Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-config.php:1) in /home/klient.dhosting.pl/silnapolska/dzienniknarodowy.pl-xu9p/public_html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
{"id":11666,"date":"2023-07-21T08:36:11","date_gmt":"2023-07-21T06:36:11","guid":{"rendered":"https:\/\/dzienniknarodowy.pl\/?p=11666"},"modified":"2023-07-22T08:39:39","modified_gmt":"2023-07-22T06:39:39","slug":"temat-finansow-publicznych-w-centrum-uwagi-wiedza-polakow-w-tym-zakresie-jest-jednak-bardzo-pobiezna","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/dzienniknarodowy.pl\/temat-finansow-publicznych-w-centrum-uwagi-wiedza-polakow-w-tym-zakresie-jest-jednak-bardzo-pobiezna\/","title":{"rendered":"Temat finans\u00f3w publicznych w centrum uwagi. Wiedza Polak\u00f3w w tym zakresie jest jednak bardzo pobie\u017cna"},"content":{"rendered":"\n
Polacy znaj\u0105 poj\u0119cia bud\u017cetu pa\u0144stwa, inflacji, deficytu czy d\u0142ugu. Nie rozumiej\u0105 jednak mechanizm\u00f3w rz\u0105dz\u0105cych finansami publicznymi, b\u0142\u0119dnie por\u00f3wnuj\u0105c go z bud\u017cetem domowym. Dlatego Instytut Finans\u00f3w przygotowa\u0142 opracowanie, kt\u00f3re t\u0142umaczy, w jaki spos\u00f3b funkcjonuje bud\u017cet pa\u0144stwa i ca\u0142y system po\u0142\u0105czony finans\u00f3w publicznych. Sama edukacja szkolna zdaniem przedstawiciela instytutu ma niewielki wp\u0142yw na poziom wiedzy finansowej Polak\u00f3w.<\/strong><\/p>\n\n\n\n
\u2013 Og\u00f3lnie Polacy wiedz\u0105 o tym, \u017ce mamy finanse publiczne, bud\u017cet, \u017ce pa\u0144stwo nie ma w\u0142asnych pieni\u0119dzy, tylko u\u017cywa pieni\u0119dzy zaabsorbowanych z gospodarki w celu realizacji swoich wydatk\u00f3w. Problem le\u017cy w technikaliach \u2013<\/em> m\u00f3wi agencji informacyjnej Newseria Biznes Micha\u0142 Ostrowski, ekspert Zespo\u0142u Polityk Publicznych Instytutu Finans\u00f3w. \u2013 Najwi\u0119kszy mit wynika z intuicyjnego uto\u017csamiania bud\u017cetu domowego z bud\u017cetem publicznym. Tymczasem w finansach domowych standardem jest, \u017ce osoba dobrze gospodaruj\u0105ca b\u0119dzie mia\u0142a jak\u0105\u015b nadwy\u017ck\u0119, tzn. b\u0119dzie zarabia\u0107 wi\u0119cej, ni\u017c wydaje. Natomiast w przypadku sytuacji finans\u00f3w publicznych jest zupe\u0142nie na odwr\u00f3t z racji tego, \u017ce pa\u0144stwo nie ma w\u0142asnych pieni\u0119dzy, tylko absorbuje pieni\u0105dze z gospodarki. W takiej sytuacji, je\u015bli pa\u0144stwo mia\u0142oby chroniczne nadwy\u017cki bud\u017cetowe, to znaczy\u0142oby, \u017ce tych pieni\u0119dzy bierze od obywateli za du\u017co.<\/em><\/p>\n\n\n\n
Druga kwestia, kt\u00f3ra wynika z powy\u017cszego mitu, wi\u0105\u017ce si\u0119 z przekonaniem, \u017ce istnieje jeden bud\u017cet pa\u0144stwa, do kt\u00f3rego pieni\u0105dze wp\u0142ywaj\u0105 i z kt\u00f3rego s\u0105 wydawane. Jednak, jak przypomina Micha\u0142 Ostrowski, finanse publiczne s\u0105 systemem r\u00f3\u017cnych powi\u0105zanych ze sob\u0105 podbud\u017cet\u00f3w, a nie, jak w przypadku bud\u017cetu domowego, jednolit\u0105 struktur\u0105.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Wi\u0119kszo\u015b\u0107 Polak\u00f3w rozumie definicj\u0119 tego typu poj\u0119\u0107, szczeg\u00f3lnie inflacji, bo jest to poj\u0119cie, kt\u00f3re ostatnio cz\u0119sto <\/em>si\u0119 <\/em>pojawia w debacie publicznej, ale nie rozumie ich kontekstu. Przyk\u0142adem mo\u017ce by\u0107 deficyt bud\u017cetu pa\u0144stwa \u2013 Polacy wiedz\u0105, \u017ce pa\u0144stwo po prostu wtedy wydaje wi\u0119cej, ni\u017c ma dochod\u00f3w, ale np. nie wiedz\u0105 tego, \u017ce deficyt bud\u017cetu pa\u0144stwa wcale niekoniecznie musi \u015bwiadczy\u0107 o stanie ca\u0142ego systemu finans\u00f3w publicznych, tak samo do ko\u0144ca nie wiedz\u0105, z czego bierze si\u0119 ten deficyt, w jaki spos\u00f3b on jest finansowany \u2013<\/em> m\u00f3wi ekspert.<\/p>\n\n\n\n
Temat finans\u00f3w publicznych i deficytu bud\u017cetu zosta\u0142 nag\u0142o\u015bniony w czerwcu, gdy Najwy\u017csza Izba Kontroli po raz pierwszy w historii nie wyda\u0142a pozytywnej opinii o absolutorium dla rz\u0105du z tytu\u0142u wykonania bud\u017cetu za 2022 rok. Powodem by\u0142a powi\u0119kszaj\u0105ca si\u0119 r\u00f3\u017cnica mi\u0119dzy pa\u0144stwowym d\u0142ugiem publicznym (PDP), zdefiniowanym w polskiej ustawie o finansach publicznych, a d\u0142ugiem sektora rz\u0105dowego i samorz\u0105dowego (EDP), obliczanym wed\u0142ug unijnej metodologii. W ubieg\u0142ym roku wynios\u0142a ona rekordowe 302,6 mld z\u0142.<\/p>\n\n\n\n
Ten rozd\u017awi\u0119k jest kontynuowany w 2023 roku. Tak\u017ce w czerwcu Ministerstwo Finans\u00f3w opublikowa\u0142o dane o d\u0142ugu publicznym za I kwarta\u0142 2023 roku (kolejny raport uka\u017ce si\u0119 11 wrze\u015bnia). Pa\u0144stwowy d\u0142ug publiczny (PDP, zad\u0142u\u017cenie sektora finans\u00f3w publicznych po konsolidacji) na koniec I kwarta\u0142u 2023 roku wyni\u00f3s\u0142 1 209 798,0 mln z\u0142, co oznacza\u0142o wzrost o 192,7 mln z\u0142 (+0,02 proc.) w stosunku do ko\u0144ca 2022 roku. Natomiast d\u0142ug sektora instytucji rz\u0105dowych i samorz\u0105dowych (d\u0142ug EDP), stanowi\u0105cy jeden z element\u00f3w kryterium fiskalnego z Maastricht, wyni\u00f3s\u0142 na koniec I kwarta\u0142u 2023 roku 1 531 780,5 mln z\u0142, co oznacza\u0142o wzrost o 19 546,1 mln z\u0142 (+1,3 proc.) w stosunku do ko\u0144ca 2022 roku.<\/p>\n\n\n\n
Instytut Finans\u00f3w Publicznych (niezale\u017cny think tank) wystosowa\u0142 \u201eApel do Prezesa Rady Ministr\u00f3w, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej o przywr\u00f3cenie przejrzysto\u015bci finans\u00f3w publicznych\u201d. Pod pismem podpisali si\u0119 przedstawiciele kilkunastu organizacji eksperckich. Pad\u0142y w nim twierdzenia, \u017ce przedstawiaj\u0105c sprawozdanie z wykonania bud\u017cetu pa\u0144stwa, rz\u0105d ujawni\u0142 jedynie 12 proc. rzeczywistego deficytu. Reszta zad\u0142u\u017cenia powsta\u0142a bowiem dzi\u0119ki funduszom, kt\u00f3re poprzez Polski Fundusz Rozwoju lub Bank Gospodarstwa Krajowego zosta\u0142y utworzone w ostatnich latach w celu zapobie\u017cenia kryzysowi zwi\u0105zanemu z COVID-em i wojn\u0105 w Ukrainie. Te dane Polska raportuje do UE.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Jeste\u015bmy bombardowani ogromn\u0105 ilo\u015bci\u0105 statystyk o deficytach bud\u017cetowych, d\u0142ugach publicznych, inflacjach, nie mamy podanego kontekstu tych statystyk \u2013<\/em> m\u00f3wi Micha\u0142 Ostrowski. \u2013 Im wi\u0119cej widzimy, tym ten obraz bardziej nam si\u0119 zaciemnia. \u017beby zrozumie\u0107 finanse publiczne, trzeba by dosta\u0107 kompleksowe odpowiedzi, niestety takich w mediach nie dostajemy. Dostajemy jaskrawe nag\u0142\u00f3wki, dostajemy fragmenty, kt\u00f3rych sami nie jeste\u015bmy sobie w stanie posk\u0142ada\u0107. Przekaz medialny w finansach publicznych, bez wzgl\u0119du na to, kto rz\u0105dzi, czy jeste\u015bmy w czasach prosperity, czy w czasach wojny i COVID-u, jest w gruncie rzeczy bardzo podobny, ca\u0142y czas si\u0119 tylko s\u0142yszy mniej wi\u0119cej o tym, \u017ce pa\u0144stwo wydaje na to, na tamto. Nikt nie pokazuje tego jako holistycznego systemu, kt\u00f3ry rz\u0105dzi si\u0119 pewnymi prawami.<\/em><\/p>\n\n\n\n
Dlatego Instytut Finans\u00f3w, kt\u00f3ry jest jednostk\u0105 sektora finans\u00f3w publicznych skoncentrowan\u0105 na budowaniu \u015bwiadomo\u015bci finansowej w spo\u0142ecze\u0144stwie, opracowa\u0142 raport pt. \u201eW jaki spos\u00f3b pa\u0144stwo finansuje swoje dzia\u0142ania? System finans\u00f3w publicznych od kuchni\u201d. Jego zadaniem jest pokazanie finans\u00f3w publicznych jako systemu naczy\u0144 po\u0142\u0105czonych oraz praw i zale\u017cno\u015bci, kt\u00f3re w nim dominuj\u0105. Problemem mo\u017ce jednak by\u0107 dotarcie z tym przekazem do szerokiego gremium.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 My\u015bl\u0119, \u017ce trudno jest tak zmieni\u0107 edukacj\u0119, \u017ceby zwi\u0119kszy\u0107 \u015bwiadomo\u015b\u0107 obywateli w kwestii finans\u00f3w. Jest naprawd\u0119 wiele dziedzin, kt\u00f3re s\u0105 nauczane na nieodpowiednim poziomie w szkole, poczynaj\u0105c od podstawowej wiedzy z podatk\u00f3w, rachunkowo\u015bci, zak\u0142adania przedsi\u0119biorstw <\/em>\u2013 ocenia cz\u0142onek Zespo\u0142u Polityk Publicznych Instytutu Finans\u00f3w. \u2013 Wydaje mi si\u0119, \u017ce stworzenie nowego przedmiotu w szkole niewiele tutaj zmieni, a kluczem jest odpowiednia aktywno\u015b\u0107 medialna. Mimo \u017ce Polacy czytaj\u0105 mniej, to ca\u0142y czas du\u017co os\u00f3b interesuje si\u0119 tym, co si\u0119 dzieje na \u015bwiecie, czyta r\u00f3\u017cnego rodzaju serwisy informacyjne i to jest g\u0142\u00f3wne \u017ar\u00f3d\u0142o ich wiedzy. Kluczem by\u0142oby zwi\u0119kszenie tego przekazu tutaj, czyli dawanie bardziej tre\u015bciwych, rzetelnych informacji, mniej clickbaitowych, \u017ceby Polakom faktycznie to wyt\u0142umaczy\u0107.<\/em><\/p>\n\n\n\n
Autorzy raportu maj\u0105 nadziej\u0119, \u017ce u\u0142atwi on zrozumienie i interpretacj\u0119 zachodz\u0105cych zjawisk oraz pojawiaj\u0105cych si\u0119 w przestrzeni publicznej danych, a to umo\u017cliwi kontrol\u0119 spo\u0142ecze\u0144stwa nad wydatkami pochodz\u0105cymi z podatk\u00f3w obywateli i ich rzetelne rozliczanie.<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Brak wiedzy odno\u015bnie do tego, jak dzia\u0142aj\u0105 finanse publiczne, grozi tym, \u017ce zostawiamy zarz\u0105dzanie naszymi pieni\u0119dzmi bez \u017cadnej opieki. Im lepiej b\u0119dziemy wiedzie\u0107, jak one s\u0105 zarz\u0105dzane, im aktywniej b\u0119dziemy patrze\u0107 na r\u0119ce osobom nimi zarz\u0105dzaj\u0105cym, tym wi\u0119cej pa\u0144stwo b\u0119dzie w\u00a0stanie nam zapewni\u0107 i\u00a0mniej nam zabierze, tym lepiej b\u0119dzie tymi finansami zarz\u0105dza\u0107. W naszym dobrym interesie jest sprawdza\u0107, aktywnie kontrolowa\u0107, jak pa\u0144stwo tymi finansami zarz\u0105dza \u2013\u00a0<\/em>podkre\u015bla Micha\u0142 Ostrowski.<\/p>\n\n\n\n