3 lipca 2025
Historia i idea Początki Myśli

Towarzystwo Oświaty Narodowej – tak endecja budowała wpływy

Na przełomie XIX i XX wieku Królestwo Polskie (formalnie część Imperium Rosyjskiego) znalazło się pod silnym naciskiem władz carskich, które sukcesywnie zaostrzały politykę rusyfikacji. Wystarczy wspomnieć, że od lat 80. XIX w. wszystkie elementy szkolnictwa publicznego były kontrolowane przez kuratoria, podręczniki obowiązkowo drukowano w języku rosyjskim, a pensje nauczycieli uzależniano od wiernego wykonywania nakazów administracji. […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Załuska – lekarz, patriota, polityk. Biografia człowieka służby

Jan Załuska to postać, która w historii Polski XX wieku łączy w sobie dwie główne sfery działalności: medycynę oraz politykę narodową. Jako wykształcony lekarz i zarazem aktywny działacz polityczny Związku Ludowo-Narodowego, Załuska pozostawił trwały ślad zarówno w sferze ochrony zdrowia, jak i w burzliwym życiu politycznym II Rzeczypospolitej. Jego życie to opowieść o nieustępliwości, poświęceniu […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

“Wielki Zapomniany” współtwórca endecji – Teofil Wielogórski

Teofil Waligórski to postać, która odegrała istotą rolę w kształtowaniu myśli politycznej Narodowej Demokracji.  Jako działacz polityczny, publicysta i członek Ligi Narodowej był zaangażowany w organizowanie struktur narodowych oraz kształtowanie strategii politycznej, której celem była obrona interesów Polaków pod zaborami. Jego życie i działalność odzwierciedlają nie tylko złożoność ówczesnej polityki narodowej, ale również trudności, z […]

Czytaj dalej
Historia i idea Postacie

Jan Gwalbert Pawlikowski: Wizjoner ochrony przyrody i ideolog narodowej sprawy

Jan Gwalbert Pawlikowski (1860–1939) to postać o niezwykłej wszechstronności: ekonomista, polityk, taternik, literat, ale przede wszystkim pionier ochrony przyrody w Polsce i jeden ze znaczących działaczy endecji. Jego życie było splotem pasji do natury, zaangażowania w budowę polskiej państwowości oraz intelektualnej refleksji nad relacjami między człowiekiem a środowiskiem. Choć dziś nieco zapomniany, jego idee – […]

Czytaj dalej
Historia i idea Rocznice

14 stycznia 1885 r. Zygmunt Balicki zakłada Związek Młodzieży Polskiej “Zet”

14 stycznia obchodzimy 138. rocznicę powstania Związku Młodzieży Polskiej „Zet” – tajnej organizacji studenckiej, która odegrała kluczową rolę w kształtowaniu polskiego ruchu niepodległościowego pod koniec XIX i na początku XX wieku. Założony tego właśnie dnia w 1887 roku w Krakowie przez Zygmunta Balickiego, “Zet” stał się kuźnią przyszłych liderów politycznych i społecznych, dążących do odzyskania […]

Czytaj dalej