W Tomaszowie Lubelskim doszło do bulwersującej sytuacji związanej z pamięcią historyczną. Grzegorz Kuprianowicz, przedstawiciel mniejszości ukraińskiej w regionie, złożył wniosek o zmianę nazwy ulicy Zenona Jachymka – oficera Armii Krajowej, który w czasie II wojny światowej walczył z Ukraińską Powstańczą Armią (UPA). Rada Miasta jednogłośnie odrzuciła tę propozycję.
Zenon Jachymek był kapitanem Wojska Polskiego, a po kampanii wrześniowej dowodził strukturami Armii Krajowej na Zamojszczyźnie. W czasie wojny był odpowiedzialny za organizowanie formacji samoobrony, które chroniły polskie wsie przed napadami UPA i przed czystkami etnicznymi. Wiosną 1944 roku był pomysłodawcą i dowódcą tzw. odcinków przeciwukraińskich, które skoncentrowały zasadnicze siły obwodu w celu walki z oddziałami UPA. 10 marca 1944 roku dowodził polskimi oddziałami partyzanckimi, które popełniły zbrodnię w Sahryniu. 2 czerwca 1944 roku kierował wielką akcją przeciwko UPA pod Dąbrową, Rzeczycą i Ulhówkiem. Po rozwiązaniu AK w 1945 roku działał w konspiracji antykomunistycznej, a za swoją działalność spędził wiele lat w sowieckim więzieniu.
Kuprianowicz argumentował, że osoba Jachymka jest dla części społeczności ukraińskiej postacią kontrowersyjną. Rada Miasta, opierając się na dokumentacji Instytutu Pamięci Narodowej, uznała jednak, że Jachymek zasługuje na upamiętnienie jako obrońca polskiej ludności cywilnej. Decyzja o utrzymaniu nazwy ulicy zapadła 11 kwietnia 2025 roku jednogłośnie, bez żadnych głosów sprzeciwu.
W publikacji na stronie Światowego Związku Żołnierzy AK – Okręg Zamość czytamy: „Kapitan ‘Wiktor’ jest tutaj przykładem polskiego dowódcy, który jest obiektem ataku i niechęci, jako że w obronie polskiej ludności likwidował ukraińskie wsie, będące bazami wypadowymi oddziałów UPA, jak i policjantów ukraińskich na żołdzie niemieckim. Formacje te dokonywały ustawicznych mordów i czystek etnicznych na okolicznej polskiej ludności.”
W swoich mediach społecznościowych Kuprianowicz wyraził rozczarowanie, podkreślając brak szerszej debaty na ten temat.
Sprawa wpisuje się w szerszy kontekst rosnącej obecności Ukraińców w Polsce. Według danych, na początku 2025 roku w kraju przebywało około 1,55 miliona obywateli Ukrainy, co czyni ich największą grupą cudzoziemców. Rosnąca liczba Ukraińców, którzy uzyskują polskie obywatelstwo, może w przyszłości wpływać na decyzje polityczne, w tym na kwestie związane z polityką historyczną.
Jednak obecnie naturalizacja Ukraińców w Polsce jest nadal relatywnie niska. Wskaźnik przyznawania obywatelstwa wynosi 1,7%, co jest poniżej średniej unijnej. Mimo to trend rosnącej integracji i uzyskiwania obywatelstwa może z czasem zmienić układ sił w polskim społeczeństwie.
Leave feedback about this