I. O METODACH Rozważając zagadnienia państwa chrześcijańskiego, a zwłaszcza temat „Kościół jako polityczny wychowawca narodów”, zastosujemy do tych problemów metodę indukcyjną, jedyną, która wiedzie do odkryć w naukach historycznych. Jest ona też dziełem historyka zawodowego. Historykiem bowiem był jej twórca, Bacon werulamski (1561–1626), który wychodząc od historii ogarnął najrozleglejsze rozłogi wiedzy, a którego wiedza miała […]
Janina Skrzyńska, z domu Bylinianka, przyszła na świat 27 grudnia 1895 roku w Krasnobórce, niewielkiej miejscowości położonej w pobliżu Żytomierza, na ziemiach dzisiejszej Ukrainy. Urodziła się w zamożnej rodzinie ziemiańskiej: jej ojciec Jan Bylina i matka Janina z Grodzieckich należeli do grona wykształconych i patriotycznie nastawionych elit Kresów Wschodnich. Dom rodzinny był przeniknięty duchem polskości […]
W cieniu wojennej zawieruchy, kiedy Polska znalazła się pod brutalną okupacją niemiecką, narodził się opór, który zadziwiał skalą odwagi i determinacji. Jedną z najgłośniejszych i najbardziej spektakularnych akcji polskiego podziemia była likwidacja niemieckiego generała Kurta Rennera – najwyższego rangą oficera Wehrmachtu, który zginął z rąk partyzantów. 26 sierpnia 1943 roku oddział Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowych […]
24 sierpnia 1942 r., około godz. 20.30, na dziedzińcu drezdeńskiego Landgericht spadło ostrze gilotyny. Zginęli kolejno: Czesław Jóźwiak, Edward Kaźmierski, Franciszek Kęsy, Edward Klinik i Jarogniew Wojciechowski – pięciu przyjaciół z salezjańskiego oratorium w Poznaniu. Ich listy z celi śmierci – spokojne, przeniknięte wiarą – brzmią dziś jak krótkie katechizmy odwagi. Połączeni przez Wroniecką 9, […]
Mirosław Dzielski to jedno z najbardziej oryginalnych nazwisk polskiej myśli liberalnej drugiej połowy XX wieku. Filozof, publicysta, działacz opozycyjny, ale przede wszystkim intelektualista, który w czasach głębokiego komunizmu zaproponował ideowy projekt wyjścia z impasu PRL. Jego działalność intelektualna i społeczna, a przede wszystkim niekonwencjonalne podejście do kompromisu z władzą, czynią go postacią wartą przypomnienia. Dzielski […]
Wśród licznych postaci kształtujących oblicze II Rzeczypospolitej Jerzy Gościcki pozostaje jedną z mniej rozpoznawalnych, mimo że jego działalność społeczna, polityczna i gospodarcza miała realny wpływ na kształt polskiego rolnictwa oraz organizacji życia wiejskiego w okresie międzywojennym. Jako polityk związany z ruchem narodowym, minister rolnictwa i działacz wielu organizacji rolniczych, Gościcki łączył kompetencje eksperta ekonomicznego z […]
Historia Michała Ignacego Bojanowskiego to opowieść o człowieku, który całe swoje życie podporządkował służbie społeczności lokalnej i narodowi. Z jednej strony był aktywnym politykiem obozu narodowego, w tym posłem na Sejm Ustawodawczy i senatorem I kadencji, z drugiej zaś gospodarzem i organizatorem życia społecznego na Mazowszu, działającym w dziesiątkach inicjatyw rolniczych, oświatowych i spółdzielczych. Jego […]
Lata 1937–1938 w Związku Sowieckim zapisały się w historii jako okres Wielkiego Terroru – masowych represji, które objęły miliony obywateli bez względu na ich status społeczny, wykształcenie czy dotychczasową lojalność wobec państwa. W atmosferze wszechobecnego strachu i podejrzliwości aparat bezpieczeństwa kierowany przez Nikołaja Jeżowa prowadził szereg tzw. „operacji narodowościowych”, wymierzonych w mniejszości etniczne zamieszkujące ZSRS. […]
Roman Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w okresie, gdy ziemie polskie były rozdzielone pomiędzy trzy mocarstwa zaborcze. Dorastał w atmosferze poczucia krzywdy, ale i świadomości, że walka o wolność wymaga cierpliwości i mądrego działania. Od najmłodszych lat wyróżniał się zdolnościami intelektualnymi oraz zamiłowaniem do historii i polityki. To właśnie […]
W dziejach Polski okres przełomu XIX i XX wieku naznaczony był zmaganiami o przetrwanie narodowej tożsamości. Szczególnie w zaborze pruskim, gdzie germanizacja przybierała systematyczny i brutalny charakter, polska inteligencja, duchowieństwo i lokalni aktywiści podejmowali liczne inicjatywy mające na celu zachowanie języka, kultury i pamięci historycznej. W tym kontekście wyrasta postać Stefana Rowińskiego – człowieka, który […]
