Kolejny miesi\u0105c z rz\u0119du wida\u0107, \u017ce dynamika wzrostu cen spada. Jednak nie oznacza to, \u017ce w sklepach jest taniej. Produkty dro\u017cej\u0105, tylko wolniej. Z kolei jak podkre\u015blaj\u0105 eksperci, niekorzystne zmiany pogodowe, rosn\u0105ce ceny energii i surowc\u00f3w mog\u0105 spowodowa\u0107, \u017ce ju\u017c w pa\u017adzierniku b\u0119dziemy \u015bwiadkami odwr\u00f3cenia trendu spadkowego podwy\u017cek, przynajmniej w niekt\u00f3rych kategoriach towar\u00f3w. Efekt ten mo\u017ce te\u017c utrwali\u0107 podniesienie p\u0142acy minimalnej i powr\u00f3t do standardowych stawek VAT na \u017cywno\u015b\u0107. Dotyczy\u0107 to b\u0119dzie np. warzyw i owoc\u00f3w. Trudno te\u017c b\u0119dzie o obni\u017canie cen pieczywa lub chemii gospodarczej. Mo\u017cna za to spodziewa\u0107 si\u0119 co najmniej utrzymania, a mo\u017ce nawet spadku cen art. t\u0142uszczowych, nabia\u0142u czy mi\u0119sa.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Z ostatniego \u201eINDEKSU CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH\u201d wynika, \u017ce w lipcu br. og\u00f3lne ceny w sklepach wzros\u0142y rok do roku \u015brednio o 15,5% (w czerwcu \u2013 o 18,1%, a w maju \u2013 o 19,9%). Mniej wi\u0119cej podobnie to wychodzi z danych GUS-owskich.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Pozytywne zmiany dostrzegamy nie tylko w naszym kraju, ale r\u00f3wnie\u017c na ca\u0142ym \u015bwiecie. Wygaszone zosta\u0142y negatywne zawirowania powoduj\u0105ce wzrost cen, takie jak np. skutki pandemii oraz oswojenie si\u0119 z wojn\u0105 w Ukrainie. Ponadto wp\u0142yw na to mia\u0142o r\u00f3wnie\u017c ustabilizowanie si\u0119 nastroj\u00f3w spo\u0142eczno-gospodarczych oraz politycznych zwi\u0105zanych z no\u015bnikami cen energii, w tym uniezale\u017cnienie si\u0119 od dostaw energii z Rosji, co prze\u0142o\u017cy\u0142o si\u0119 na nastroje wszystkich uczestnik\u00f3w rynku, zar\u00f3wno producent\u00f3w, jak i konsument\u00f3w \u2013 zauwa\u017ca Hubert G\u0105si\u0144ski, ekspert Uczelni WSB Merito Warszawa.<\/p>\n\n\n\n Ceny spadaj\u0105 kolejny miesi\u0105c z rz\u0119du, ale czy mo\u017cna zak\u0142ada\u0107, \u017ce trend ten utrzyma si\u0119 na d\u0142u\u017cej? I czy jeste\u015bmy ju\u017c w momencie, w kt\u00f3rym mo\u017cna powiedzie\u0107, \u017ce nie tylko zaczyna spada\u0107 dynamika wzrostu cen, ale malej\u0105 te\u017c same ceny? Dr in\u017c. Anna Motylska-Ku\u017ama z Uniwersytetu Dolno\u015bl\u0105skiego DSW jest zdania, \u017ce schodzimy nie tyle z wierzcho\u0142ka dro\u017cyzny, co raczej jeste\u015bmy na szczycie spadk\u00f3w dynamiki wzrostu cen.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Zmniejszone odczyty dynamiki raczej nie s\u0105 tendencj\u0105 trwa\u0142\u0105. Ju\u017c w pa\u017adzierniku mo\u017cemy by\u0107 \u015bwiadkami odwr\u00f3cenia trendu spadkowego i powrot\u00f3w do wzrost\u00f3w. Przywr\u00f3cenie rynkowych cen energii czy rezygnacja z zerowej stawki VAT na \u017cywno\u015b\u0107, z pewno\u015bci\u0105 zwi\u0119ksz\u0105 odczyty inflacyjne, szczeg\u00f3lnie w I kwartale 2024 r. Poza tym podniesienie p\u0142acy minimalnej b\u0119dzie mia\u0142o r\u00f3wnie\u017c swoje skutki. Nie ma zatem przes\u0142anek do tego, by ceny w sklepach realnie zacz\u0119\u0142y spada\u0107 \u2013 dodaje ekspertka.<\/p>\n\n\n\n Podobnego zdania jest dr Krzysztof \u0141uczak, g\u0142\u00f3wny ekonomista Grupy BLIX, kt\u00f3ry uwa\u017ca, \u017ce jesieni\u0105 faktycznie mo\u017ce doj\u015b\u0107 do trudnej sytuacji w handlu. Najgorzej mo\u017ce to wygl\u0105da\u0107 w przypadku warzyw, chemii gospodarczej i pieczywa. Jednak w jego opinii, wszystko b\u0119dzie zale\u017ca\u0142o od tego, jak dalej b\u0119dzie si\u0119 poprawia\u0142a lub pogarsza\u0142a sytuacja zwi\u0105zana z cenami energii i p\u0142acami, bo to w najwi\u0119kszej mierze wp\u0142ywa na finalny efekt. Nie nale\u017cy zapomina\u0107 o tym, \u017ce w wakacje inflacja jest znacznie mniejsza, a potem przybiera na sile. Z kolei w dalszej perspektywie \u2013 ale nie tak bardzo odleg\u0142ej \u2013 nale\u017cy zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119 na powr\u00f3t stawki VAT na \u017cywno\u015b\u0107. W opinii eksperta, ulga ta nie b\u0119dzie kontynuowana w nowym roku, co mo\u017ce na rynku wywo\u0142a\u0107 delikatne turbulencje. Przyk\u0142adem tego mog\u0105 by\u0107 W\u0119gry, gdzie po powrocie do w\u0142a\u015bciwych stawek ceny niekt\u00f3rych towar\u00f3w wzros\u0142y nawet o kilkadziesi\u0105t procent, chocia\u017c nie we wszystkich kategoriach.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Impuls wzrostowy cen stopniowo wygasa, st\u0105d spadaj\u0105ce dynamiki. Podwy\u017cki w wi\u0119kszo\u015bci kategorii towar\u00f3w konsumpcyjnych zmniejszy\u0142y si\u0119. Mo\u017cna powiedzie\u0107, \u017ce szczyt dro\u017cyzny mamy za sob\u0105, ale raczej nie spodziewa\u0142bym si\u0119 szerokich spadk\u00f3w cen, a ich wolniejszego wzrostu. My\u015bl\u0119, \u017ce w drugiej po\u0142owie roku dynamiki podwy\u017cek wi\u0119kszo\u015bci produkt\u00f3w b\u0119d\u0105 si\u0119 wyra\u017anie obni\u017ca\u0107. Natomiast je\u015bli ju\u017c ceny b\u0119d\u0105 spada\u0107, to w przypadku pojedynczych kategorii, np. nabia\u0142u czy produkt\u00f3w t\u0142uszczowych, gdzie dosz\u0142o do odbudowania poda\u017cy przy spadku popytu \u2013 uwa\u017ca z kolei Marcin Luzi\u0144ski, ekonomista z Santander Bank Polska. Dodaje te\u017c, \u017ce globalne ceny \u017cywno\u015bci, obrazowane przez indeks FAO, spadaj\u0105 ju\u017c od kilku miesi\u0119cy, co pozwala wierzy\u0107 na ni\u017csz\u0105 dynamik\u0119 cen \u017cywno\u015bci w najbli\u017cszych miesi\u0105cach w Polsce. Wprawdzie ostatnio indeks ten odbi\u0142, ale sta\u0142o si\u0119 tak g\u0142\u00f3wnie ze wzgl\u0119du na zmian\u0119 cen olej\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n Dr Hubert G\u0105si\u0144ski jest zdania, \u017ce z du\u017cym prawdopodobie\u0144stwem mo\u017cna prognozowa\u0107, i\u017c dynamika wzrostu cen spadnie do jednocyfrowej warto\u015bci do ko\u0144ca tego roku. \u2013 Poziom ten zdecydowanie spowolni, jednak\u017ce nie prze\u0142o\u017cy si\u0119 to bezpo\u015brednio na spadek cen w sklepach. B\u0119dziemy zauwa\u017ca\u0107 jednostkowe obni\u017cki spowodowane zwi\u0119kszon\u0105 sezonow\u0105 produkcj\u0105 przede wszystkim w okresie jesiennym, dzi\u0119ki zbiorom krajowych produkt\u00f3w rolnych \u2013 uwa\u017ca ekspert. I prognozuje, \u017ce dynamika wzrostu cen zacznie spada\u0107 na prze\u0142omie 2023\/2024, a zmiana ich poziomu, realnie oceniaj\u0105c, prze\u0142o\u017cy si\u0119 dopiero w styczniu 2024 roku.<\/p>\n\n\n\n A jak, wed\u0142ug ekspert\u00f3w, b\u0119d\u0105 si\u0119 zmienia\u0142y w najbli\u017cszych miesi\u0105cach ceny wybranych grup produkt\u00f3w? Marcin Luzi\u0144ski ostrzega, \u017ce nie powinni\u015bmy zak\u0142ada\u0107 znacz\u0105cego spadku cen warzyw, co b\u0119dzie pok\u0142osiem niekorzystnych zjawisk pogodowych u nas w kraju i na \u015bwiecie.<\/p>\n\n\n\n \u2013 W Polsce mamy ca\u0142y czas susz\u0119 rolnicz\u0105, lokalnie dochodzi\u0142o te\u017c do ekstremalnych zjawisk \u2013 burz, gradobi\u0107 i nawa\u0142nic. Wst\u0119pne szacunki wskazuj\u0105 na spadek poda\u017cy warzyw zaledwie o 3% w tym sezonie, co nie powinno mie\u0107 mocnego prze\u0142o\u017cenia na ceny. Ten szacunek mo\u017ce si\u0119 jednak pogorszy\u0107 \u2013 wyja\u015bnia Luzi\u0144ski. Zjawiska klimatyczne (burze, gradobicia, nawa\u0142nice) i susza odbij\u0105 si\u0119 tak\u017ce na cenach owoc\u00f3w. Wed\u0142ug wst\u0119pnych szacunk\u00f3w, zbiory w tym roku pogorsz\u0105 si\u0119 o prawie 10% w por\u00f3wnaniu do poprzedniego sezonu. Dlatego zdaniem eksperta, ceny owoc\u00f3w mog\u0105 dalej rosn\u0105\u0107 w najbli\u017cszych miesi\u0105cach.<\/p>\n\n\n\n Do tego dr G\u0105si\u0144ski dodaje, \u017ce hurtowe ceny produkt\u00f3w rolnych s\u0105 nieznacznie wy\u017csze od cen z ubieg\u0142ego roku, a obecne ceny na p\u00f3\u0142kach sklepowych winduj\u0105 po\u015brednicy handlowi. W ocenie eksperta, bezpo\u015brednio nie wp\u0142ywa to pozytywnie na prognozowan\u0105 obni\u017ck\u0119 oraz nie \u015bwiadczy o mo\u017cliwo\u015bci spadku cen na p\u00f3\u0142kach sklepowych w najbli\u017cszych miesi\u0105cach.<\/p>\n\n\n\n O 24,6% rdr. (w czerwcu \u2013 o 34,6%, a w maju \u2013 o 32,6%) zdro\u017ca\u0142a chemia gospodarcza. Ekonomista z Santander Bank Polska wyja\u015bnia, \u017ce to efekt dro\u017cej\u0105cej energii i surowc\u00f3w. Podkre\u015bla przy tym, \u017ce w ostatnich miesi\u0105cach dynamika wzrostu cen tych produkt\u00f3w mocno si\u0119 obni\u017cy\u0142a. I przewiduje, \u017ce b\u0119dzie dalej spada\u0107. Dr in\u017c. Motylska-Ku\u017ama zwraca z kolei uwag\u0119, \u017ce ze wzgl\u0119du na bardzo du\u017ce powi\u0105zanie tego sektora z rynkiem niemieckim warto \u015bledzi\u0107 tu tendencje w gospodarce naszego s\u0105siada, by m\u00f3c prognozowa\u0107, jak ceny te mog\u0105 si\u0119 zachowywa\u0107 w najbli\u017cszym czasie.<\/p>\n\n\n\n Ponadto Marcin Luzi\u0144ski spodziewa si\u0119, \u017ce przez pewien czas spada\u0107 b\u0119d\u0105 ceny artyku\u0142\u00f3w t\u0142uszczowych. Nie b\u0119d\u0105 te\u017c ros\u0142y ceny nabia\u0142u. Mo\u017cemy zak\u0142ada\u0107 utrzymanie cen ser\u00f3w czy jogurt\u00f3w, gdy\u017c ro\u015bnie poda\u017c mleka, czyli najwa\u017cniejszego surowca w produkcji innych produkt\u00f3w nabia\u0142owych. \u2013 Do tego do\u015b\u0107 s\u0142abo wygl\u0105da si\u0142a popandemicznego odbicia gospodarczego w Chinach, kt\u00f3re s\u0105 ogromnym konsumentem mleka. To pozwala wierzy\u0107 w wyra\u017ane spowolnienie wzrostu cen produkt\u00f3w nabia\u0142owych \u2013 dodaje ekspert.<\/p>\n\n\n\n A co z cenami mi\u0119sa? Luzi\u0144ski wyja\u015bnia, \u017ce spadaj\u0105 w znacznej mierze dzi\u0119ki stopniowej odbudowie pog\u0142owia zwierz\u0105t rze\u017anych. Ich liczebno\u015b\u0107 mocno zmniejszy\u0142a si\u0119 podczas pandemii, gdy popyt by\u0142 s\u0142aby, a od tego czasu jest stopniowo zwi\u0119kszana. Na jeszcze inne aspekty zwraca uwag\u0119 dr in\u017c. Motylska-Ku\u017ama.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Przy analizie cen mi\u0119sa trzeba podkre\u015bli\u0107, \u017ce Polska importuje go 2 razy wi\u0119cej ni\u017c go eksportuje. To powoduje, \u017ce ceny tego towaru w sklepach s\u0105 uzale\u017cnione od trend\u00f3w na rynkach \u015bwiatowych, a tu mamy zwi\u0119kszon\u0105 poda\u017c, kt\u00f3ra przek\u0142ada si\u0119 na spadki cen. W efekcie w naszych sklepach widzimy zmniejszon\u0105 dynamik\u0119 wzrostu cen mi\u0119sa. Dodatkowo, wysokie temperatury oraz zmiany w stylu \u017cywienia Polak\u00f3w mog\u0105 mie\u0107 wp\u0142yw na mniejszy popyt na konsumpcj\u0119 mi\u0119sa \u2013 m\u00f3wi ekspertka z Uniwersytetu Dolno\u015bl\u0105skiego DSW.<\/p>\n\n\n\n Zaskakuj\u0105co wygl\u0105da sytuacja pieczywa, kt\u00f3rego ceny w miesi\u0119cznym uj\u0119ciu zacz\u0119\u0142y rosn\u0105\u0107. W lipcu wzrost wyni\u00f3s\u0142 20,4% rdr. (w czerwcu \u2013 o 17,6%, a w maju \u2013 o 15,7%). Z kolei dr G\u0105si\u0144ski wyja\u015bnia, \u017ce to w ogromnej mierze skutek wy\u017cszych koszt\u00f3w energii niezb\u0119dnej do produkcji i rosn\u0105cych koszt\u00f3w pracy. Jego zdaniem, sytuacja prawdopodobnie unormuje si\u0119 na prze\u0142omie tego i przysz\u0142ego roku. Jednak dr Krzysztof \u0141uczak nie jest takim optymist\u0105. M\u00f3wi, \u017ce taki scenariusz nie do ko\u0144ca jest pewny i r\u00f3\u017cnie mo\u017ce by\u0107, ale na pewno w tej kategorii sytuacja jest skomplikowana i do\u015b\u0107 trudna do przewidzenia. Potwierdzaj\u0105 to te\u017c inni eksperci.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Rz\u0105dowe dop\u0142aty do zbo\u017ca i zakaz importu z Ukrainy spowodowa\u0142y chwilowy spadek cen zbo\u017ca w hurcie, co prze\u0142o\u017cy\u0142o si\u0119 r\u00f3wnie\u017c na ceny m\u0105ki. Jednak by\u0142 to efekt kr\u00f3tkotrwa\u0142y. Kosztoch\u0142onno\u015b\u0107 produkcji pieczywa jest w dalszym ci\u0105gu bardzo wysoka. Niewiele pomaga tu r\u00f3wnie\u017c zamro\u017cona cena gazu. St\u0105d ceny pieczywa pozostaj\u0105 pod ci\u0105g\u0142\u0105 presj\u0105 inflacyjn\u0105 \u2013 nie pozostawia z\u0142udze\u0144 co do cen dr in\u017c. Anna Motylska-Ku\u017ama.<\/p>\n\n\n\n