W czerwcu 2022 roku przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Ben Guriona na pustyni Negew. Podczas uroczystości wygłosiła przemówienie, w którym jasno wyraziła swoje poparcie dla izraelsko-europejskiego partnerstwa oraz potrzebę walki z antysemityzmem w Europie.
W pierwszych słowach przemówienia powiedziała:
„Jak długo jestem w stanie myśleć, byłam przekonana o dwóch bardzo prostych faktach. Po pierwsze, nie ma Europy bez europejskich Żydów. Po drugie, Europa i Izrael muszą być przyjaciółmi i sojusznikami. Ponieważ historia Europy jest historią narodu żydowskiego. Europa to Simone Veil i Hannah Arendt. Europa to Mahler, Kafka i Freud. Europa to wartości Talmudu, żydowskie poczucie osobistej odpowiedzialności, sprawiedliwości i solidarności”.
Przewodnicząca von der Leyen kontynuowała, zwracając uwagę na odradzające się życie żydowskie w Europie, ale też na nieustające zagrożenia:
„Dziś, prawie 80 lat po Shoah, żydowskie życie w Europie znów kwitnie. (…) A jednak życie europejskich Żydów jest również zagrożone i zagrożone. Antysemityzm nie zniknął. Wciąż zatruwa nasze społeczeństwa. Ataki antysemickie zdarzają się dziś w Europie. To nowe zagrożenie, ale to samo stare zło. Każde nowe pokolenie musi wziąć na siebie odpowiedzialność, aby przeszłość nie powróciła”.
W dalszej części przemówienia podkreśliła znaczenie wspólnych wartości i więzi między Europą a żydowską diasporą:
„Nasza demokracja rozkwitnie, jeśli rozkwitnie również życie żydowskie w Europie. Przez wieki naród żydowski był „światłem dla narodów”. I będą światłem dla Europy przez wiele stuleci. (…)
Niech żyje Europa!
Am Israel Chai!”
Przemówienie von der Leyen było jasnym sygnałem zaangażowania Unii Europejskiej w obronę dziedzictwa żydowskiego i przeciwdziałanie antysemityzmowi, jakkolwiek nie byłby on określany. Była to też deklaracja głębokiej przyjaźni między Europą a Izraelem – nie tylko politycznej, ale też kulturowej i moralnej.
Czym jest Talmud?
Talmud to jedno z kluczowych dzieł tradycji żydowskiej, będące zbiorem komentarzy, dyskusji, praw i nauk odnoszących się do Tory (Pięcioksięgu Mojżesza). Powstał w wyniku wielowiekowej pracy uczonych rabinicznych, głównie między III a VI wiekiem n.e. Składa się z dwóch części:
- Miszny – uporządkowanego zbioru ustnych tradycji prawnych, skodyfikowanego ok. 200 r. n.e.
- Gemary – komentarzy i debat rabinów dotyczących Miszny, spisywanych przez kolejne kilka stuleci.
Talmud istnieje w dwóch wersjach: Talmud Jerozolimski i Talmud Babiloński – ten drugi jest bardziej obszerny i uznawany za bardziej autorytatywny w judaizmie rabinicznym.
Często Talmud mylnie utożsamiany jest z judaizmem rabinicznym z I wieku n.e., czyli z religijnym kontekstem życia Jezusa. W rzeczywistości jednak Talmud powstał dopiero po zniszczeniu Świątyni w 70 r. n.e., w zupełnie innej sytuacji społeczno-religijnej. Judaizm rabiniczny rozwinął się jako odpowiedź na upadek kultu świątynnego – to był początek długiego procesu, który Talmud dopiero dokumentuje i rozwija. W czasach Jezusa istniał pluralizm religijny: byli faryzeusze, saduceusze, esseńczycy i inne grupy. Dopiero po zburzeniu Świątyni dominującą tradycją stali się faryzeusze, których duchową spuścizną był właśnie judaizm rabiniczny, rozwijany później w Talmudzie.
Talmud zawiera również fragmenty odnoszące się do Jezusa i wczesnych chrześcijan – niektóre z nich mają charakter jednoznacznie negatywny.
Leave feedback about this