Rośnie poparcie dla Wolnościowej Partii Austrii (FPÖ). Najnowszy sondaż przeprowadzony przez Market Institut pokazuje, że ugrupowanie Herberta Kickla osiągnęło rekordowy wynik 38 procent – najwyższy w historii partii. To wzrost o niemal dziesięć punktów procentowych w porównaniu z wyborami parlamentarnymi z września 2024 roku, kiedy FPÖ zdobyła 29 procent głosów, co już wtedy uczyniło ją największą siłą polityczną w kraju.
Drugie miejsce w badaniu zajęła chadecka Austriacka Partia Ludowa (ÖVP), która uzyskała 21 procent poparcia. Partia ta jeszcze niedawno była rozpatrywana jako potencjalny koalicjant FPÖ po wyborach w 2024 roku. Na trzecim miejscu uplasowali się Zieloni z wynikiem 11 procent. Czwarte miejsce zajęła liberalna partia NEOS z poparciem 7 procent, natomiast Komunistyczna Partia Austrii (KPÖ) przekroczyła próg parlamentarny, uzyskując 4 procent.
Po wyborach prezydent Austrii powierzył misję tworzenia rządu liderowi FPÖ. Kickl rozpoczął rozmowy koalicyjne z ÖVP – jedynym realnym partnerem politycznym – jednak negocjacje zakończyły się fiaskiem już na początku 2025 roku. Obecnie władzę w kraju sprawuje koalicja ÖVP–SPÖ–NEOS, która zmaga się z licznymi kryzysami. Gospodarka Austrii wciąż odczuwa skutki dwuletniej recesji. Krajowa gospodarka rośnie w tempie bliskim stagnacji. Narodowy Bank Austrii prognozuje wzrost PKB na poziomie zaledwie 0,3 procent w 2025 roku. Równocześnie rośnie liczba osób bezrobotnych. W sierpniu liczba ta wyniosła 375 tysięcy, co oznacza wzrost o 6 procent w porównaniu z poprzednim rokiem. Dyrektor Austriackiej Publicznej Służby Zatrudnienia, Johannes Kopf, ostrzegł, że przedłużający się kryzys gospodarczy spycha wiele firm na krawędź upadku. Wysoka pozostaje również inflacja. W sierpniu wyniosła 4,1 procent, co czyni ją piątą najwyższą w całej strefie euro.
Na tym tle sukces FPÖ nabiera wyraźniejszego znaczenia. Wzrost poparcia dla partii Kickla nie jest zjawiskiem oderwanym od szerszych europejskich tendencji. W wielu krajach kontynentu obserwujemy rosnącą popularność ugrupowań patriotycznych i eurosceptycznych. Alternatywa dla Niemiec (AfD) po raz pierwszy w historii przekroczyła próg 40 procent w regionalnym sondażu. Jednocześnie na poziomie ogólnokrajowym wyprzedza obecnie rządzącą CDU, utrzymując poparcie na poziomie 25–26 procent.
W Wielkiej Brytanii kierowana przez Nigela Farage’a Reform UK według prognoz może zdobyć największą większość parlamentarną w najnowszej historii Zjednoczonego Królestwa. W międzyczasie we Francji prezydent Emmanuel Macron zmaga się z trudnościami w utworzeniu stabilnego rządu. Coraz częściej mówi się o konieczności przeprowadzenia przedterminowych wyborów. Z sondaży wynika, że Zgromadzenie Narodowe utrzymuje wyraźną przewagę nad partią prezydencką, sięgającą około 20 punktów procentowych. Wspólnym mianownikiem dla tych ugrupowań jest krytyka migracji, eurosceptycyzm, nacisk na bezpieczeństwo wewnętrzne, niechęć do nadmiernej ingerencji Brukseli i postulat powrotu do suwerenności narodowej.
Sytuacja FPÖ i jej lidera Herberta Kickla dobrze obrazuje napięcia, jakie rysują się dziś w austriackim społeczeństwie. Rosnące niezadowolenie z sytuacji gospodarczej, nieufność wobec elit, krytyka rządzącej koalicji i niepewność związana z przyszłością UE sprawiają, że wyborcy szukają alternatyw. FPÖ tę alternatywę wyraźnie oferuje i z każdym miesiącem znajduje coraz więcej odbiorców. Kickl zyskał reputację twardego i konsekwentnego polityka, który nie boi się kontrowersyjnych tematów i otwartej krytyki elit politycznych. Jego przekaz trafia zwłaszcza do mieszkańców mniejszych miejscowości i prowincji, gdzie odczuwalne są skutki kryzysu, a nastroje społeczne coraz częściej zwracają się przeciwko obecnemu porządkowi politycznemu.
Choć obecna koalicja utrzymuje większość, jej poparcie systematycznie maleje, a sondaże wskazują na możliwość zasadniczego przesilenia sceny politycznej przy kolejnych wyborach. Jeśli tendencje się utrzymają, to FPÖ może nie tylko wygrać wybory, ale również po raz pierwszy realnie przejąć władzę bez konieczności wchodzenia w kompromis z dotychczasowymi głównymi graczami.
Europa stoi dziś przed okresem zmian, a to, co dzieje się w Austrii, Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii, może być zapowiedzią nowego rozdania politycznego na całym kontynencie. W tym kontekście wzrost znaczenia FPÖ nie jest lokalną ciekawostką, lecz częścią szerszego procesu, który redefiniuje układ sił w Europie XXI wieku.
