Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
{"id":12492,"date":"2024-01-13T01:28:00","date_gmt":"2024-01-13T00:28:00","guid":{"rendered":"https:\/\/dzienniknarodowy.pl\/?p=12492"},"modified":"2024-01-13T06:41:12","modified_gmt":"2024-01-13T05:41:12","slug":"tajwanczycy-ida-do-urn-wynik-wyborow-moze-przesadzic-nie-tylko-o-przyszlosci-wyspy-ale-i-swiatowej-gospodarki","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/dzienniknarodowy.pl\/tajwanczycy-ida-do-urn-wynik-wyborow-moze-przesadzic-nie-tylko-o-przyszlosci-wyspy-ale-i-swiatowej-gospodarki\/","title":{"rendered":"Tajwa\u0144czycy id\u0105 do urn. Wynik wybor\u00f3w mo\u017ce przes\u0105dzi\u0107 nie tylko o przysz\u0142o\u015bci wyspy, ale i \u015bwiatowej gospodarki"},"content":{"rendered":"\n
W sobot\u0119, 13 stycznia br. na Tajwanie odb\u0119d\u0105 si\u0119 wybory parlamentarne i\u00a0prezydenckie, w\u00a0kt\u00f3rych Tajwa\u0144czycy b\u0119d\u0105 wybiera\u0107 mi\u0119dzy opozycyjn\u0105 parti\u0105 Kuomintang, umiarkowan\u0105 Tajwa\u0144sk\u0105 Parti\u0105 Ludow\u0105 i\u00a0rz\u0105dz\u0105c\u0105 dzi\u015b Demokratyczn\u0105 Parti\u0105 Post\u0119pow\u0105. Zwyci\u0119stwo tej ostatniej nie\u00a0by\u0142oby na r\u0119k\u0119 Chin, kt\u00f3re pr\u00f3buj\u0105 wp\u0142yn\u0105\u0107 na wyniki \u2013 wok\u00f3\u0142 Tajwanu wielokrotnie w\u00a0ostatnich miesi\u0105cach dochodzi\u0142o do chi\u0144skich \u0107wicze\u0144 wojskowych i\u00a0naruszania przestrzeni powietrznej.\u00a0<\/strong><\/p>\n\n\n\n
\u2013 Gdyby wygra\u0142a DPP, to spodziewam si\u0119 du\u017cego pohukiwania ze strony Pekinu, ostrej retoryki, by\u0107 mo\u017ce nawet kolejnych manewr\u00f3w wojskowych, nie\u00a0wyklucza\u0142bym nawet jakiej\u015b blokady \u2013<\/em>\u00a0m\u00f3wi politolog, prof. Bogdan G\u00f3ralczyk. Jego zdaniem mniej prawdopodobna jest bezpo\u015brednia inwazja, ale nie\u00a0mo\u017cna jej wykluczy\u0107.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Gdyby zbli\u017caj\u0105ce si\u0119 wybory zako\u0144czy\u0142y si\u0119 nie po my\u015bli Pekinu \u2013 czyli wygra\u0142by je nast\u0119pca pani Tsai Ing-wen z Demokratycznej Partii Post\u0119powej, William Lai \u2013 wtedy bardzo mo\u017cliwe, \u017ce zaraz po wyborach Chiny zaczn\u0105 demonstrowa\u0107 si\u0142\u0119. Natomiast gdyby wygra\u0142 je przedstawiciel opozycyjnej Partii Narodowej Kuomintangu \u2013 co jest mniej mo\u017cliwe, ale wci\u0105\u017c mo\u017cliwe, uwzgl\u0119dniaj\u0105c wyniki sonda\u017cy \u2013 to on m\u00f3wi o strategicznej, pragmatycznej wsp\u00f3\u0142pracy i dialogu, co oznacza, \u017ce rozpocz\u0119\u0142yby si\u0119 jakie\u015b rozmowy mi\u0119dzy Tajpej a Pekinem. A to z kolei nie spodoba\u0142oby si\u0119 Amerykanom i Zachodowi <\/em>\u2013 m\u00f3wi agencji Newseria Biznes politolog, sinolog i dyplomata, prof. dr hab. Bogdan G\u00f3ralczyk z Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego.<\/p>\n\n\n\n
To, kto wygra wybory, mo\u017ce przes\u0105dzi\u0107 o przysz\u0142o\u015bci wyspy, kt\u00f3ra od dekad pozostaje punktem konfliktu interes\u00f3w mi\u0119dzy USA a Chinami. Sytuacja mi\u0119dzy obydwoma pot\u0119gami jest napi\u0119ta \u2013 zw\u0142aszcza w kontek\u015bcie s\u0142\u00f3w chi\u0144skiego przyw\u00f3dcy Xi Jinpinga o \u201enieuchronnym zjednoczeniu Chin\u201d czy \u201ewyborach mi\u0119dzy pokojem a wojn\u0105\u201d oraz wystrzelenia we wtorek chi\u0144skiego satelity, kt\u00f3ry przelatuj\u0105c nad Tajwanem, wywo\u0142a\u0142 alarm o nalocie. Chi\u0144skie Biuro ds. Tajwanu wyda\u0142o komunikat, w kt\u00f3rym wyrazi\u0142o nadziej\u0119, \u017ce mieszka\u0144cy Tajwanu dokonaj\u0105 \u201ew\u0142a\u015bciwego wyboru\u201d. Z kolei Stany Zjednoczone w czwartek, za po\u015brednictwem jednego z wysokich urz\u0119dnik\u00f3w, poinformowa\u0142y, \u017ce daj\u0105 Chinom sygna\u0142 do powstrzymania si\u0119 od jakiejkolwiek ingerencji w nadchodz\u0105ce wybory prezydenckie na Tajwanie.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Z punktu widzenia w\u0142adz w Pekinie Tajwan to jest oderwana prowincja i niedoko\u0144czone dzie\u0142o rewolucji Mao Tse-tunga. I oni robi\u0105 teraz wszystko, \u017ceby \u2013 po wch\u0142oni\u0119ciu Tybetu i Hongkongu \u2013 zrobi\u0107 to samo z Tajwanem. Szczeg\u00f3lnie \u017ce obecny w\u0142adca Xi Jinping m\u00f3wi o wielkim renesansie chi\u0144skiego narodu. Najwyra\u017aniej Komunistyczna Partia Chin dosz\u0142a do wniosku, \u017ce spraw\u0119 trzeba domkn\u0105\u0107, o czym Xi Jinping powiedzia\u0142 w or\u0119dziu noworocznym i wcze\u015bniej podczas spotkania z Joe Bidenem w San Francisco jesieni\u0105 ubieg\u0142ego roku <\/em>\u2013 m\u00f3wi politolog. \u2013 Problem polega na tym, \u017ce Tajwan to jest tzw. pierwszy \u0142a\u0144cuch wysp, do kt\u00f3rego zalicza si\u0119 te\u017c Japonia z Okinaw\u0105 i Filipiny. To jest dost\u0119p floty ameryka\u0144skiej, kt\u00f3ra od II wojny \u015bwiatowej kontroluje wszystkie akweny \u015bwiata. I Amerykanie ju\u017c podczas wojny korea\u0144skiej, w po\u0142owie ubieg\u0142ego stulecia, zdefiniowali Tajwan jako sw\u00f3j niezatapialny lotniskowiec.<\/em><\/p>\n\n\n\n
Mimo braku stosunk\u00f3w dyplomatycznych USA s\u0105 jednym z najwa\u017cniejszych partner\u00f3w mi\u0119dzynarodowych i dostawc\u00f3w broni dla Tajwanu, kt\u00f3ry Pa\u0144stwo \u015arodka \u2013 zgodnie z tzw. polityk\u0105 jednych Chin \u2013 uwa\u017ca za swoj\u0105 prowincj\u0119. Cz\u0119sto pojawiaj\u0105 si\u0119 obawy, \u017ce mo\u017ce chcie\u0107 zbrojnie podporz\u0105dkowa\u0107 sobie wysp\u0119.<\/p>\n\n\n\n
Ekspert wskazuje, \u017ce problemy zaostrzy\u0142y si\u0119, kiedy Donald Trump w marcu 2018 roku wywo\u0142a\u0142 wojn\u0119 handlow\u0105 i celn\u0105 z Chinami, ca\u0142kowicie zmieniaj\u0105c strategi\u0119 wobec Pa\u0144stwa \u015arodka i rozpoczynaj\u0105c er\u0119 strategicznej rywalizacji mi\u0119dzy obydwoma mocarstwami.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Niekt\u00f3rzy \u2013 do czego zaczynam si\u0119 przychyla\u0107 \u2013 m\u00f3wi\u0105 wr\u0119cz o stosunkach chi\u0144sko-ameryka\u0144skich jako o nowej zimnej wojnie czy te\u017c zimnej wojnie 2.0, a Tajwan jest jej kluczowym elementem<\/em> \u2013 ocenia prof. Bogdan G\u00f3ralczyk.<\/p>\n\n\n\n
Wp\u0142ywa na to tak\u017ce pozycja Tajwanu na rynku p\u00f3\u0142przewodnik\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Powszechnie wiadomo, \u017ce tak naprawd\u0119 jedna firma, TSMC, jest globalnym monopolist\u0105, je\u015bli chodzi o te najczulsze mikroprocesory<\/em> \u2013 m\u00f3wi ekspert.<\/p>\n\n\n\n
Analitycy XTB w ubieg\u0142otygodniowym komentarzu wskazali, \u017ce tajwa\u0144ska firma TSMC \u2013 Taiwan Semiconductor Manufacturing Company \u2013 ma 58-proc. udzia\u0142 w tym rynku (na drugim miejscu jest Samsung z 12,4 proc. udzia\u0142u). TSMC dostarcza chipy dla sp\u00f3\u0142ek takich jak Apple czy Nvidia. Dlatego \u2013 jak podkre\u015blaj\u0105 analitycy \u2013 jakiekolwiek dzia\u0142ania wojenne na Tajwanie doprowadzi\u0142yby do kryzysu technologicznego, a nawet do zapa\u015bci gospodarczej na ca\u0142ym \u015bwiecie.<\/p>\n\n\n\n
Ekspert wskazuje, \u017ce wybory na Tajwanie to zderzenie dw\u00f3ch \u015bwiat\u00f3w i dw\u00f3ch filozofii. Na Zachodzie dominuje ta, w kt\u00f3rej z trudem wywalczona, tajwa\u0144ska demokracja pr\u00f3buje stawi\u0107 op\u00f3r chi\u0144skiej dyktaturze.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Tajwan jest rzeczywi\u015bcie kwitn\u0105c\u0105, sprawn\u0105 demokracj\u0105, zreszt\u0105 zaledwie o rok starsz\u0105 od polskiej, bo od 1988 roku. Natomiast z perspektywy Pekinu to jest zderzenie wojny z pokojem, a wyb\u00f3r Demokratycznej Partii Post\u0119powej to jest wojna, wojna z Amerykanami, z Zachodem. Natomiast wyb\u00f3r Kuomintangu to jest dialog, chi\u0144skie inwestycje, wi\u0119kszy dobrobyt, zaanga\u017cowanie<\/em> \u2013 m\u00f3wi politolog.<\/p>\n\n\n\n
W wyborach prezydenckich na Tajwanie bierze udzia\u0142 trzech kandydat\u00f3w. Pierwszy to William Lai z Demokratycznej Partii Post\u0119powej (DPP) \u2013 absolwent Harvardu, kt\u00f3ry od czterech lat jest wiceprezydentem Tajwanu. Lai prezentuje prozachodnie i bardziej niepodleg\u0142o\u015bciowe pogl\u0105dy, wskazuj\u0105c, \u017ce Tajwan musi zmniejszy\u0107 zale\u017cno\u015b\u0107 gospodarcz\u0105 od Chin. Odwrotny pogl\u0105d reprezentuje jego g\u0142\u00f3wny rywal, czyli Hou You-yi z partii Kuomintang (KMT), wed\u0142ug kt\u00f3rego spok\u00f3j na wyspie zapewni przeciwny scenariusz i dialog z Chinami. Z kolei ostatni kandydat, Ko Wen-je z Tajwa\u0144skiej Partii Ludowej reprezentuje umiarkowane pogl\u0105dy, plasuj\u0105c si\u0119 pomi\u0119dzy obydwoma rywalami.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Ko Wen-je z Tajwa\u0144skiej Partii Ludowej ma w sonda\u017cach straszne wide\u0142ki: od 3 proc. do 20 proc., co oznacza, \u017ce to jest elektorat wahaj\u0105cy si\u0119. Ale wygl\u0105da na to, \u017ce ten elektorat poprze raczej kuomintangowca, a wi\u0119c obecn\u0105 opozycj\u0119, ani\u017celi Demokratyczn\u0105 Parti\u0119 Post\u0119pow\u0105. Jak b\u0119dzie, zobaczymy. Trzeba jasno powiedzie\u0107, \u017ce dotychczas we wszystkich sonda\u017cach z ostatnich dw\u00f3ch miesi\u0119cy z ma\u0142ym marginesem wygrywa obecny wiceprezydent, zast\u0119pca pani Tsai Ing-wen. Na Tajwanie pojawi\u0142 si\u0119 nawet bardzo \u0142adny spot wyborczy, w kt\u00f3rym pokojowo nast\u0119puje przekazanie kierownicy od pani prezydent do jej zast\u0119pcy <\/em>\u2013 m\u00f3wi prof. Bogdan G\u00f3ralczyk.<\/p>\n\n\n\n
Ostateczne wyniki wybor\u00f3w na Tajwanie powinny by\u0107 znane w nocy z soboty na niedziel\u0119, a nowy prezydent ma zosta\u0107 zaprzysi\u0119\u017cony 20 maja br. Trudno przewidzie\u0107, jaka b\u0119dzie reakcja Pekinu, je\u015bli zwyci\u0119zc\u0105 oka\u017ce si\u0119 przedstawiciel DPP, ale mo\u017ce ona by\u0107 ostra.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Spodziewam si\u0119 du\u017cego pohukiwania ze strony Pekinu, ostrej retoryki, by\u0107 mo\u017ce nawet kolejnych manewr\u00f3w wojskowych, nie wyklucza\u0142bym nawet jakiej\u015b blokady. Natomiast nie przewiduj\u0119 \u2013 przynajmniej w najbli\u017cszej przysz\u0142o\u015bci \u2013 bezpo\u015bredniej inwazji, agresji, napa\u015bci, dlatego \u017ce to by\u0142oby przeciwskuteczne. W \u015bwiadomo\u015bci \u015bwiata zachodniego do dzi\u015b jest obecny plac Tiananmen w 1989 roku, a staro\u017cytna strategia chi\u0144ska podpowiada: nie uderzaj w silniejszego przeciwnika. A Stany Zjednoczone wed\u0142ug wszystkich dost\u0119pnych danych nadal s\u0105 militarnie silniejsze<\/em> \u2013 ocenia ekspert z z Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego.<\/p>\n\n\n\n
Jak podkre\u015bla, kwestia Tajwanu \u2013 bez wzgl\u0119du na rozstrzygni\u0119cia wyborcze \u2013 pozostanie kluczowa w \u015bwiatowej agendzie.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Ona potencjalnie mo\u017ce by\u0107 te\u017c gro\u017ana dla\u00a0Polski, poniewa\u017c dla\u00a0Amerykan\u00f3w Chiny tak bardzo uros\u0142y, \u017ce s\u0105 najwi\u0119kszym wyzwaniem w\u00a0ich dziejach \u2013 wyzwaniem ekonomicznym, handlowym, coraz bardziej technologicznym, kosmicznym, na polu sztucznej inteligencji. Zwi\u0105zek Sowiecki nigdy a\u017c\u00a0takim wyzwaniem nie\u00a0by\u0142. To jest zderzenie hegemona z\u00a0pretendentem, pu\u0142apka Tukidydesa, i\u00a0mo\u017ce si\u0119 niestety\u00a0sko\u0144czy\u0107\u00a0konfliktem kinetycznym, oby nie. Nie s\u0105dz\u0119, aby Pekin w\u00a0tej chwili do tego d\u0105\u017cy\u0142, ale absolutnie nie\u00a0mo\u017cna tego wykluczy\u0107 \u2013<\/em>\u00a0m\u00f3wi prof. Bogdan G\u00f3ralczyk.<\/p>\n\n\n\n