Jan Morawiec, znany pod konspiracyjnymi pseudonimami „Błażej”, „Henryk”, „Remisz”, „Rębacz”, „Tajfun”, był jedną z tych postaci polskiego podziemia, których biografie ukazują pełną skalę odwagi, poświęcenia i determinacji w walce o niepodległą Polskę. Jego życie to tragiczna, ale i budująca historia człowieka, który nie ugiął się ani przed okupantem niemieckim, ani sowieckim, a mimo śmierci z […]
Adam Krzyżanowski (1873–1963) jest uznawany za jednego z założycieli krakowskiej szkoły ekonomii, łączącej liberalizm gospodarczy z konserwatywną myślą polityczną. Jako profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Ekonomii Politycznej ukształtował pokolenia ekonomistów, wśród nich Edwarda Taylora, Adama Vetulaniego i Kazimierza Studentowicza. Zasłynął jako autor prac o teorii pieniądza, skarbowości i polityce gospodarczej, propagując ideę silnej waluty […]
W okupowanej Polsce słowo bywało równie groźne jak broń. W czasach, gdy codziennością były łapanki, konspiracyjne hasła wypisywane nocą na murach i wieści przekazywane szeptem, prasa podziemna pełniła funkcję nie tylko informacyjną, ale też mobilizującą, wychowawczą i ideologiczną. W tym gęstym krajobrazie konspiracyjnych wydawnictw jednym z najważniejszych tytułów był „Szaniec” – dwutygodnik związany ze środowiskiem […]
Józef Wacław Rokicki urodził się 6 marca 1894 roku w Lipnie, w rodzinie Klemensa i Marii z Lamparskich. Ojciec był urzędnikiem, co zapewniało rodzinie względną stabilność, choć nie pozycję elity. Edukacja Rokickiego zaczęła się w miejscowej szkole miejskiej, którą ukończył w 1906 roku, a następnie kontynuowana była w domu. Jako ekstern zdał egzamin z zakresu […]
Radosław Dzierżykraj-Stokalski (1880–1945) to oficer, którego losy przenikają całą pierwszą połowę XX wieku – od carskiego Petersburga, przez ogień Wielkiej Wojny i wojny polsko-bolszewickiej, po konspiracyjne struktury okupowanej Warszawy. Choć formalnie odszedł w stan spoczynku już w 1930 roku, w obliczu kolejnego zagrożenia dla Polski ponownie stanął do służby, za co zapłacił najwyższą cenę. Urodził […]
Dokładnie dzisiaj, 28 czerwca, mija kolejna rocznica podpisania Traktatu Wersalskiego – głównego porozumienia pokojowego kończącego I wojnę światową. W sali lustrzanej pałacu wersalskiego zgromadzili się przedstawiciele pokonanych Niemiec oraz zwycięskiej Ententy, aby oficjalnie zakończyć konflikt, który przez cztery lata wyniszczył Europę. To na mocy tego dokumentu wytyczono nowe granice państwowe, powołano Ligę Narodów, a także […]
Po upadku powstania styczniowego i nasileniu represji w Królestwie Polskim, to Galicja – jako jedyny region zaborów z autonomią polityczną – stała się centrum legalnej działalności politycznej Polaków. Monarchia habsburska, choć daleka od demokracji, oferowała ramy instytucjonalne umożliwiające udział w życiu publicznym: m.in. austriacką Radę Państwa w Wiedniu oraz Sejm Krajowy we Lwowie. Oba ciała […]
Na przełomie XIX i XX wieku Królestwo Polskie (formalnie część Imperium Rosyjskiego) znalazło się pod silnym naciskiem władz carskich, które sukcesywnie zaostrzały politykę rusyfikacji. Wystarczy wspomnieć, że od lat 80. XIX w. wszystkie elementy szkolnictwa publicznego były kontrolowane przez kuratoria, podręczniki obowiązkowo drukowano w języku rosyjskim, a pensje nauczycieli uzależniano od wiernego wykonywania nakazów administracji. […]
Dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek powinniśmy pojąć dokładnie znaczenie wyrazów naród i narodowość. Otóż narodowością nazywamy właśnie siłę – spójnię wielką i niezwalczoną, a ludzi przez nią w jedność związanych nazywamy narodem. Nie dość jednakże o tym ogólnie wiedzieć, trzeba się bliżej przypatrzeć, aby dopiero zrozumieć, dlaczego to spójnia narodowości jest taka niespożyta. Więc cóż nas […]
Zbigniew Franciszek Stypułkowski urodził się 26 marca 1904 roku w Warszawie. Jego los spleciony był z historią walki o wolność, zdrady sojuszników i cywilnej odwagi. Od młodych lat angażował się w sprawy narodowe. Przez całe życie działał z myślą o Polsce — jako prawnik, polityk, uczestnik konspiracji, a później emigracyjny rzecznik sprawy polskiej. Zasłynął tym, […]
