odzyskała pełnej suwerenności. Choć walki z niemieckim okupantem ustały, rozpoczęła się nowa faza konfliktu – zbrojna konfrontacja polskiego podziemia niepodległościowego z narzuconym przez Związek Radziecki reżimem komunistycznym. Jednym z wyrazistych przykładów tej walki była bitwa pod Kotkami, która miała miejsce na przełomie maja i czerwca 1945 roku. Była […]
25 maja 1948 roku w mokotowskim wiezieniu wykonano wyrok śmierci na człowieku, który z narażeniem życia przeniknął do Auschwitz, aby przekazać światu prawdę o niemieckim obozie zagłady. Rotmistrz Witold Pilecki został zabity przez komunistyczne władze Polski Ludowej po pokazowym procesie, w którym został oskarżony o “działalność szpiegowską” na rzecz rządu na uchodźstwie. Dziś, 77 lat […]
24 maja 1946 roku w Sanoku rozegrała się jedna z najbardziej dramatycznych scen powojennej historii Polski. Na stadionie miejskim „Wierchy” komunistyczne władze przeprowadziły publiczną egzekucję dwóch żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych – Władysława Skwarca i Władysława Kudlika. Obaj należeli do oddziału mjr. Antoniego Żubryda. Widownią tej brutalnej demonstracji siły była młodzież szkolna, celowo sprowadzona przez władze, […]
Stanisław Głąbiński był jedną z najbardziej wpływowych postaci polskiego życia politycznego i akademickiego przełomu XIX i XX wieku. Urodzony 25 lutego 1862 roku w Skolem, w Karpatach, na ziemiach zaboru austriackiego, wyrastał w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Jego ojciec, Jan Głąbiński, wywodził się z Nowego Targu i miał za sobą udział w jednym z […]
Straż Narodowa, działająca w Polsce w latach 1923–1927, była organizacją o wyraźnym charakterze paramilitarnym i ideologicznym, silnie związaną ze środowiskiem Narodowej Demokracji. Jej powstanie i rozwój należy analizować w szerszym kontekście politycznym burzliwych lat 20. XX wieku. Polska, jako młode państwo odrodzone po 123 latach zaborów, borykała się z problemami strukturalnymi, społecznymi i ideologicznymi. Partie […]
Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się pod dominacją sowiecką, a w kraju rozpoczął się okres brutalnego stalinizmu. Dla wielu działaczy niepodległościowych jedyną alternatywą wobec represji komunistycznego reżimu była emigracja polityczna. Londyn, Paryż, Monachium czy Rzym stały się głównymi ośrodkami działalności uchodźczych struktur Rzeczypospolitej, które w różnym stopniu próbowały kontynuować misję polityczną wobec zniewolonej […]
Wiosną 1945 roku Polska znajdowała się w stanie wielkiego napięcia społeczno-politycznego. Choć zakończenie wojny było już bliskie, na ziemiach polskich trwała zacięta walka między komunistycznym aparatem bezpieczeństwa a resztkami polskiego podziemia niepodległościowego, które nie zamierzało pogodzić się z nową, sowiecką dominacją. Jednym z przykładów takiej walki była spektakularna akcja uwolnienia więźniów z aresztu w Krasnosielcu, […]
Postać Eweliny (Eliny) Pepłowskiej, choć nieco zapomniana w powszechnej świadomości historycznej, zasługuje na szczególną uwagę jako przykład kobiety zaangażowanej politycznie, społecznie i ideowo w najtrudniejszych momentach historii Polski. Urodzona 10 stycznia 1887 roku w Kijowie, zmarła 19 stycznia 1969 roku w Wejherowie, Pepłowska przez całe swoje życie działała na rzecz niepodległości, patriotyzmu, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego […]
Tadeusz Kurcyusz, znany pod pseudonimami „Fiszer”, „Morski”, „Mars”, „Żegota”, był jedną z najbardziej znaczących postaci polskiego podziemia niepodległościowego w okresie II wojny światowej. Jego działalność wojskowa, od służby w armii rosyjskiej, przez współtworzenie struktur konspiracyjnych, aż po kierowanie Narodowymi Siłami Zbrojnymi (NSZ), świadczy o jego wieloaspektowym zaangażowaniu w walkę o niepodległość Polski. Urodzony 15 października […]
