Prezydent Karol Nawrocki zapowiedział przygotowanie projektu ustawy antybanderowskiej, który ma trafić do Sejmu w ciągu dwóch tygodni.
Projekt ten jest odpowiedzią na zawetowaną przez prezydenta nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Głównym założeniem nowej inicjatywy legislacyjnej jest formalne uznanie symboli banderowskich za równoznaczne z symbolami nazistowskimi i komunistycznymi. W praktyce oznacza to, że za propagowanie banderyzmu mają grozić takie same konsekwencje karne jak za propagowanie totalitaryzmów.
Prezydencki projekt przewiduje wpisanie do Kodeksu karnego przepisów penalizujących szerzenie ideologii banderowskiej oraz publiczne prezentowanie związanych z nią symboli. Hasło “stop banderyzmowi” ma zostać przeniesione z politycznych deklaracji do realnych regulacji prawnych. Oprócz tego prezydent chce, by ustawa przewidywała zaostrzenie kar za nielegalne przekraczanie granicy Rzeczypospolitej Polskiej, nawet do pięciu lat pozbawienia wolności. Projekt zakłada także poprawki do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, tak aby w sposób jednoznaczny kwalifikować zbrodnie dokonane przez OUN-UPA jako zbrodnie ludobójstwa, bez pozostawiania pola do interpretacji.
Podstawą polityczną i moralną dla proponowanych zmian jest, według prezydenta, zasada sprawiedliwości historycznej oraz konieczność ochrony polskiej tożsamości i pamięci narodowej. Nawrocki podkreślił, że nie ma zgody na relatywizowanie odpowiedzialności za rzeź wołyńską i inne zbrodnie dokonane przez ukraińskich nacjonalistów w czasie II wojny światowej. Prezydent chce też ograniczyć automatyzm przyznawania obywatelstwa cudzoziemcom, wydłużając okres niezbędny do jego uzyskania do dziesięciu lat, jako element podkreślający, że polskie obywatelstwo nie może być traktowane jako formalność, lecz jako przywilej wynikający z integracji i lojalności wobec państwa.
Zapowiedź ustawy antybanderowskiej wpisuje się w szerszy polityczny kontekst zaostrzenia polityki migracyjnej i redefinicji relacji Polski z Ukrainą. Nawrocki, jako prezydent wywodzący się ze środowiska IPN, deklaruje, że nie pozwoli na zamazywanie granicy między ofiarą a sprawcą w relacjach historycznych. Projekt, który przygotowuje Kancelaria Prezydenta, ma być gotowy na początku września i będzie poddany konsultacjom politycznym oraz społecznym.
