W 2022 roku w\u00a0Polsce urodzi\u0142o si\u0119 305 tys. dzieci. To najmniej od zako\u0144czenia drugiej wojny \u015bwiatowej. Spada liczba kobiet w\u00a0wieku rozrodczym, w\u00a0dodatku\u00a0coraz p\u00f3\u017aniej i\u00a0coraz rzadziej decyduj\u0105 si\u0119 na macierzy\u0144stwo, a wska\u017anik dzietno\u015bci nieznacznie przekracza 1,26.\u00a0\u2013\u00a0Najwi\u0119kszym problemem w\u00a0polskiej demografii jest rozpad wi\u0119zi spo\u0142ecznych. Du\u017cy wp\u0142yw maj\u0105 r\u00f3wnie\u017c kwestie ekonomiczne \u2013\u00a0<\/em>ocenia Micha\u0142 Kot, dyrektor Instytutu Pokolenia.<\/strong> Z najnowszego opracowania GUS \u201eSytuacja demograficzna Polski do 2022 roku\u201d wynika, \u017ce pod koniec ubieg\u0142ego roku liczba ludno\u015bci Polski wynios\u0142a nieca\u0142e 37,8 mln, o\u00a0ponad 141 tys. mniej ni\u017c rok wcze\u015bniej. Stopa ubytku rzeczywistego wynios\u0142a \u20130,37 proc., co oznacza, \u017ce na ka\u017cde 10 tys. ludno\u015bci uby\u0142o 37 os\u00f3b. Liczba ludno\u015bci zmniejsza si\u0119 od 2012 roku (z wyj\u0105tkiem 2017 roku), a pandemia w\u00a0spos\u00f3b szczeg\u00f3lny pog\u0142\u0119bi\u0142a niekorzystne trendy obserwowane na przestrzeni ostatniej dekady. Wp\u0142ywa na nie\u00a0przede wszystkim przyrost naturalny, kt\u00f3ry pozostaje ujemny od 10 lat.\u2013\u00a0Jeszcze kilka lat temu rodzi\u0142o si\u0119 w\u00a0Polsce oko\u0142o 400 tys. dzieci rocznie, 40 lat temu by\u0142o to ponad 500 tys., dzisiaj liczba urodze\u0144 oscyluje wok\u00f3\u0142 300 tys. rocznie i\u00a0najprawdopodobniej w\u00a0kolejnych latach b\u0119dzie spada\u0107\u00a0<\/em>\u2013 m\u00f3wi agencji Newseria Biznes Micha\u0142 Kot.W\u00a0ubieg\u0142ym roku urodzi\u0142o si\u0119 ok. 305 tys. dzieci. To o\u00a0niemal 27 tys. mniej ni\u017c rok wcze\u015bniej i\u00a0jednocze\u015bnie\u00a0najgorszy wynik w\u00a0powojennej historii Polski. GUS \u2013 na podstawie trend\u00f3w z\u00a0ostatnich 30 lat \u2013 okre\u015bla sytuacj\u0119 ludno\u015bciow\u0105 w\u00a0kraju jako trudn\u0105 i\u00a0ocenia, \u017ce w\u00a0najbli\u017cszej perspektywie nie\u00a0mo\u017cna si\u0119 spodziewa\u0107\u00a0znacz\u0105cych zmian gwarantuj\u0105cych stabilny rozw\u00f3j demograficzny.\u2013\u00a0Spadek liczby urodze\u0144 w\u00a0kolejnych latach jest spowodowany dwoma czynnikami. Po pierwsze, jest mniej kobiet, kt\u00f3re mog\u0105 urodzi\u0107 dzieci. Kobiet w\u00a0wieku 20\u201339 lat jest oko\u0142o 4,8 mln, ale jeszcze 20 lat temu by\u0142o to 5,5 mln. Natomiast dziewczynek w\u00a0wieku od 0 do 19 lat jest w\u00a0tej chwili 3,7 mln, czyli za 20 lat b\u0119dziemy mieli jeszcze mniej kobiet, kt\u00f3re mog\u0105 urodzi\u0107 dziecko. Liczba kobiet w\u00a0wieku rozrodczym spad\u0142a o\u00a0oko\u0142o 1\/3\u00a0<\/em>\u2013\u00a0m\u00f3wi dyrektor Instytutu Pokolenia.\u00a0\u2013\u00a0Drugim czynnikiem jest spadek \u015bredniej liczby dzieci, kt\u00f3r\u0105 urodzi kobieta w\u00a0ci\u0105gu swojego \u017cycia.<\/em>Wsp\u00f3\u0142czynnik dzietno\u015bci to miara okre\u015blaj\u0105ca przeci\u0119tn\u0105 liczb\u0119 dzieci, kt\u00f3re urodzi\u0142aby kobieta w\u00a0ci\u0105gu ca\u0142ego okresu rozrodczego. Aby zapewni\u0107 stabilny rozw\u00f3j demograficzny kraju, w\u00a0danym roku na ka\u017cde 100 kobiet w\u00a0wieku 15\u201349 lat powinno przypada\u0107 \u015brednio co najmniej 210\u2013215 urodzonych dzieci, obecnie jest to ok. 126. Jeszcze w\u00a01990 roku wska\u017anik ten wynosi\u0142 1,99.Rodziny coraz p\u00f3\u017aniej decyduj\u0105 si\u0119 na dzieci. W\u00a01990 roku \u015bredni wiek kobiety w\u00a0momencie urodzenia pierwszego dziecka wynosi\u0142 22,7, a obecnie \u2013 28,8. W latach 1990\u20132022 udzia\u0142 matek w\u00a0wieku co najmniej 30 lat podwoi\u0142 si\u0119 \u2013 w\u00a0ubieg\u0142ym roku stanowi\u0142y one 55 proc. kobiet rodz\u0105cych. Coraz wi\u0119cej pa\u0144 decyduje o\u00a0posiadaniu mniejszej liczby dzieci lub nawet o\u00a0samotnym \u017cyciu.\u2013\u00a0Oko\u0142o 30 proc. kobiet w\u00a0wieku 40 lat nie\u00a0ma \u017cadnego dziecka, ze wzgl\u0119du na wiek i\u00a0na biologi\u0119 prawdopodobnie ju\u017c tego dziecka nie\u00a0urodzi. Kiedy przygl\u0105damy si\u0119 badaniom os\u00f3b bezdzietnych, dlaczego tych dzieci nie\u00a0maj\u0105, to najcz\u0119stszym wskazaniem jest to, \u017ce kobiety nie\u00a0znalaz\u0142y odpowiedniego partnera. Czyli mo\u017cna powiedzie\u0107, \u017ce samotno\u015b\u0107, rozpad wi\u0119zi spo\u0142ecznych to najwa\u017cniejszy problem polskiej demografii. Wp\u0142yw na to maj\u0105 te\u017c kwestie ekonomiczne\u00a0\u2013<\/em>\u00a0m\u00f3wi Micha\u0142 Kot.\u00a0\u2013\u00a0Najwi\u0119kszym wyzwaniem s\u0105 kwestie mieszkaniowe, zw\u0142aszcza problem \u201euwi\u0119zienia\u201d m\u0142odych ludzi w\u00a0ma\u0142ych mieszkaniach. Cz\u0119sto s\u0105 to mieszkania, na kt\u00f3re jest wzi\u0119ty kredyt, czasami jest to kredyt we frankach szwajcarskich, co utrudnia zmian\u0119 tego lokum.<\/em>Z ubieg\u0142orocznego sonda\u017cu Ipsos dla\u00a0OKO.press wynika, \u017ce wed\u0142ug 41 proc. badanych kobiety nie\u00a0decyduj\u0105 si\u0119 na macierzy\u0144stwo ze wzgl\u0119du na l\u0119k przed utrat\u0105 pracy. Niewiele mniej (39 proc.) wskazuje na wysokie wydatki zwi\u0105zane z\u00a0utrzymaniem dziecka. Trzecim z\u00a0najwa\u017cniejszych czynnik\u00f3w jest ryzyko zwi\u0105zane z\u00a0zaj\u015bciem w\u00a0ci\u0105\u017c\u0119. Kobiety obawiaj\u0105 si\u0119, \u017ce nie\u00a0b\u0119dzie ich sta\u0107 (finansowo i\u00a0psychicznie), aby podj\u0105\u0107 si\u0119 samodzielnego wychowania dziecka. Co czwarta wskazuje na zbyt ma\u0142e mieszkanie, a 22 proc. \u2013 brak pomocy ze strony ojca dziecka.\u2013\u00a0Pojawia si\u0119 cz\u0119sto w\u00a0debacie publicznej taki argument, \u017ce zmiana prawa aborcyjnego dokonana przez\u00a0Trybuna\u0142 Konstytucyjny wp\u0142yn\u0119\u0142a na spadek dzietno\u015bci, ale pytanie, czy to jest prawda. Nie ma \u017cadnych wiarygodnych bada\u0144, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 tez\u0119, natomiast kiedy przyjrzymy si\u0119 liczbie urodze\u0144 w\u00a0poszczeg\u00f3lnych miesi\u0105cach przed wyrokiem i\u00a0po nim, to widzimy, \u017ce nie\u00a0by\u0142o istotnego spadku. Nie wida\u0107, by liczba urodze\u0144 spad\u0142a bardziej, ni\u017c wynika to z\u00a0d\u0142ugoterminowych trend\u00f3w\u00a0<\/em>\u2013 podkre\u015bla ekspert.\u00a0\u2013\u00a0Badania spo\u0142eczne pokazuj\u0105, \u017ce Polacy i\u00a0Polki chc\u0105 mie\u0107 dzieci, chc\u0105 mie\u0107 zdecydowanie wi\u0119cej dzieci, ni\u017c maj\u0105, wed\u0142ug wskaza\u0144 z\u00a0r\u00f3\u017cnych bada\u0144 to jest mniej wi\u0119cej 2,1\u20132,2 dziecka na osob\u0119. Gdyby\u015bmy te rodzinne aspiracje mieli zrealizowane, to nie\u00a0mieliby\u015bmy w\u00a0og\u00f3le problemu demograficznego, byliby\u015bmy jedynym krajem europejskim z\u00a0poziomem dzietno\u015bci powy\u017cej 2, z\u00a0zast\u0119powalno\u015bci\u0105 pokole\u0144.<\/em>Eksperci GUS podkre\u015blaj\u0105, \u017ce nie\u00a0nale\u017cy oczekiwa\u0107 powrotu do wysokiego poziomu dzietno\u015bci si\u0119gaj\u0105cego istotnie ponad warto\u015b\u0107 2. Utrzymywanie si\u0119 przez\u00a0d\u0142ugi czas niskiej dzietno\u015bci grozi wej\u015bciem w\u00a0tzw. pu\u0142apk\u0119 niskiej p\u0142odno\u015bci, z\u00a0kt\u00f3rej wyj\u015bcie jest bardzo trudne. Skoro teraz rodzi si\u0119 ma\u0142o dzieci, to gdy to pokolenie doro\u015bnie, nie\u00a0b\u0119dzie mia\u0142o licznego potomstwa.\u2013\u00a0B\u0119dziemy mieli przez\u00a0najbli\u017csze dekady do czynienia z\u00a0takimi trendami, \u017ce b\u0119dzie coraz wi\u0119cej zgon\u00f3w i\u00a0coraz mniej urodze\u0144. To oznacza spadek liczby ludno\u015bci, oczywi\u015bcie bez uwzgl\u0119dnienia migracji, starzenie si\u0119 ludno\u015bci. Oznacza to, \u017ce wi\u0119cej os\u00f3b b\u0119dzie w\u00a0wieku emerytalnym czy poprodukcyjnym, mniej os\u00f3b w\u00a0wieku produkcyjnym. Ma to konsekwencje dla\u00a0bardzo wielu zjawisk ekonomiczno-spo\u0142ecznych\u00a0\u2013<\/em>\u00a0ocenia dyrektor Instytutu Pokolenia.Wyniki \u201ePrognozy ludno\u015bci na lata 2023\u20132060\u201d GUS wskazuj\u0105, \u017ce w\u00a0scenariuszu g\u0142\u00f3wnym liczba ludno\u015bci Polski do 2060 roku spadnie do 30,4 mln os\u00f3b, jednak w\u00a0scenariuszu niskim mo\u017ce to by\u0107 jeszcze g\u0142\u0119bszy spadek \u2013 do 26,7 mln. W dodatku kurczy\u0107 si\u0119 b\u0119d\u0105 zasoby ludno\u015bci w\u00a0wieku produkcyjnym. Wed\u0142ug wylicze\u0144 ZUS na 1 tys. os\u00f3b w\u00a0wieku produkcyjnym w\u00a02023 roku b\u0119dzie przypada\u0107 ok. 390 os\u00f3b w\u00a0wieku poprodukcyjnym, w\u00a02061 roku \u2013 806 os\u00f3b, a w\u00a02080 roku \u2013 839 os\u00f3b. Zmiany demograficzne prze\u0142o\u017c\u0105 si\u0119 te\u017c na wy\u017csze koszty opieki zdrowotnej.Zdaniem eksperta powinni\u015bmy czerpa\u0107 z\u00a0przyk\u0142ad\u00f3w kraj\u00f3w, kt\u00f3rym uda\u0142o si\u0119 odwr\u00f3ci\u0107 negatywny trend demograficzny, np. Czech. Raport Instytutu Pokolenia \u201eCzeski sukces demograficzny\u201d wskazuje, \u017ce jest to kraj z\u00a0jednym z\u00a0najwy\u017cszych wska\u017anik\u00f3w dzietno\u015bci w\u00a0UE (1,71), podczas gdy jeszcze 20 lat temu mia\u0142 jeden z\u00a0najni\u017cszych na \u015bwiecie \u2013 1,14. W przeliczeniu na 1000 kobiet w\u00a0wieku rozrodczym rodzi si\u0119 tam zdecydowanie wi\u0119cej pierwszych (36 proc. wi\u0119cej) i\u00a0drugich dzieci ni\u017c w\u00a0Polsce.\u2013\u00a0Przyczynami czeskiego sukcesu demograficznego jest przede wszystkim to, \u017ce Czesi nie\u00a0kopiowali innych pa\u0144stw, tylko znale\u017ali swoj\u0105 drog\u0119, swoj\u0105 polityk\u0119 spo\u0142eczn\u0105, kt\u00f3ra by\u0142a zakorzeniona w\u00a0ich systemie warto\u015bci. Czesi w\u00a0praktyce mocno ceni\u0105 rodzin\u0119, bardziej ni\u017c prac\u0119 zawodow\u0105 i\u00a0bardziej ni\u017c mieszka\u0144cy innych kraj\u00f3w\u00a0\u2013<\/em>\u00a0t\u0142umaczy Micha\u0142 Kot.Rodzice w\u00a0Czechach otrzymuj\u0105 w\u00a0przeliczeniu 60 tys. z\u0142 do wykorzystania na pokrycie koszt\u00f3w opieki nad dzieckiem od si\u00f3dmego miesi\u0105ca \u017cycia dziecka do uko\u0144czenia przez\u00a0nie\u00a0czwartego roku \u017cycia jako zasi\u0142ek rodzicielski.\u2013\u00a0Czeszki buduj\u0105 wi\u0119zi, zajmuj\u0105 si\u0119 dzie\u0107mi, a dopiero po uko\u0144czeniu przez\u00a0nie\u00a0trzeciego roku \u017cycia wracaj\u0105 do aktywno\u015bci zawodowej, czyli przerwa w\u00a0aktywno\u015bci zawodowej w\u015br\u00f3d Czeszek jest elementem, kt\u00f3ry wyr\u00f3\u017cnia ich polityk\u0119 od innych kraj\u00f3w. Czesi s\u0105 krajem, w\u00a0kt\u00f3rym dzieci od 0 do 3 lat maj\u0105 najmniejszy odsetek opieki instytucjonalnej i\u00a0najwi\u0119kszy odsetek opieki przez\u00a0rodzic\u00f3w, a jednocze\u015bnie kobiety, kt\u00f3re wychowuj\u0105 dzieci do lat trzech, maj\u0105 najni\u017cszy wska\u017anik aktywno\u015bci zawodowej spo\u015br\u00f3d wszystkich kraj\u00f3w Unii Europejskiej. Z kolei po uko\u0144czeniu przez\u00a0dzieci trzeciego roku \u017cycia maj\u0105 najwy\u017cszy wska\u017anik aktywno\u015bci zawodowej\u00a0<\/em>\u2013\u00a0wyja\u015bnia ekspert.W Czechach wska\u017anik zatrudnienia matek maj\u0105cych dziecko w\u00a0wieku 6\u201314 lat wynosi 92 proc., dla\u00a0por\u00f3wnania w\u00a0Polsce jest to 79 proc.\u2013\u00a0Na pytanie, czy urodzenie i\u00a0wychowanie dziecka jest obowi\u0105zkiem wobec spo\u0142ecze\u0144stwa, dwa razy wi\u0119cej m\u0142odych Czech\u00f3w odpowiada twierdz\u0105co ni\u017c w\u015br\u00f3d m\u0142odych Polak\u00f3w. Natomiast na pytanie, czy praca zawodowa jest obowi\u0105zkiem wobec spo\u0142ecze\u0144stwa, to Polacy cz\u0119\u015bciej odpowiadaj\u0105 \u201etak\u201d. Na tym systemie warto\u015bci Czesi zbudowali sw\u00f3j system polityki spo\u0142ecznej\u00a0\u2013\u00a0<\/em>podkre\u015bla dyrektor Instytutu Pokolenia.<\/p><\/p>\n\n\n\n