W I p\u00f3\u0142roczu br. codzienne zakupy rdr. podro\u017ca\u0142y \u015brednio o ponad 20%, a same art. spo\u017cywcze i napoje \u2013 o r\u00f3wne 20%. Tak wynika z analizy przesz\u0142o 460 tys. cen sklepowych. Na 17 kategorii zanotowano a\u017c 16 dwucyfrowych wzrost\u00f3w. Najwi\u0119kszy z nich dotyczy\u0142 warzyw i wyni\u00f3s\u0142 ponad 32%. W czo\u0142\u00f3wce dro\u017cyzny wida\u0107 te\u017c karmy dla zwierz\u0105t, chemi\u0119 gospodarcz\u0105, dodatki spo\u017cywcze i nabia\u0142. Ponadto w pierwszej dziesi\u0105tce mamy pieczywo, produkty sypkie, art. dla dzieci, w\u0119dliny i napoje. Ranking zamykaj\u0105 art. t\u0142uszczowe, kt\u00f3re jako jedyne podro\u017ca\u0142y jednocyfrowo, bo o nieca\u0142e 4%. Eksperci komentuj\u0105cy wyniki uwa\u017caj\u0105, \u017ce II p\u00f3\u0142rocze br. up\u0142ynie na wyra\u017anym hamowaniu dynamiki wzrostu cen. Jednocze\u015bnie ostrzegaj\u0105, \u017ce warzywa zdro\u017cej\u0105 na jesieni i mog\u0105 podbi\u0107 ceny innych kategorii.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Ci\u0119\u017ckie p\u00f3\u0142 roku dla konsument\u00f3w<\/strong><\/p>\n\n\n\n Najnowszy raport pt. \u201eINDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH\u201d wykaza\u0142, \u017ce w I p\u00f3\u0142roczu br. codzienne zakupy Polak\u00f3w zdro\u017ca\u0142y \u015brednio o 20,3% w por\u00f3wnaniu z analogicznym okresem ub.r. Dotyczy\u0142o to 17 kategorii i ponad 100 najcz\u0119\u015bciej wybieranych przez konsument\u00f3w produkt\u00f3w codziennego u\u017cytku. Dla potrzeb analizy \u0142\u0105cznie zestawiono ze sob\u0105 przesz\u0142o 461,4 tys. cen detalicznych ze sklep\u00f3w nale\u017c\u0105cych do 63 sieci handlowych.<\/p>\n\n\n\n \u2013 W I po\u0142owie roku na koszty codziennych zakup\u00f3w wci\u0105\u017c wp\u0142ywa\u0142y wydarzenia z 2022 r. Rosyjska inwazja na Ukrain\u0119 pchn\u0119\u0142a w g\u00f3r\u0119 ceny no\u015bnik\u00f3w energii oraz towar\u00f3w spo\u017cywczych eksportowanych przez Ukrain\u0119, np. zb\u00f3\u017c i ro\u015blin oleistych. Wy\u017csze op\u0142aty za energi\u0119 spowodowa\u0142y wzrost koszt\u00f3w produkcji rolnej, co w efekcie doprowadzi\u0142o do szerokich podwy\u017cek cen. Na to ponak\u0142ada\u0142y si\u0119 jeszcze inne czynniki, np. silne odbicie popytu po pandemii przy ograniczonej poda\u017cy w gospodarce, a tak\u017ce zbyt lu\u017ana polityka fiskalna i monetarna. W zwi\u0105zku z tym byli\u015bmy \u015bwiadkami silnego impulsu inflacyjnego, kt\u00f3ry teraz ju\u017c stopniowo wygasa \u2013 m\u00f3wi Marcin Luzi\u0144ski, ekonomista z Santander Bank Polska.<\/p>\n\n\n\n Warto przy tej okazji doda\u0107, \u017ce wyniki raport\u00f3w z ostatnich miesi\u0119cy wskazywa\u0142y na to, \u017ce dynamika wzrostu cen rdr. maleje. Jednak og\u00f3lny wynik z ca\u0142ego I p\u00f3\u0142rocza jest wci\u0105\u017c wysoki. Same art. spo\u017cywcze i napoje bezalkoholowe w sklepach zdro\u017ca\u0142y dok\u0142adnie o 20% rdr. \u2013 Ten wynik jest sp\u00f3jny z danymi o inflacji konsumenckiej CPI, mierzonej wed\u0142ug metodologii GUS-u. Od stycznia do czerwca 2023 roku w kategorii \u017cywno\u015b\u0107 i napoje bezalkoholowe odnotowano najwy\u017csze wzrosty cen. Mimo spadku warto\u015bci wska\u017anika inflacji dla ca\u0142ego koszyka d\u00f3br i us\u0142ug do 11,5%, w czerwcu br. podwy\u017cki w tej kluczowej dla konsument\u00f3w kategorii wynios\u0142y 17,8%, a w lutym i marcu a\u017c 24% \u2013 informuje dr Edyta Wojtyla, wyk\u0142adowczyni na Uniwersytecie WSB Merito Pozna\u0144.<\/p>\n\n\n\n Warzywa, karmy i chemia podbijaj\u0105 stawk\u0119<\/strong><\/p>\n\n\n\n Na 17 monitorowanych kategorii 16 mia\u0142o dwucyfrowe podwy\u017cki cen, si\u0119gaj\u0105ce od 12,6% do 32,4% rdr. Wyj\u0105tkiem by\u0142y art. t\u0142uszczowe, kt\u00f3re podro\u017ca\u0142y o 3,9% rdr. \u2013 Ceny ro\u015blin oleistych ros\u0142y ju\u017c dynamicznie w 2021 roku, by osi\u0105gn\u0105\u0107 szczyty na samym pocz\u0105tku 2022 roku. Od maja ub.r. obserwujemy jednak spadki notowa\u0144 rzepaku, kt\u00f3re spowolni\u0142y wzrost cen produkt\u00f3w t\u0142uszczowych \u2013 wyja\u015bnia Weronika Szyma\u0144ska, analityczka sektora Food & Agri w Banku BNP Paribas.<\/p>\n\n\n\n Z kolei na froncie dro\u017cyzny w I p\u00f3\u0142roczu br. znalaz\u0142y si\u0119 warzywa ze \u015bredni\u0105 podwy\u017ck\u0105 32,4% rdr. \u2013 I p\u00f3\u0142rocze br. by\u0142o dla rynku warzyw okresem pe\u0142nym jednorazowych zdarze\u0144 oraz pok\u0142osiem problem\u00f3w z 2022 roku, w tym europejskich susz. Wysokie koszty energii z ub.r. doprowadzi\u0142y do znacznego ograniczenia i przesuni\u0119cia w czasie produkcji szklarniowej w Europie, a w konsekwencji \u2013 do braku towar\u00f3w, zw\u0142aszcza pomidor\u00f3w, og\u00f3rk\u00f3w i papryki, na pocz\u0105tku tego roku. Do problem\u00f3w z warzywami ciep\u0142olubnymi do\u0142o\u017cy\u0142y si\u0119 niespodziewane opady \u015bniegu w Hiszpanii i Afryce P\u00f3\u0142nocnej, kt\u00f3re poskutkowa\u0142y za\u0142amaniem poda\u017cy w Europie w I kw. br. \u2013 t\u0142umaczy Jakub Jakubczak, analityk sektora Food & Agri w Banku BNP Paribas.<\/p>\n\n\n\n Na drugim miejscu ww. rankingu znalaz\u0142y si\u0119 karmy dla zwierz\u0105t \u2013 wzrost o 31,6% rdr. \u2013 Wynik tej kategorii zale\u017cy od zachowa\u0144 g\u0142\u00f3wnych surowc\u00f3w, czyli warzyw i mi\u0119sa. Ceny mi\u0119sa powinny si\u0119 stabilizowa\u0107, wraz ze stopniow\u0105 odbudow\u0105 pog\u0142owia zwierz\u0105t rze\u017anych. Natomiast co do warzyw nie jestem optymistyczny i uwa\u017cam, \u017ce b\u0119d\u0105 one dro\u017ce\u0107 jesieni\u0105, w zwi\u0105zku ze stratami spowodowanymi susz\u0105. Karmy dla zwierz\u0105t mog\u0105 zatem coraz wi\u0119cej kosztowa\u0107 \u2013 ostrzega Marcin Luzi\u0144ski.<\/p>\n\n\n\n Trzeci\u0105 pozycj\u0119 ma chemia gospodarcza z wynikiem 27,8% rdr. \u2013 Ta kategoria w ostatnim roku znacz\u0105co podro\u017ca\u0142a z powodu rosn\u0105cych koszt\u00f3w produkcji, w tym cen surowc\u00f3w i odczynnik\u00f3w chemicznych. Obecnie nic nie wskazuje na to, aby w kolejnych miesi\u0105cach tego typu produkty mia\u0142y notowa\u0107 wysokie podwy\u017cki \u2013 uspokaja dr Anna Semmerling z Uniwersytetu WSB Merito Gda\u0144sk.<\/p>\n\n\n\n Pozosta\u0142e kategorie pod lup\u0105<\/strong><\/p>\n\n\n\n Czwarte pod wzgl\u0119dem wzrost\u00f3w s\u0105 dodatki spo\u017cywcze (ketchupy, majonezy, musztardy itp.) \u2013 24,4% rdr. \u2013 To produkty w du\u017cej mierze wytwarzane z warzyw. W szczeg\u00f3lno\u015bci podro\u017ca\u0142y sosy na bazie pomidor\u00f3w, co wynika z wysokiego kosztu surowca na rynku i jego ograniczonej dost\u0119pno\u015bci. Sytuacja cenowa w II p\u00f3\u0142roczu mo\u017ce si\u0119 ustabilizowa\u0107, bior\u0105c pod uwag\u0119 wi\u0119ksz\u0105 obecno\u015b\u0107 warzyw szklarniowych oraz \u015bwie\u017cych, po zbiorach p\u00f3\u017anym latem. Konsumenci nie powinni jednak nastawia\u0107 si\u0119 na znaczny spadek cen, ze wzgl\u0119du na wolniejsz\u0105 reakcj\u0119 cen detalicznych ni\u017c cen skupowych czy przetw\u00f3rc\u00f3w \u2013 podkre\u015bla Jakub Jakubczak.<\/p>\n\n\n\n TOP5 dro\u017cyzny zamyka nabia\u0142 \u2013 24,2% rdr. \u2013 My\u015bl\u0119, \u017ce tendencje wzrostu cen w przypadku tego typu art. b\u0119d\u0105 si\u0119 uspokaja\u0107. Ro\u015bnie poda\u017c mleka, czyli najwa\u017cniejszego surowca w produkcji ser\u00f3w czy jogurt\u00f3w. Do tego do\u015b\u0107 s\u0142abo wygl\u0105da si\u0142a popandemicznego odbicia gospodarczego w Chinach, kt\u00f3re s\u0105 ogromnym konsumentem mleka \u2013 zauwa\u017ca ekspert z Santander Bank Polska.<\/p>\n\n\n\n Opr\u00f3cz ww. kategorii, w zestawieniu TOP10 wida\u0107 jeszcze pieczywo, produkty sypkie, art. dla dzieci, w\u0119dliny i napoje. Ich podwy\u017cki rdr. wynios\u0142y odpowiednio 22,8%, 22,6%, 21,8%, 19,9% i 19,2%. Tu\u017c za pierwsz\u0105 dziesi\u0105tk\u0105 s\u0105 s\u0142odycze i desery \u2013 17,2% rdr. Dalej s\u0105 ryby i \u015brodki higieny osobistej \u2013 po 14,9% rdr. Pod koniec zestawienia mamy mi\u0119so, owoce i u\u017cywki \u2013 kolejno 14,5%, 13,7% i 12,6% rdr. Ranking zamykaj\u0105 ww. artyku\u0142y t\u0142uszczowe \u2013 3,9% rdr.<\/p>\n\n\n\n Dynamika wzrostu cen b\u0119dzie spada\u0107<\/strong><\/p>\n\n\n\n \u2013 Zmiany cen we wszystkich ww. kategoriach b\u0119d\u0105 uwarunkowane preferencjami i mo\u017cliwo\u015bciami finansowymi konsument\u00f3w. Koszt zakupu danego towaru, kt\u00f3ry nie zniech\u0119ci klient\u00f3w ze wzgl\u0119du na ich malej\u0105ce realne dochody, utrzyma si\u0119 na poziomie gwarantuj\u0105cym sprzeda\u017c i nawet minimalny zysk dla sprzedawcy \u2013 zapowiada dr Edyta Wojtyla.<\/p>\n\n\n\n Z kolei Marcin Luzi\u0144ski stwierdza, \u017ce szczyt dro\u017cyzny mamy za sob\u0105. \u2013 Jednak raczej nie spodziewa\u0142bym si\u0119 szerokich spadk\u00f3w cen, a ich wolniejszych podwy\u017cek. My\u015bl\u0119, \u017ce w II po\u0142owie roku dynamiki wzrost\u00f3w cen wi\u0119kszo\u015bci produkt\u00f3w b\u0119d\u0105 si\u0119 wyra\u017anie obni\u017ca\u0107. Natomiast je\u015bli ju\u017c ceny b\u0119d\u0105 spada\u0107, to w przypadku pojedynczych kategorii, np. nabia\u0142u czy produkt\u00f3w t\u0142uszczowych \u2013 przewiduje ekonomista.<\/p>\n\n\n\n Jak podsumowuje dr Semmerling, dynamika podwy\u017cek rdr. w ka\u017cdym kolejnym kwartale powinna hamowa\u0107. Ale przy wysokim poziomie inflacji musimy przygotowa\u0107 si\u0119 na d\u0142ugi proces powrotu tego wska\u017anika do optymalnego poziomu poni\u017cej 5%. O inflacji jednocyfrowej m\u00f3wi si\u0119 dopiero w kontek\u015bcie pocz\u0105tku kolejnego roku, ale to r\u00f3wnie\u017c na razie bardzo optymistyczne prognozy. Tak czy inaczej, na razie wygl\u0105da na to, \u017ce b\u0119dziemy poma\u0142u zmierza\u0107 do tego celu.<\/p>\n\n\n\n