16 sierpnia 2025
Historia i idea Nie tylko narodowcy...

Kapelan Żołnierzy Niezłomych, który posługę przypłacił życiem, odebranym przez komunistów

Ks. Władysław Gurgacz urodził się 2 kwietnia 1914 roku w Jabłonicy Polskiej, niewielkiej miejscowości na Podkarpaciu, jako syn Jana i Marii Gurgaczów. Dorastał w rodzinie głęboko religijnej, w atmosferze umiłowania wiary i przywiązania do tradycyjnych wartości. Od najmłodszych lat przejawiał powołanie kapłańskie. Po ukończeniu gimnazjum w Korczynie wstąpił w wieku 17 lat do Towarzystwa Jezusowego […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

Naród, ziemia, niepodległość – życie i poglądy Jana Ludwika Popławskiego

Jan Ludwik Popławski urodził się 17 stycznia 1854 roku w Bystrzejowicach Pierwszych pod Lublinem, w rodzinie ziemiańskiej o silnych tradycjach patriotycznych. Wychowany w atmosferze głębokiego przywiązania do Ojczyzny, już od najmłodszych lat przesiąkał ideami niepodległościowymi. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym, a następnie uczęszczał do gimnazjum w Lublinie. Jego edukacja została jednak gwałtownie przerwana – […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Przyjaciółka Pana Romana: Izabela z Lutosławskich Wolikowska

Izabella z Lutosławskich Wolikowska (1889–1972) była postacią nietuzinkową: pisarką, tłumaczką, publicystką i działaczką społeczną, która swoje życie związała z ideami Narodowej Demokracji. Przyszło jej żyć w epoce pełnej politycznych i społecznych przemian – od końca XIX wieku, przez dramatyczne lata obu wojen światowych, aż po emigracyjne losy w Kanadzie. Jej biografia łączy w sobie losy […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Kpt. Jan Morawiec – legendarny dowódca Pogotowia Akcji Specjalnej NZW

Jan Morawiec, znany pod konspiracyjnymi pseudonimami „Błażej”, „Henryk”, „Remisz”, „Rębacz”, „Tajfun”, był jedną z tych postaci polskiego podziemia, których biografie ukazują pełną skalę odwagi, poświęcenia i determinacji w walce o niepodległą Polskę. Jego życie to tragiczna, ale i budująca historia człowieka, który nie ugiął się ani przed okupantem niemieckim, ani sowieckim, a mimo śmierci z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Nie tylko narodowcy...

Artur Szczepek: Krakowska szkoła ekonomii – dorobek i myśl Adama Krzyżanowskiego

Adam Krzyżanowski (1873–1963) jest uznawany za jednego z założycieli krakowskiej szkoły ekonomii, łączącej liberalizm gospodarczy z konserwatywną myślą polityczną. Jako profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Ekonomii Politycznej ukształtował pokolenia ekonomistów, wśród nich Edwarda Taylora, Adama Vetulaniego i Kazimierza Studentowicza. Zasłynął jako autor prac o teorii pieniądza, skarbowości i polityce gospodarczej, propagując ideę silnej waluty […]

Czytaj dalej
Historia i idea Okres międzywojenny i okupacja

„Szaniec” – między karabinem a maszyną drukarską

W okupowanej Polsce słowo bywało równie groźne jak broń. W czasach, gdy codziennością były łapanki, konspiracyjne hasła wypisywane nocą na murach i wieści przekazywane szeptem, prasa podziemna pełniła funkcję nie tylko informacyjną, ale też mobilizującą, wychowawczą i ideologiczną. W tym gęstym krajobrazie konspiracyjnych wydawnictw jednym z najważniejszych tytułów był „Szaniec” – dwutygodnik związany ze środowiskiem […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Pułkownik Józef Rokicki – Komendant Główny Narodowej Organizacji Wojskowej

Józef Wacław Rokicki urodził się 6 marca 1894 roku w Lipnie, w rodzinie Klemensa i Marii z Lamparskich. Ojciec był urzędnikiem, co zapewniało rodzinie względną stabilność, choć nie pozycję elity. Edukacja Rokickiego zaczęła się w miejscowej szkole miejskiej, którą ukończył w 1906 roku, a następnie kontynuowana była w domu. Jako ekstern zdał egzamin z zakresu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Komendant Obwodu Warszawskiego NOW: gen. brygady Radosław Dzierżykraj-Stokalski

Radosław Dzierżykraj-Stokalski (1880–1945) to oficer, którego losy przenikają całą pierwszą połowę XX wieku – od carskiego Petersburga, przez ogień Wielkiej Wojny i wojny polsko-bolszewickiej, po konspiracyjne struktury okupowanej Warszawy. Choć formalnie odszedł w stan spoczynku już w 1930 roku, w obliczu kolejnego zagrożenia dla Polski ponownie stanął do służby, za co zapłacił najwyższą cenę. Urodził […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

28 czerwca 1919 r. podpisano Traktat Wersalski. Polskę rezprezentowali Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski

Dokładnie dzisiaj, 28 czerwca, mija kolejna rocznica podpisania Traktatu Wersalskiego – głównego porozumienia pokojowego kończącego I wojnę światową. W sali lustrzanej pałacu wersalskiego zgromadzili się przedstawiciele pokonanych Niemiec oraz zwycięskiej Ententy, aby oficjalnie zakończyć konflikt, który przez cztery lata wyniszczył Europę. To na mocy tego dokumentu wytyczono nowe granice państwowe, powołano Ligę Narodów, a także […]

Czytaj dalej
Historia i idea Początki Myśli

Endecy w CK Monarchii czyli Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe

Po upadku powstania styczniowego i nasileniu represji w Królestwie Polskim, to Galicja – jako jedyny region zaborów z autonomią polityczną – stała się centrum legalnej działalności politycznej Polaków. Monarchia habsburska, choć daleka od demokracji, oferowała ramy instytucjonalne umożliwiające udział w życiu publicznym: m.in. austriacką Radę Państwa w Wiedniu oraz Sejm Krajowy we Lwowie. Oba ciała […]

Czytaj dalej