Jak wynika z cyklicznego badania pt. \u201eBie\u017c\u0105ce l\u0119ki i obawy Polak\u00f3w\u201d, ponad 90% respondent\u00f3w obawia si\u0119 konkretnych sytuacji, kt\u00f3re potencjalnie mog\u0105 wyst\u0105pi\u0107 w najbli\u017cszym czasie. To wynik tylko nieznacznie mniejszy ni\u017c odnotowany p\u00f3\u0142 roku temu, ale liderzy rankingu zostali prawie ci sami. Obecnie przesz\u0142o 45% ankietowanych czuje strach przed inflacj\u0105 i utrat\u0105 warto\u015bci pieni\u0105dza. Ponad 37% wskazuje, \u017ce boi si\u0119 choroby najbli\u017cszych. Wida\u0107 te\u017c, \u017ce polityka coraz bardziej podsyca napi\u0119cie. Destabilizacji pa\u0144stwa obawia si\u0119 blisko 27% badanych, a l\u0119k przed nap\u0142ywem emigrant\u00f3w wskazuje ju\u017c 22% respondent\u00f3w. Z kolei spadek cen nieruchomo\u015bci z wynikiem niespe\u0142na 2% zamyka ca\u0142\u0105 list\u0119 obejmuj\u0105c\u0105 ponad 30 obaw i l\u0119k\u00f3w.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Mniej si\u0119 boimy, ale og\u00f3lnie s\u0142abo to wygl\u0105da<\/strong><\/p>\n\n\n\n Badanie UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl pokazuje obecne l\u0119ki i obawy Polak\u00f3w. Przesz\u0142o tysi\u0105c doros\u0142ych os\u00f3b poproszono o wskazanie sytuacji, kt\u00f3rych najbardziej si\u0119 obawiaj\u0105, \u017ce mog\u0105 wyst\u0105pi\u0107 w ci\u0105gu najbli\u017cszych trzech miesi\u0119cy. I tak 90,3% ankietowanych wybra\u0142o przynajmniej jeden czarny scenariusz ze spisu 33 mo\u017cliwych (ponad p\u00f3\u0142 roku temu \u2013 93,7%). Z kolei 3,9% respondent\u00f3w stwierdzi\u0142o, \u017ce obawia si\u0119 czego\u015b, co nie zosta\u0142o uwzgl\u0119dnione na tej li\u015bcie (poprzednio \u2013 0,9%). 1,8% uczestnik\u00f3w badania zaznaczy\u0142o, \u017ce niczego si\u0119 nie obawia (wcze\u015bniej to by\u0142o \u2013 2,1%). Natomiast 4% nie ma wyrobionej w tej kwestii opinii (3,3%).<\/p>\n\n\n\n \u2013 Wiele os\u00f3b do\u015bwiadcza l\u0119k\u00f3w i obaw, co sugeruje, \u017ce niepewno\u015b\u0107 i niepok\u00f3j s\u0105 dzisiaj powszechnymi do\u015bwiadczeniami w spo\u0142ecze\u0144stwie. Cho\u0107 odsetek os\u00f3b wyra\u017caj\u0105cych obawy jest wysoki, to nieznacznie spad\u0142 w por\u00f3wnaniu z poprzednim okresem badawczym. Mo\u017ce to wskazywa\u0107 na pewne zmniejszenie poziomu niepokoju \u2013 komentuje psycholog Micha\u0142 Murgrabia z platformy ePsycholodzy.pl.<\/p>\n\n\n\n Jak zaznacza ekonomista Marek Zuber, pod koniec ubieg\u0142ego roku inflacja ros\u0142a. Nie by\u0142o pewno\u015bci, kiedy dojdzie do szczytu. Teraz ci\u0105gle jest bardzo wysoka, ale w ostatnich miesi\u0105cach zacz\u0119\u0142a spada\u0107. I to element nieco uspokajaj\u0105cy ludzi. Wed\u0142ug eksperta, wida\u0107 wyra\u017anie, \u017ce spora cz\u0119\u015b\u0107 spo\u0142ecze\u0144stwa nie uwierzy\u0142a w s\u0142owa prezesa NBP oraz rz\u0105du. Z ich strony pojawia\u0142y si\u0119 zapewnienia, \u017ce wszystko jest pod kontrol\u0105. Wyniki badania pokazuj\u0105, \u017ce Polacy my\u015bl\u0105 zupe\u0142nie inaczej. <\/p>\n\n\n\n \u2013 Wzr\u00f3s\u0142 odsetek os\u00f3b wyra\u017caj\u0105cych obawy dotycz\u0105ce sytuacji spoza wymienionych na li\u015bcie kwestii. To mo\u017ce sugerowa\u0107, \u017ce istniej\u0105 nowe lub zmieniaj\u0105ce si\u0119 czynniki wp\u0142ywaj\u0105ce na niepokoje w spo\u0142ecze\u0144stwie. Te wyniki podkre\u015blaj\u0105 potrzeb\u0119 dalszych bada\u0144 i zrozumienia przyczyn oraz skutk\u00f3w obaw i l\u0119k\u00f3w. Wa\u017cne, aby skutecznie reagowa\u0107 na nie i zapewni\u0107 odpowiednie wsparcie dla os\u00f3b dotkni\u0119tych tymi stanami. Strach mo\u017ce bowiem powa\u017cnie utrudnia\u0107 wykonywanie codziennych zada\u0144 i skutecznie uniemo\u017cliwi\u0107 normalne funkcjonowanie \u2013 dodaje Micha\u0142 Murgrabia.<\/p>\n\n\n\n Inflacja wci\u0105\u017c najbardziej straszy Polak\u00f3w<\/strong><\/p>\n\n\n\n Bior\u0105c pod uwag\u0119 list\u0119 33 l\u0119k\u00f3w i obaw, 45,2% Polak\u00f3w wci\u0105\u017c boi si\u0119 inflacji i utraty warto\u015bci pieni\u0105dza (pod koniec ub.r. \u2013 50,8%). Micha\u0142 Pajdak, jeden ze wsp\u00f3\u0142autor\u00f3w badania z platformy ePsycholodzy.pl, podkre\u015bla, \u017ce mimo lekkiego spadku wynik\u00f3w, inflacja wci\u0105\u017c jest dominuj\u0105cym l\u0119kiem w naszym kraju. Ona wp\u0142ywa na dyskomfort, nie tylko w sferze ekonomicznej. Zmusza rodak\u00f3w do podejmowania niepopularnych decyzji, ograniczania wydatk\u00f3w i przyczynia si\u0119 do znacznego spadku komfortu \u017cycia.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Wyniki badania \u015bwiadcz\u0105 o tym, \u017ce Polki i Polacy wykazuj\u0105 dobre rozpoznanie rzeczywisto\u015bci. Ich przemy\u015blenia nie odbiegaj\u0105 znacz\u0105co od wniosk\u00f3w ekspert\u00f3w. Wysoka inflacja nadal budzi najwi\u0119ksze obawy, ale ju\u017c nieco mniejsze w por\u00f3wnaniu z poprzednim badaniem. Ten spadek wynika z widocznej dezinflacji, czyli trendu spadku wska\u017anika inflacji konsumenckiej, ale nadal nie deflacji, czyli malej\u0105cych cen \u2013 analizuje prof. Pawe\u0142 Wojciechowski, przewodnicz\u0105cy Rady Programowej Instytutu Finans\u00f3w Publicznych, by\u0142y minister finans\u00f3w i ambasador przy OECD.<\/p>\n\n\n\n L\u0119k dotycz\u0105cy inflacji i utraty warto\u015bci pieni\u0105dza cz\u0119\u015bciej wskazuj\u0105 kobiety ni\u017c m\u0119\u017cczy\u017ani. Ponadto m\u00f3wi\u0105 o tym g\u0142\u00f3wnie osoby w wieku 75-80 lat, z miesi\u0119cznymi dochodami netto powy\u017cej 9 tys. z\u0142, z wy\u017cszym wykszta\u0142ceniem oraz z miejscowo\u015bci licz\u0105cych co najmniej 500 tys. mieszka\u0144c\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Ludzie najstarsi do\u015bwiadczaj\u0105 zwi\u0119kszonych wydatk\u00f3w zwi\u0105zanych z ochron\u0105 zdrowia, zakupem lek\u00f3w, przy jednoczesnej mniejszej dynamice wzrostu emerytur. Z kolei osoby dobrze zarabiaj\u0105ce z regu\u0142y dysponuj\u0105 nadwy\u017ckami i oszcz\u0119dno\u015bciami. W ich przypadku temat inflacji rzutuje bezpo\u015brednio na spadek si\u0142y nabywczej odk\u0142adanych \u015brodk\u00f3w \u2013 wyja\u015bnia Micha\u0142 Pajdak.<\/p>\n\n\n\n Polityka coraz mocniej podsyca napi\u0119cie<\/strong><\/p>\n\n\n\n Na kolejnych miejscach ww. zestawienia znajduj\u0105 si\u0119 takie wskazania, jak choroba najbli\u017cszych \u2013 37,3% (poprzednio \u2013 38,4%), choroba lub utrata w\u0142asnego zdrowia \u2013 35,7% (33,7%), a tak\u017ce wzrost cen \u017cywno\u015bci, innych towar\u00f3w dost\u0119pnych w sklepach \u2013 29% (33,9%). Zdaniem prof. Wojciechowskiego, odpowied\u017a dotycz\u0105ca choroby najbli\u017cszych mo\u017ce wynika\u0107 r\u00f3wnie\u017c z obaw o stan opieki zdrowotnej. Dane OECD potwierdzaj\u0105, \u017ce nadal wyd\u0142u\u017ca si\u0119 w Polsce czas oczekiwania na wizyt\u0119 do lekarza. Ekspert r\u00f3wnocze\u015bnie podkre\u015bla, \u017ce jeste\u015bmy niechlubnym liderem z najmniejsz\u0105 liczb\u0105 lekarzy na 1000 mieszka\u0144c\u00f3w w\u015br\u00f3d pa\u0144stw OECD.<\/p>\n\n\n\n \u2013 W por\u00f3wnaniu z poprzednimi wynikami, mniej os\u00f3b wyra\u017ca obawy dotycz\u0105ce wzrostu cen \u017cywno\u015bci i innych towar\u00f3w. To sugeruje, \u017ce niekt\u00f3rzy respondenci mogli ju\u017c przyzwyczai\u0107 si\u0119 do wysokich cen lub wr\u0119cz oczekiwa\u0107 poprawy sytuacji. Jednak przyczyny tych zmian mog\u0105 by\u0107 r\u00f3\u017cnorodne i zale\u017ce\u0107 od indywidualnych do\u015bwiadcze\u0144 oraz kontekstu spo\u0142ecznego \u2013 stwierdza psycholog Murgrabia.<\/p>\n\n\n\n Dalej w ww. zestawieniu wida\u0107 obni\u017cenie jako\u015bci \u017cycia \u2013 27,5% (wcze\u015bniej \u2013 32,4%). Polacy obawiaj\u0105 si\u0119 r\u00f3wnie\u017c destabilizacji pa\u0144stwa (protest\u00f3w, strajk\u00f3w, zamieszek, fa\u0142szowania wybor\u00f3w, propagandy) \u2013 26,9% (poprzednio \u2013 19%). Nast\u0119pnie wskazywane s\u0105 l\u0119ki zwi\u0105zane ze wzrostem koszt\u00f3w energii elektrycznej i ogrzewania \u2013 26,7% (grudzie\u0144 ub.r. \u2013 33,9%), a tak\u017ce z wojn\u0105, konfliktem zbrojnym na terenie Polski \u2013 23,7% (27,1%). Micha\u0142 Pajdak zwraca tutaj szczeg\u00f3ln\u0105 uwag\u0119 na to, \u017ce coraz wi\u0119cej l\u0119k\u00f3w budzi perspektywa destabilizacji pa\u0144stwa. Chodzi o protesty, strajki, zamieszki, fa\u0142szowanie wybor\u00f3w i szeroko poj\u0119t\u0105 propagand\u0119. I jak dodaje ekspert, winni s\u0105 temu politycy, kt\u00f3rzy prowadz\u0105 agresywn\u0105 debat\u0119 publiczn\u0105. Nale\u017cy si\u0119 obawia\u0107, \u017ce ten stan b\u0119dzie si\u0119 pogarsza\u0142 do jesiennych wybor\u00f3w. Ci\u015bnienie sporu b\u0119dzie tylko ros\u0142o wraz z l\u0119kami Polak\u00f3w w tym zakresie. Podobnego zdania s\u0105 te\u017c inni eksperci.<\/p>\n\n\n\n \u2013 Badani w wi\u0119kszym stopniu dostrzegaj\u0105 l\u0119ki zwi\u0105zane z destabilizacj\u0105 pa\u0144stwa. W ci\u0105gu p\u00f3\u0142 roku nast\u0105pi\u0142 tu spory wzrost obaw, bo a\u017c o prawie 8 punkt\u00f3w procentowych. To oczywi\u015bcie efekt rosn\u0105cego niezadowolenia spo\u0142ecznego, ale te\u017c polaryzacji politycznej, zwi\u0105zanej z intensywn\u0105 prekampani\u0105 oraz coraz wi\u0119kszego podporz\u0105dkowania medi\u00f3w celom politycznym \u2013 m\u00f3wi prof. Wojciechowski.<\/p>\n\n\n\n Do powy\u017cszego autorzy badania dodaj\u0105, \u017ce wp\u0142yw debaty politycznej mo\u017ce te\u017c by\u0107 widoczny w obszarze obaw zwi\u0105zanych z uchod\u017acami. L\u0119k przed nap\u0142ywem emigrant\u00f3w wskazuje obecnie ju\u017c 22% respondent\u00f3w (wcze\u015bniej \u2013 17,4%). \u2013 Powszechnie wydaje si\u0119, \u017ce Polacy przywykli ju\u017c do trudnej sytuacji geopolitycznej, ekonomicznej i tej spo\u0142ecznej. Mniej os\u00f3b obawia si\u0119 wojny czy nawet wybuchu elektrowni atomowej. S\u0105 to znane ryzyka, ale coraz bardziej kontrolowane. By\u0107 mo\u017ce wi\u0119c zmienia si\u0119 prawdopodobie\u0144stwo ich wyst\u0105pienia, w ocenie Polak\u00f3w \u2013 dodaje Micha\u0142 Pajdak.<\/p>\n\n\n\n Uwzgl\u0119dniaj\u0105c pozycje z ww. listy 33 l\u0119k\u00f3w i obaw, najmniej wskaza\u0144 ma odpowied\u017a dotycz\u0105ca spadku cen nieruchomo\u015bci \u2013 1,9% (poprzednio \u2013 1,1%). Przed ni\u0105 w ww. zestawieniu znajduje si\u0119 upadek wsp\u00f3lnoty ko\u015bcielnej \u2013 2,2% (w poprzednim badaniu \u2013 1,8%), a tak\u017ce rozpad w\u0142asnego zwi\u0105zku lub rozw\u00f3d \u2013 4,1% (4,2%).<\/p>\n\n\n\n \u2013 Wzros\u0142a liczba Polak\u00f3w obawiaj\u0105cych si\u0119 spadku cen nieruchomo\u015bci, ale to ci\u0105gle dotyczy bardzo relatywnie niewielkiej cz\u0119\u015bci spo\u0142ecze\u0144stwa. Dla tych ludzi mieszkania czy domy s\u0105 inwestycj\u0105, a teraz boj\u0105 si\u0119 straty wynikaj\u0105cej z tej formy lokowania kapita\u0142u. Najemc\u00f3w tych nieruchomo\u015bci ewentualny spadek cen z pewno\u015bci\u0105 nie zatrwa\u017ca \u2013 m\u00f3wi Marek Zuber.<\/p>\n\n\n\n Podsumowuj\u0105c wyniki badania, mo\u017cna jeszcze wskaza\u0107, \u017ce od ko\u0144ca zesz\u0142ego roku mocno wzros\u0142y l\u0119ki zwi\u0105zane z przest\u0119pstwami cybernetycznymi, np. kradzie\u017c\u0105 to\u017csamo\u015bci lub hase\u0142. Jednocze\u015bnie coraz mniej Polak\u00f3w boi si\u0119 pandemii. \u2013 Chocia\u017c z perspektywy psychologicznej b\u0119dziemy z tego do\u015bwiadczenia wychodzi\u0107 latami, to jednak nie budzi ona ju\u017c tak du\u017cych obaw, jak wcze\u015bniej \u2013 wskazuje Micha\u0142 Murgrabia z platformy ePsycholodzy.pl.<\/p>\n\n\n\n