3 maja 2024
Wydarzenia

W Sanoku odsłonięto mural ku czci żołnierzy NSZ

W ostatnią sobotę z inicjatywy mieszkańców Sanoka odsłonięto mural poświęcony Żołnierzom Wyklętym, którzy działali w ramach  Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ „ZUCH”.

Batalion działał od czerwca 1945 do końca 1946 (przez około 470 dni) na terenie powiatów: leskiego, sanockiego oraz brzozowskiego i podlegał organizacyjnie (choć raczej formalnie) pod Oddział III Komendy Okręgu VII NSZ (Kraków). Głównym miejscem stacjonowania oddziału była wieś Niebieszczany. Strukturalnie dzielił się na trzy grupy zbrojne (kompanie) operujące na linii Krosno – Brzozów – Sanok – Lesko w okolicach różnych miejscowości: I (ok. 45 członków; Mrzygłód, Liszna, Dębna, Tyrawa Solna, Hłomcza, Łodzina, Dobra), II (30-45; rejon Sanoka, aż po Trześniów, Temeszów, Malinówkę), III (ok. 20; Rymanów, Korczyna, powiat krośnieński). Według różnych źródeł liczebność oddziału wynosiła prawie 200 członków w grudniu 1945, 200 w 1946 ok. 100–120 w 1. połowie 1946.  Dowódcą był kpt.  Antoni Żubryd ps. „Zuch”, „Orłowski”.

Uroczystość uświetniło wystąpienie Janusza Niemca – syna zamordowanych skrytobójczo Antoniego i Janiny Żubryd. Zgromadzeni uczcili ddanie czci trzech żołnierzy oddziału „ZUCH”, którzy zostali zamordowani w egzekucjach publicznych w maju i czerwcu 1946 r.