Jak wynika z analizy blisko 73 tys. cen detalicznych, we wrze\u015bniu codzienne zakupy by\u0142y dro\u017csze \u015brednio o ponad 10% w por\u00f3wnaniu z analogicznym okresem ub.r. To mniejszy wzrost ni\u017c w ostatnich miesi\u0105cach, ale wci\u0105\u017c dwucyfrowy. Tym razem zestawienie dro\u017cyzny otwieraj\u0105 dodatki spo\u017cywcze. Zdro\u017ca\u0142y a\u017c o przesz\u0142o 32% rdr. Z kolei o ponad 25% rdr. posz\u0142y w g\u00f3r\u0119 ceny chemii gospodarczej, kt\u00f3ra by\u0142a liderem poprzedniego rankingu. Czo\u0142ow\u0105 tr\u00f3jk\u0119 uzupe\u0142niaj\u0105 art. dla dzieci z podwy\u017ck\u0105 o prawie 17% rdr. Zestawienie TOP5 zamykaj\u0105 s\u0142odycze i desery \u2013 blisko 14%, a tak\u017ce warzywa \u2013 13,5%. Natomiast dwie z siedemnastu analizowanych kategorii odnotowa\u0142y spadki cen w relacji rocznej, tj. art. t\u0142uszczowe \u2013 o przesz\u0142o 21%, jak r\u00f3wnie\u017c nabia\u0142 \u2013 o niespe\u0142na 1%.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Dwucyfrowy wzrost nie odpuszcza<\/strong><\/p>\n\n\n\n We wrze\u015bniu zakupy by\u0142y dro\u017csze \u015brednio o 10,1% w por\u00f3wnaniu z analogicznym okresem ub.r. Tak podaje najnowszy raport pt. \u201eINDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH\u201d, autorstwa UCE RESEARCH i Uczelni WSB Merito. Analiza uwzgl\u0119dnia 17 kategorii i ponad 100 najcz\u0119\u015bciej wybieranych przez konsument\u00f3w produkt\u00f3w codziennego u\u017cytku. \u0141\u0105cznie zestawiono ze sob\u0105 blisko 73 tys. cen detalicznych z przesz\u0142o 33 tys. sklep\u00f3w nale\u017c\u0105cych do 61 sieci handlowych. Wed\u0142ug tej samej metodologii, w sierpniu wzrost cen rdr. wyni\u00f3s\u0142 12,4%, a w lipcu \u2013 15,5%.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Zebrane dane potwierdzaj\u0105 wci\u0105\u017c wysokie tempo wzrostu cen na p\u00f3\u0142kach sklepowych. Z ka\u017cdym miesi\u0105cem za przys\u0142owiowe 100 z\u0142 mo\u017cemy kupi\u0107 coraz mniej produkt\u00f3w. Innymi s\u0142owy, maleje si\u0142a nabywcza Polak\u00f3w. I nawet je\u015bli dynamika w ostatnim okresie wyra\u017anie spad\u0142a, to wzrost cen jest wci\u0105\u017c dotkliwy i stanowi powa\u017cny problem dla wielu rodzin \u2013 komentuje dr Robert Orpych z Uniwersytetu WSB Merito.<\/p>\n\n\n\n Spadek dynamiki wzrostu cen rdr. w sklepach jest zgodny z oczekiwaniami Marcina Luzi\u0144skiego, ekonomisty z Santander Bank Polska. Ekspert liczy na to, \u017ce w pa\u017adzierniku b\u0119dzie ona ju\u017c jednocyfrowa. Potem tempo spadku dynamiki podwy\u017cek mo\u017ce jeszcze spowolni\u0107, ale w przysz\u0142ym roku utrzyma si\u0119 na podwy\u017cszonym poziomie. Bardzo wa\u017cne b\u0119dzie te\u017c to, czy w 2024 roku stawka VAT dla \u017cywno\u015bci wr\u00f3ci do poprzedniej wysoko\u015bci lub ewentualnie, kiedy to nast\u0105pi. Natomiast w najbli\u017cszej przysz\u0142o\u015bci nie powinni\u015bmy ponownie zobaczy\u0107 takich wzrost\u00f3w cen w sklepach, jak na prze\u0142omie 2022 i 2023 roku.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Po d\u0142ugotrwa\u0142ych wzrostach cen nie mo\u017cemy oczekiwa\u0107 dynamicznych spadk\u00f3w. Tendencja na pewno b\u0119dzie wyhamowuj\u0105ca. Ponadto okres przedwyborczy sta\u0142 si\u0119 czasem wielu obietnic i przyczyn\u0105 takich dzia\u0142a\u0144, jak m.in. obni\u017cenie cen paliw czy st\u00f3p procentowych. Mo\u017cna przypuszcza\u0107, \u017ce niekt\u00f3re z tych posuni\u0119\u0107 prze\u0142o\u017cy\u0142y si\u0119 na decyzje producent\u00f3w i wp\u0142yn\u0119\u0142y na mniejsze wzrosty. Moim zdaniem, powinni\u015bmy nastawi\u0107 si\u0119 na to, \u017ce wy\u017csze ceny produkt\u00f3w pozostan\u0105 z nami na d\u0142u\u017cszy czas, poniewa\u017c one nadal rosn\u0105, jednak ju\u017c nie o np. 50%, a o 10-20% rok do roku \u2013 analizuje dr Justyna Rybacka z Uniwersytetu WSB Merito.<\/p>\n\n\n\n Zmiany w czo\u0142\u00f3wce dro\u017cyzny<\/strong><\/p>\n\n\n\n Wed\u0142ug wrze\u015bniowych danych, zestawienie dro\u017cyzny otwieraj\u0105 dodatki spo\u017cywcze ze \u015brednim wzrostem o 32,2% rdr. W tej kategorii przyprawy suche zdro\u017ca\u0142y o 44,1% rdr. Kolejne podwy\u017cki rdr. obj\u0119\u0142y musztard\u0119 \u2013 34,6%, majonez \u2013 28%, a tak\u017ce ketchup \u2013 22,1%. Jak stwierdza dr Robert Orpych, na ww. wyniki w znacznej mierze wp\u0142ywaj\u0105 wysokie ceny surowc\u00f3w, kt\u00f3re wci\u0105\u017c systematycznie dro\u017cej\u0105 od 2022 roku. I tak np. w przypadku ketchupu sytuacj\u0119 znacz\u0105co pogorszy\u0142y warunki pogodowe i zwi\u0105zane z nimi problemy z dost\u0119pno\u015bci\u0105 pomidor\u00f3w w pierwszym p\u00f3\u0142roczu br. Do tego dosz\u0142y wysokie koszty energii potrzebnej przy uprawach szklarniowych. Niekt\u00f3rzy producenci nie podj\u0119li si\u0119 uprawy ww. warzywa.<\/p>\n\n\n\n \u2013 W mojej ocenie, nie powinni\u015bmy spodziewa\u0107 si\u0119 spadku cen dodatk\u00f3w spo\u017cywczych. Producent przenosi wy\u017csze koszty produkcji na klienta. Tym bardziej w przypadku produktu z d\u0142u\u017cszym terminem przydatno\u015bci do spo\u017cycia, jakim jest ketchup, majonez czy musztarda, wytw\u00f3rca jest w stanie zarz\u0105dza\u0107 poda\u017c\u0105 w odpowiedzi na popyt ze strony konsument\u00f3w \u2013 dodaje dr Justyna Rybacka.<\/p>\n\n\n\n Ze \u015brednim wzrostem na poziomie 25,1% rdr. na drugim miejscu znajduje si\u0119 chemia gospodarcza, kt\u00f3ra miesi\u0105c wcze\u015bniej by\u0142a liderem zestawienia. Z zebranych danych wynika, \u017ce proszek do prania podro\u017ca\u0142 o 50,6% rdr. To stanowi najwy\u017cszy wynik z ponad 100 analizowanych produkt\u00f3w. Dalej, w obr\u0119bie tej kategorii, widzimy p\u0142yn do p\u0142ukania tkanin z podwy\u017ck\u0105 rdr. o 39,3%, mleczko do czyszczenia \u2013 30,0%, a tak\u017ce p\u0142yn do mycia naczy\u0144 \u2013 28,9%.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Na wzrosty cen chemii gospodarczej wp\u0142yw maj\u0105 takie czynniki, jak surowce, energia oraz koszty pracy. Dodatkowo dla producent\u00f3w istotny zaczyna by\u0107 rosn\u0105cy popyt na us\u0142ugi B2B. Sp\u00f3\u0142ki d\u0105\u017c\u0105 do dywersyfikacji ryzyka operacyjnego i relokacji cz\u0119\u015bci ich produkcji blisko konsument\u00f3w. Do tego dochodz\u0105 kwestie dotycz\u0105ce automatyzacji produkcji, a tak\u017ce trendy w zakresie zr\u00f3wnowa\u017conego rozwoju, a wi\u0119c ekologiczne opakowania i produkty, a tak\u017ce zmiany stylu \u017cycia konsument\u00f3w \u2013 m\u00f3wi ekspertka z WSB Merito.<\/p>\n\n\n\n Na trzeciej pozycji w rankingu plasuj\u0105 si\u0119 artyku\u0142y dla dzieci ze \u015brednim wzrostem rdr. na poziomie 16,6%. Tu najmocniej podro\u017ca\u0142y pieluchy dla niemowl\u0105t \u2013 o 29,7% rdr. Istotne podwy\u017cki rdr. obj\u0119\u0142y te\u017c zupk\u0119 \u2013 22,2%, a tak\u017ce kaszk\u0119 dla niemowl\u0105t \u2013 22,1%. Wed\u0142ug dr. Orpycha, o takim wyniku zadecydowa\u0142a specyfika kategorii. Poszukuj\u0105c oszcz\u0119dno\u015bci, gospodarstwa domowe ustalaj\u0105 pewne priorytety. Wydatki na artyku\u0142y dla dzieci s\u0105 bardzo wysoko w tej hierarchii. Tym samym popyt jest wysoki, a to nie sprzyja obni\u017ckom cen, a wr\u0119cz przeciwnie. Z kolei na czwartym miejscu zestawienia dro\u017cyzny znajduj\u0105 si\u0119 s\u0142odycze i desery \u2013 13,6%, a na pi\u0105tym \u2013 warzywa \u2013 13,5%, kt\u00f3re jeszcze nie tak dawno by\u0142y liderami dro\u017cyzny.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Pod koniec roku na rynku pojawiaj\u0105 si\u0119 \u015bwie\u017ce warzywa z tegorocznych zbior\u00f3w, dzi\u0119ki czemu mo\u017ce by\u0107 nieco taniej. Wed\u0142ug wst\u0119pnych szacunk\u00f3w, susza nie spowodowa\u0142a tak du\u017cych strat jak w przypadku owoc\u00f3w, wi\u0119c poda\u017c jest do\u015b\u0107 du\u017ca i to powinno wywiera\u0107 na rynku presj\u0119 na obni\u017cki cen \u2013 m\u00f3wi Marcin Luzi\u0144ski.<\/p>\n\n\n\n Przewaga jednocyfrowych wzrost\u00f3w<\/strong><\/p>\n\n\n\n Z raportu ponadto wynika, \u017ce ceny pi\u0119tnastu z siedemnastu analizowanych kategorii wzros\u0142y rdr. W sze\u015bciu przypadkach by\u0142y to wyniki dwucyfrowe, a w dziewi\u0119ciu \u2013 jednocyfrowe. Natomiast artyku\u0142y t\u0142uszczowe zanotowa\u0142y \u015bredni spadek rdr. na poziomie 21,2%. Mas\u0142o kosztowa\u0142o o 29,8% mniej ni\u017c rok wcze\u015bniej. W tym samym okresie rdr. potania\u0142y te\u017c takie artyku\u0142y, jak olej \u2013 o 27,5%, a tak\u017ce margaryna do pieczenia \u2013 o 6,3%. Jak wskazuje dr Rybacka, cena mas\u0142a w ubieg\u0142ym roku wzros\u0142a w spos\u00f3b znacz\u0105cy. W zwi\u0105zku z tym kolejne wzrosty b\u0119dzie ju\u017c charakteryzowa\u0107 mniejsza dynamika. Spadek konsumpcji przyczyni\u0142 si\u0119 r\u00f3wnie\u017c do atrakcyjnych promocji i upust\u00f3w stosowanych przez sieci handlowe, m.in. na ten towar.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Produkty t\u0142uszczowe przez wiele miesi\u0119cy ubieg\u0142ego i obecnego roku dominowa\u0142y w kwestii dynamiki wzrostu cen. Od kilku miesi\u0119cy obserwujemy \u015bredni spadek na poziomie ponad 22%. Wydaje si\u0119 zatem, \u017ce mamy do czynienia ze stabilizacj\u0105 sytuacji. Na pewno produkty t\u0142uszczowe to kategoria, kt\u00f3ra powinna zosta\u0107 poddana szczeg\u00f3lnej obserwacji. M\u00f3wimy tu bowiem o towarach, kt\u00f3rych ceny wystrzeli\u0142y nawet o 100% \u2013 zaznacza dr Robert Orpych.<\/p>\n\n\n\n Z kolei nabia\u0142 odnotowa\u0142 \u015bredni spadek rdr. na poziomie 0,7%. Tu widzimy, \u017ce rdr. potania\u0142y takie produkty, jak ser \u017c\u00f3\u0142ty \u2013 o 17,3%, a tak\u017ce mleko \u2013 o 5,6%. W opinii dr. Orpycha, te wyniki nie s\u0105 zaskoczeniem. Od wielu miesi\u0119cy obserwujemy ju\u017c spadki cen w skupach mleka, zar\u00f3wno w Polsce, jak i w ca\u0142ej UE, w por\u00f3wnaniu z 2022 rokiem. To skutkuje wyhamowaniem dynamiki wzrostu cen nabia\u0142u og\u00f3\u0142em.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Ceny produkt\u00f3w nabia\u0142owych obni\u017caj\u0105 si\u0119 ju\u017c od kilku miesi\u0119cy, cho\u0107 dopiero teraz sta\u0142o si\u0119 to widoczne w por\u00f3wnaniu rocznym. Jest to pok\u0142osie znacznego wzrostu poda\u017cy mleka, przy wci\u0105\u017c s\u0142abym odbiciu popytu. My\u015bl\u0119, \u017ce taka sytuacja utrzyma si\u0119 co najmniej przez kilka miesi\u0119cy, wi\u0119c konsumenci mog\u0105 liczy\u0107 na dalsze spadki cen w tej kategorii produktowej \u2013 podsumowuje ekonomista z Santander Bank Polska.<\/p>\n\n\n\n