Wst\u0119p<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Zmiany w rozwi\u0105zaniach organizacyjno-prawnych<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Pa\u0144stwo prowadz\u0105c polityk\u0119 rodzinn\u0105 powinno uwzgl\u0119dni\u0107 w swych rozwi\u0105zaniach ustrojowych odpowiednie miejsce dla rodziny – najstarszej i najpowszechniejszej formy \u017cycia powszechnego.<\/p>\n\n\n\n

W prawie polskim mamy odwo\u0142ania do instytucji rodziny jako najmniejszej  kom\u00f3rki spo\u0142ecznej.  Pa\u0144stwo uznaje jej wag\u0119 i deklaruje wsparcie.  Niestety, wi\u0119kszo\u015b\u0107 wsparcia dla rodzin jest czysto deklaratywna a rozwi\u0105zania w sferze organizacji pa\u0144stwa i prawa  – czerpi\u0105c z liberalnej doktryny – rodziny nie widz\u0105. Rodzice wychowuj\u0105cy dzieci ponosz\u0105 zwi\u0119kszon\u0105 odpowiedzialno\u015b\u0107 za wychowanie przysz\u0142ych Polak\u00f3w, przysz\u0142ych obywateli Polski. Rozs\u0105dnym pomys\u0142em by\u0142oby danie tym ludziom mo\u017cliwo\u015bci wi\u0119kszego wp\u0142ywu na polityk\u0119 pa\u0144stwa. Konstytucja RP z 1997 r. g\u0142osi r\u00f3wno\u015b\u0107 obywateli wobec prawa. Obywatelami si\u0119 rodzimy, ale prawa wyborcze nabywamy dopiero wraz z pe\u0142noletno\u015bci\u0105. Czy jednak  nie ma tu niekonsekwencji?<\/p>\n\n\n\n

Tym cenniejsza wydaje si\u0119 propozycja  prof Jana Majchrowskiego^{[1]<\/sup><\/a>, aby ju\u017c w ordynacji wyborczej uwzgl\u0119dnia\u0107  interesy rodzin posiadaj\u0105cych  dzieci. Pomys\u0142 sprowadza si\u0119 do tego, by da\u0107 prawa wyborcze obywatelom niepe\u0142noletnim, ale ich g\u0142os powierzy\u0107 rodzicom, kt\u00f3rzy zgodnie mieliby w imieniu swoich dzieci zag\u0142osowa\u0107.  Brak zgody rodzic\u00f3w w dysponowaniu g\u0142osem dzieci nie pozwala\u0142by tego g\u0142osu odda\u0107.<\/p>\n\n\n\n}

Podobny jednak efekt uzyskaliby\u015bmy daj\u0105c ka\u017cdemu z rodzic\u00f3w \u201epo\u0142ow\u0119 g\u0142osu swego dziecka\u201d. Brak zgody rodzic\u00f3w czy  nieg\u0142osowanie jednego z nich zmniejszy\u0142oby si\u0142\u0119 ich g\u0142os\u00f3w. Rodziny zgodne by\u0142yby lepiej reprezentowane.  Zmiany ustrojowe wymagaj\u0105 szerokiego wsparcia spo\u0142ecznego taka modyfikacja mog\u0142aby liczy\u0107 na uznanie wielu samotnie wychowuj\u0105cych dzieci rodzic\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n

Polityka rodzinna a demografia<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Polityka rodzinna nie jest tym samym czym wspieranie demografii, ale si\u0119 z demografi\u0105 wi\u0105\u017ce.  Ma ona  za zadanie przede wszystkim  umacnia\u0107  instytucj\u0119 rodziny.  Wiemy oczywi\u015bcie, \u017ce jej  trwa\u0142o\u015bci  opartej  na zaufaniu, odpowiedzialno\u015bci i mi\u0142o\u015bci nie da si\u0119 zadekretowa\u0107. Wszelkie wysi\u0142ki pa\u0144stwa s\u0105 skazane na niepowodzenie, je\u015bli b\u0119d\u0105 oderwane od kontekstu warto\u015bci.  Je\u015bli chodzi o nasze spo\u0142ecze\u0144stwo, to m\u00f3wimy tu otwarcie o kr\u0119gu warto\u015bci  cywilizacji   \u0142aci\u0144skiej.<\/p>\n\n\n\n

W Polsce badania socjologiczne wskazuj\u0105, \u017ce wyst\u0119puje negatywna korelacja poziomu wykszta\u0142cenia i dzietno\u015bci. ^{[2]<\/sup><\/a> Ten trend by\u0142 swego czasu szeroko komentowany w mediach, jednak bez konkluzji.[3]<\/sup><\/a>  Wi\u0105\u017ce si\u0119 to nie tyle, jak niekt\u00f3rzy interpretuj\u0105,  z  konsumpcyjnym modelem – ale tak\u017ce z  ch\u0119ci\u0105  podejmowania  przemy\u015blanych, odpowiedzialnych  decyzji \u017cyciowych przez przedstawicieli polskiej klasy \u015bredniej.<\/p>\n\n\n\n}

Cho\u0107 cenimy warto\u015bci rodzinne i chcemy mie\u0107 dzieci, to odk\u0142adamy decyzj\u0119 do czasu ustabilizowania swojej sytuacji zawodowej i materialnej.  Jest oczywi\u015bcie tak\u017ce obecny  czynnik innych \u017cyciowych preferencji ni\u017c rodzina i dzieci, ujawniaj\u0105cy si\u0119 w ostatnich 20 latach ze szczeg\u00f3ln\u0105 si\u0142\u0105  a mianowicie realizowanie konsumpcyjnych aspiracji na skutek narzucanego przez media i kr\u0119gi opiniotw\u00f3rczych celebryt\u00f3w  hedonistycznego  stylu \u017cycia.<\/p>\n\n\n\n

Nie nale\u017cy  jednak przecenia\u0107 d\u0142ugofalowych skutk\u00f3w narzucanych p\u0142ytkich m\u00f3d i preferencji stylu \u017cycia. Polki mieszkaj\u0105ce w Wielkiej Brytanii, mimo sta\u0142ego kontaktu z lokalnymi mediami, maj\u0105 \u015brednio 2 dzieci, kiedy w Polsce to ledwie 1.36 dziecka na kobiet\u0119.<\/p>\n\n\n\n

Cho\u0107 nie mo\u017cemy ludzi zmusza\u0107 do \u017cycia w sta\u0142ych zwi\u0105zkach ma\u0142\u017ce\u0144skich, to okre\u015blonymi dzia\u0142aniami mo\u017cemy nagradza\u0107 tych, kt\u00f3rzy pomimo niedogodno\u015bci, koszt\u00f3w i ogranicze\u0144 decyduj\u0105 si\u0119 na za\u0142o\u017cenie rodziny.  Wychodz\u0105c z g\u0142\u0119bokiego przekonania ,\u017ce \u017ar\u00f3d\u0142em  si\u0142y oraz witalno\u015bci  spo\u0142ecze\u0144stw  jest zdrowa  rodzina – jej problemy s\u0105 dla nas najwa\u017cniejsze. Si\u0142a rodziny i jej trwa\u0142o\u015b\u0107  s\u0105 miar\u0105 naszego sukcesu, sukcesu Polski. <\/p>\n\n\n\n

Tylko silna rodzina, wzmacniana a nie os\u0142abiana  instytucjonalnie przez pa\u0144stwo jest w stanie powstrzyma\u0107 za\u0142amanie demograficzne w kraju.<\/p>\n\n\n\n

M\u0142ode pokolenie wychowane w duchu warto\u015bci cywilizacji \u0142aci\u0144skiej i patriotyzmu to najwa\u017cniejszy aktyw Polski. Wiele bada\u0144 socjologicznych wskazuje, \u017ce Polacy ceni\u0105 warto\u015bci rodzinne, a pe\u0142na rodzina daje im cel w \u017cyciu i szcz\u0119\u015bcie. ^{[4]<\/sup><\/a><\/p>\n\n\n\n}

Nie trzeba by\u0107 ekonomist\u0105 aby dostrzec, \u017ce demografia to podstawa istnienia wszelkich system\u00f3w emerytalnych, socjalnych.  Bez dzieci \u017caden model  rozwoju gospodarczego nie b\u0119dzie funkcjonowa\u0142. Rodziny  wychowuj\u0105 dzieci, p\u0142ac\u0105 podatki, niewiele mniejsze a cz\u0119sto wi\u0119ksze  ni\u017c samotni. Rodziny radz\u0105 sobie jak mog\u0105, by zapewni\u0107 swoim dzieciom godne \u017cycie, edukacj\u0119; dziel\u0105 si\u0119 obowi\u0105zkami i przyjmuj\u0105 podzia\u0142 pracy taki, aby dawa\u0142 optymalne korzy\u015bci rodzinie, by  przy tym najmniej obci\u0105\u017ca\u0142 \u017cycie rodzinne i wychowanie dzieci. Model tradycyjnej rodziny  jest  \u015bwiadomie wybierany przez wielu Polak\u00f3w, bo  – jak \u015bwiadcz\u0105 statystyki – ludzie w takich zwi\u0105zkach s\u0105 szcz\u0119\u015bliwsi, d\u0142u\u017cej \u017cyj\u0105 ni\u017c osoby  samotne  lub w cz\u0119sto zmieniaj\u0105cych si\u0119  zwi\u0105zkach.

<\/p>\n\n\n\n

Je\u015bli  zapyta\u0107 kobiet z tych tradycyjnych – polskich, katolickich, \u017cydowskich, muzu\u0142ma\u0144skich, wierz\u0105cych i niewierz\u0105cych rodzin – czy chc\u0105 zmieni\u0107 swoje \u017cycie na inne, proponowane przez panie i pan\u00f3w tzw. “wyzwolonych”,  w wi\u0119kszo\u015bci odpowiedz\u0105  “Nie”. Tradycyjna rodzina, mimo swoich wad, to polisa ubezpieczeniowa dla jej cz\u0142onk\u00f3w, lepsza ni\u017c te proponowane przez pa\u0144stwowy ZUS i towarzystwa ubezpieczeniowe razem wzi\u0119te. Dlaczego? Bo rodzina  cz\u0119sto przechowuje  warto\u015bci tradycyjne  takie jak: odpowiedzialno\u015b\u0107 za drugiego cz\u0142owieka, odpowiedzialno\u015b\u0107  za dane s\u0142owo, szacunek i po\u015bwi\u0119cenie. Jest  odporna na kryzysy ekonomiczne i inne kl\u0119ski, potrafi przetrwa\u0107  wojny  i okupacje, daje cel w \u017cyciu.  Trzeba podziwia\u0107 ludzi, kt\u00f3rzy trwaj\u0105 w swoich przekonaniach, opieraj\u0105c si\u0119 trendom  prowadz\u0105cym do uciekania od odpowiedzialno\u015bci, hedonizmowi, egoizmowi, skutkuj\u0105cych rozpadem rodziny, porzucaniem dzieci, starych rodzic\u00f3w .<\/p>\n\n\n\n

Osoby, kt\u00f3re  podwa\u017caj\u0105  zasady cementuj\u0105ce trwa\u0142o\u015b\u0107 rodzin,  b\u0119d\u0105c zdemoralizowanymi chc\u0105 demoralizacji innych,  niszcz\u0105  podstaw\u0119 naszej cywilizacji, chc\u0105 \u015bmierci tej cywilizacji.<\/p>\n\n\n\n

Co oferuj\u0105  w zamian? Afirmacj\u0119 postaw egoistycznych, mityczne r\u00f3wnouprawnienie, sfrustrowane, ozi\u0119ble emocjonalnie dzieci wychowywane przez rozbitk\u00f3w  \u017cyciowych, albo pa\u0144stwo. Starzej\u0105ce si\u0119 samotnie ofiary nowej ideologii  i du\u017co,  coraz wi\u0119cej starych ludzi bez opieki, bez swojego miejsca, niepotrzebnych  nikomu.<\/p>\n\n\n\n

Komunistyczne idee  R\u00f3\u017cy Luksemburg, Lwa Trockiego i innych s\u0105 co rusz odgrzewane.  Przekonani o s\u0142uszno\u015bci swoich racji libertyni poddaj\u0105 krytyce model rodziny oparty na trwa\u0142ym zwi\u0105zku kobiety i m\u0119\u017cczyzny.  Pytanie po co? A mo\u017ce po to by m\u00f3c \u0142atwiej manipulowa\u0107 zatomizowanym spo\u0142ecze\u0144stwem.<\/p>\n\n\n\n

W krajach, w kt\u00f3rych w\u0142adz\u0119 zdobywa\u0142a lewica, stosowano  socjotechniczne  manipulacje na spo\u0142ecze\u0144stwach.  maj\u0105ce rozszczelni\u0107 tradycyjne modele rodziny. Odzwierciedleniem tej polityki s\u0105 tre\u015bci  wychowawcze przekazywane dzieciom  w szkolnych. Wspiera si\u0119 odpowiedni  przekaz  w subkulturze, tworzy mody na okre\u015blone zachowania. S\u0142abym rodzinom \u0142atwiej wyrwa\u0107 ich dzieci spod ochronnego parasola autorytetu rodzic\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n

Politycy powinni jednak wa\u017cy\u0107 co jest dla przetrwania spo\u0142ecze\u0144stw  wa\u017cne i wspiera\u0107 tych, kt\u00f3rzy decyduj\u0105 si\u0119 po\u015bwi\u0119ca\u0107 swoje \u017cycie innym.   Ka\u017cdy kto ma dzieci dobrze wie, \u017ce na dzieciach si\u0119 nie da oszcz\u0119dza\u0107, wydaje si\u0119 na nie nieraz wi\u0119cej ni\u017c na siebie.<\/p>\n\n\n\n

Dzieci to inwestycja – dlatego:<\/strong>
1. Rodziny powinny mie\u0107 prawo do podstawy opodatkowania  od dochodu przeliczonego na cz\u0142onka rodziny. Je\u015bli rodzina liczy 4 osoby (m\u0105\u017c, \u017cona  +2 dzieci ), to doch\u00f3d m\u0119\u017ca i \u017cony jest sumowany i dzielony na 4. Je\u015bli rodzina liczy 5 os\u00f3b to doch\u00f3d podzielony jest na 5. Ostatnio pomys\u0142 ten  przedstawiony przez autora w 2018 r^{[5]<\/sup><\/a>  na konferencji Instytutu im. Romana Rybarskiego by\u0142 prezentowany przez polski czynnik rz\u0105dowy jako tzw. iloraz rodzinny  [6]<\/sup><\/a><\/p>\n\n\n\n}

2. Rodziny o dochodach na cz\u0142onka rodziny  ni\u017cszych ni\u017c minimum socjalne powinny by\u0107 zwolnione z podatku. 
3. Doros\u0142e, samodzielnie radz\u0105ce sobie w \u017cyciu dzieci, kt\u00f3rych wychowanie wymaga\u0142o tyle trudu, wysi\u0142ku i pieni\u0119dzy s\u0105 nagrod\u0105 dla rodzic\u00f3w i spo\u0142ecze\u0144stwo ten trud powinno doceni\u0107 .
Cz\u0119\u015b\u0107 sk\u0142adki  z I filara ubezpiecze\u0144 (b\u0119d\u0105cego cz\u0119\u015bci\u0105 daniny od dochodu) emerytalnych (proponujemy 20%) powinno zasila\u0107 konta emerytalne rodzic\u00f3w. Osoby posiadaj\u0105ce dzieci maj\u0105 mniejsze \u015brodki na inwestycje kapita\u0142owe w ramach dobrowolnych funduszy emerytalnych. Ten problem dotyczy tak\u017ce pa\u0144stw o wiele bogatszych od Polski^{[7]<\/sup><\/a><\/p>\n\n\n\n}

3. Du\u017co ostatnio si\u0119 m\u00f3wi o podatku od warto\u015bci aktyw\u00f3w, co w przypadku zdecydowanej wi\u0119kszo\u015bci rodzin sprowadza si\u0119 do opodatkowania od warto\u015bci  nieruchomo\u015bci (domu czy mieszkania). <\/p>\n\n\n\n

I tu podstawa  do opodatkowania wynikaj\u0105ca z warto\u015bci siedliska, w kt\u00f3rym mieszka rodzina, powinna by\u0107 wyliczona jako iloraz warto\u015bci nieruchomo\u015bci i liczby cz\u0142onk\u00f3w rodziny j\u0105 zamieszkuj\u0105cych wliczaj\u0105c w to rodzic\u00f3w i dziadk\u00f3w.  Taki spos\u00f3b mo\u017ce  uderzy\u0107 w singli mieszkaj\u0105cych samodzielnie, ale spo\u0142ecze\u0144stwo powinno przede wszystkim chroni\u0107 rodziny, czy podmioty o osobowo\u015bci prawnej.  W tak skonstruowanym systemie danin obowi\u0105zkowych nie ma potrzeby na tworzenie protez typu bykowe.<\/p>\n\n\n\n

Post scriptum<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Tu na marginesie uwaga, \u017ce same rozwi\u0105zania prawno podatkowe i programy socjalne  nie zadzia\u0142aj\u0105,  je\u015bli nie zmieni\u0105 si\u0119 preferencje dla stylu \u017cycia.  Bez kampanii wspieraj\u0105cych warto\u015bci rodzinne  w mediach z udzia\u0142em os\u00f3b opiniotw\u00f3rczych  o uznanych autorytetach,  trudno b\u0119dzie odwr\u00f3ci\u0107 post\u0119puj\u0105ca atomizacj\u0119 spo\u0142ecze\u0144stwa.     Te propozycje nie oznaczaj\u0105, \u017ce chcemy ogranicza\u0107 programy os\u0142onowe dla rodzin ubogich, rozbitych do\u015bwiadczonych alkoholizmem czy chorob\u0105.  Podatnik nie ma bowiem obowi\u0105zku wspiera\u0107 tych, kt\u00f3rzy wy\u0142udzanie  wsparcia spo\u0142ecznego  zrobili sposobem na \u017cycie.<\/p>\n\n\n\n

Nie pa\u0144stwo, a samorz\u0105dy mog\u0142yby prowadzi\u0107 bardziej skuteczne  polityki ukierunkowane na potrzeby rodziny. Samorz\u0105dy s\u0105 bowiem bli\u017cej ludzi.  Mog\u0142yby ze swoich niezale\u017cnych bud\u017cet\u00f3w finansowa\u0107 sie\u0107 \u017c\u0142obk\u00f3w, przedszkoli (ale nie zarz\u0105dza\u0107 nimi ), otworzy\u0107 wreszcie bardziej rynek us\u0142ug opieku\u0144czych dla podmiot\u00f3w prywatnych i organizacji pozarz\u0105dowych.<\/p>\n\n\n\n

Pieni\u0105dze na opiek\u0119 i nauk\u0119 przedszkoln\u0105 powinny trafia\u0107 do  rodzic\u00f3w i to oni powinni  zadecydowa\u0107 czy wybior\u0105  opiek\u0119 nad dzieckiem w  domu rodzinnym czy skorzystaj\u0105 z us\u0142ug wyspecjalizowanych podmiot\u00f3w zewn\u0119trznych. I tu nasuwa si\u0119 uwaga, \u017ce bon wychowawczy m\u00f3g\u0142by zast\u0105pi\u0107 program 500+ z nawi\u0105zk\u0105.<\/p>\n\n\n\n

Inn\u0105 wa\u017cna kwesti\u0105 jest dost\u0119pno\u015b\u0107 mieszka\u0144, ale jak ich ceny maj\u0105 by\u0107 ni\u017csze je\u015bli mamy problem z barierami biurokratycznymi zwi\u0105zanymi z uzyskiwaniem pozwole\u0144 na budow\u0119 a pa\u0144stwo i samorz\u0105dy – najwi\u0119ksi posiadacze grunt\u00f3w inwestycyjnych – zachowuj\u0105 si\u0119 jak najbardziej pazerni spekulanci, ograniczaj\u0105c znacz\u0105co i poda\u017c grunt\u00f3w pod zabudow\u0119.<\/p>\n\n\n\n

Pozostaje kwesti\u0105 otwart\u0105, czy fundowa\u0107 stypendia dla rodzin wielodzietnych, os\u00f3b samotnie wychowuj\u0105cych dzieci zagro\u017conych ub\u00f3stwem, czy te\u017c sformu\u0142owa\u0107 inaczej polityk\u0119 spo\u0142eczn\u0105 .  Warto rozmawia\u0107 o polityce rodzinnej, tak\u017ce w kontek\u015bcie reformy samorz\u0105dowej, bowiem bez zdrowych polskich rodzin nar\u00f3d nie przetrwa\u2026<\/p>\n\n\n\n

Mariusz Patey <\/strong><\/p>\n\n\n\n

Autor jest ekspertem Instytutu im. Romana Rybarskiego i jego Dyrektorem Honorowym<\/em><\/p>\n\n\n\n

———————————–<\/p>\n\n\n\n

Wybrane prace po\u015bwi\u0119cone problematyce polityki rodzinnej:<\/p>\n\n\n\n

1.https:\/\/isp.uj.edu.pl\/documents\/2103800\/139368467\/Polska+polityka+rodzinna+w+okresie+przemian\/ae6b7a98-d860-4932-a41d-e712debf42bf<\/a><\/p>\n\n\n\n

2. https:\/\/www.gov.pl\/web\/rodzina\/wiadomosci-polityka-rodzinna<\/a><\/p>\n\n\n\n

3. M. Plopa, Rodzina u progu trzeciego tysi\u0105clecia: perspektywa bada\u0144, [w:] Cz\u0142owiek u progu trzeciego tysi\u0105clecia, t. III, pod red. M. Plopa, wyd. Elbl\u0105ska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, Elbl\u0105d 2009<\/p>\n\n\n\n

4.S. Jakubiec, Mediacje, jako metoda pracy z rodzin\u0105, WSFP Ignatianum, Krak\u00f3w 2011, s. 7 [za:] F. Adamski, Rodzina, wymiar spo\u0142eczno-kulturowy, wyd. UJ, Krak\u00f3w 2002<\/p>\n\n\n\n

5.https:\/\/stat.gov.pl\/obszary-tematyczne\/warunki-zycia\/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci\/warunki-zycia-rodzin-w-polsce,13,1.html<\/a><\/p>\n\n\n\n

6. Jacek Marek Nogowski, Rodzina \u2013 jej funkcje i zagro\u017cenia (https:\/\/bazhum.muzhp.pl\/media\/files\/Studia_Elckie\/Studia_Elckie-r2015-t17-n2\/Studia_Elckie-r2015-t17-n2-s159-171\/Studia_Elckie-r2015-t17-n2-s159-171.pdf)<\/em><\/p>\n\n\n\n

7.Donald Collins, Catheleen Jordan, Heather Coleman, <\/em>An Introduction to Family Social Work<\/em><\/a>, Brooks\/Cole, Cengage Learning, 2010, s. 28\u201329, <\/em>ISBN 978-0-495-80872-5<\/em><\/a><\/em><\/p>\n\n\n\n

8.https:\/\/kpbc.umk.pl\/Content\/150396\/PDF\/Licencje_083_01.pdf<\/em><\/p>\n\n\n\n