Niedawny wyrok Trybuna\u0142u Sprawiedliwo\u015bci Unii Europejskiej w sprawie polskiej reformy s\u0105downictwa jest krokiem w stron\u0119 federalizacji UE. TSUE stwierdzi\u0142, \u017ce to do niego w pe\u0142ni nale\u017cy kontrola przestrzegania przez pa\u0144stwo zasad, kt\u00f3rymi powinno si\u0119 ono kierowa\u0107. Orzeczenie utrudnia tak\u017ce mo\u017cliwo\u015b\u0107 osi\u0105gni\u0119cia porozumienia w sprawie wyp\u0142aty przez Polsk\u0119 \u015brodk\u00f3w z Krajowego Planu Odbudowy.<\/h2>\n\n\n\n

Dopiero 5 czerwca zako\u0144czy\u0142o si\u0119 przed Trybuna\u0142em Sprawiedliwo\u015bci Unii Europejskiej post\u0119powanie w sprawie ustawy z 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy \u2013 Prawo o ustroju s\u0105d\u00f3w powszechnych, ustawy o S\u0105dzie Najwy\u017cszym oraz niekt\u00f3rych innych ustaw. Akt ten wszed\u0142 w \u017cycie 14 lutego 2020 r. Komisja Europejska, w wyniku przeprowadzonego przez ni\u0105 post\u0119powania przeciwnaruszeniowego, wnios\u0142a skarg\u0119 o stwierdzenie uchybienia zobowi\u0105zaniom pa\u0144stwa cz\u0142onkowskiego, w kt\u00f3rej domaga\u0142a si\u0119 od Trybuna\u0142u stwierdzenia, \u017ce wprowadzone t\u0105 ustaw\u0105 uregulowania naruszaj\u0105 szereg przepis\u00f3w prawa Unii.<\/p>\n\n\n\n

Unia Europejska blokuje polskie prawo<\/strong><\/p>\n\n\n\n

W toku sprawy tocz\u0105cej si\u0119 pod sygnatur\u0105 C-204\/21, Polska zosta\u0142a zobowi\u0105zana na podstawie postanowienia o zastosowaniu \u015brodk\u00f3w tymczasowych natychmiast i do czasu wydania wyroku ko\u0144cz\u0105cego post\u0119powanie m.in. do:<\/p>\n\n\n\n

a) zawieszenia stosowania przepis\u00f3w zezwalaj\u0105cych Izbie Dyscyplinarnej S\u0105du Najwy\u017cszego na orzekanie w sprawach dyscyplinarnych oraz w sprawach dotycz\u0105cych statusu s\u0119dzi\u00f3w S\u0105du Najwy\u017cszego i pe\u0142nienia przez nich urz\u0119du;<\/p>\n\n\n\n

b) zawieszenia stosowania przepis\u00f3w zezwalaj\u0105cych na poci\u0105gni\u0119cie do odpowiedzialno\u015bci dyscyplinarnej s\u0119dzi\u00f3w za badanie spe\u0142nienia wymog\u00f3w niezawis\u0142o\u015bci i bezstronno\u015bci s\u0105du ustanowionego uprzednio na mocy ustawy oraz uznaj\u0105cych za niedopuszczalne, aby s\u0105dy krajowe bada\u0142y spe\u0142nienie wymog\u00f3w Unii Europejskiej dotycz\u0105cych niezawis\u0142ego i bezstronnego s\u0105du ustanowionego uprzednio na mocy ustawy;<\/p>\n\n\n\n

c) zawieszenia stosowania przepis\u00f3w przekazuj\u0105cych do wy\u0142\u0105cznej w\u0142a\u015bciwo\u015bci Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych S\u0105du Najwy\u017cszego rozpoznawanie zarzut\u00f3w braku niezawis\u0142o\u015bci s\u0119dziego lub braku niezale\u017cno\u015bci s\u0105du.<\/p>\n\n\n\n

Nast\u0119pnie Polska zosta\u0142a zobowi\u0105zana, postanowieniem wiceprezesa Trybuna\u0142u z dnia 27 pa\u017adziernika 2021 r., do zap\u0142aty na rzecz Komisji okresowej kary pieni\u0119\u017cnej w wysoko\u015bci 1 mln euro dziennie. Postanowieniem wiceprezesa Trybuna\u0142u z 21 kwietnia 2023 r. kwota tej okresowej kary pieni\u0119\u017cnej zosta\u0142a obni\u017cona do 500 000 euro dziennie. Skutki powy\u017cszych postanowie\u0144 ustaj\u0105 z chwil\u0105 wydania wyroku, kt\u00f3ry ko\u0144czy post\u0119powanie w sprawie. Niemniej obowi\u0105zek zap\u0142acenia przez Polsk\u0119 kary pieni\u0119\u017cnej nale\u017cnej za wcze\u015bniejszy okres pozostaje w mocy. Oznacza to, \u017ce Polska jest zobowi\u0105zana do zap\u0142aty wielomilionowej kwoty za niezastosowanie si\u0119 do \u015brodka tymczasowego nak\u0142adaj\u0105cego obowi\u0105zek dzia\u0142ania nieznanego polskiemu systemowi prawnemu \u2013 nie wiadomo bowiem jak mo\u017cna zastosowa\u0107 \u201ezawieszenie stosowania przepis\u00f3w\u201d, bowiem ich niestosowanie przez s\u0119dzi\u00f3w stanowi\u0142oby delikt dyscyplinarny.<\/p>\n\n\n\n

Wyrok po latach<\/strong><\/p>\n\n\n\n

W og\u0142oszonym wyroku Trybuna\u0142 uwzgl\u0119dni\u0142 skarg\u0119 Komisji. W pierwszej kolejno\u015bci TSUE potwierdzi\u0142 przypisywanie sobie wy\u0142\u0105cznej kompetencji do kontroli przestrzegania przez pa\u0144stwo cz\u0142onkowskie warto\u015bci i zasad takich jak pa\u0144stwo prawne, skuteczna ochrona s\u0105dowa i niezale\u017cno\u015b\u0107 s\u0105downictwa.<\/p>\n\n\n\n

Po drugie, Trybuna\u0142, przywo\u0142uj\u0105c wcze\u015bniejsze orzecznictwo, potwierdzi\u0142 swoj\u0105 ocen\u0119, zgodnie z kt\u00f3r\u0105 Izba Dyscyplinarna S\u0105du Najwy\u017cszego nie spe\u0142nia wymogu niezawis\u0142o\u015bci i bezstronno\u015bci.<\/p>\n\n\n\n

Trybuna\u0142 uzna\u0142 r\u00f3wnie\u017c, \u017ce z uwagi na szeroki i nieprecyzyjny charakter zakwestionowanych przez Komisj\u0119 przepis\u00f3w ustawy zmieniaj\u0105cej oraz szczeg\u00f3lny kontekst, w kt\u00f3rym przepisy te zosta\u0142y przyj\u0119te, mog\u0105 one podlega\u0107 wyk\u0142adni pozwalaj\u0105cej wykorzysta\u0107 system odpowiedzialno\u015bci dyscyplinarnej s\u0119dzi\u00f3w oraz przewidziane w tym systemie kary w celu uniemo\u017cliwienia s\u0105dom krajowym przeprowadzania oceny, czy s\u0105d lub s\u0119dzia spe\u0142nia wynikaj\u0105ce z prawa Unii wymogi zwi\u0105zane ze skuteczn\u0105 ochron\u0105 s\u0105dow\u0105, w razie potrzeby tak\u017ce w drodze wyst\u0105pienia do Trybuna\u0142u w trybie prejudycjalnym.<\/p>\n\n\n\n

Po czwarte, okoliczno\u015b\u0107, \u017ce ustaw\u0105 zmieniaj\u0105c\u0105 powierzono pojedynczemu i jedynemu organowi krajowemu (a mianowicie Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych S\u0105du Najwy\u017cszego) w\u0142a\u015bciwo\u015b\u0107 do weryfikacji poszanowania zasadniczych wymog\u00f3w dotycz\u0105cych skutecznej ochrony s\u0105dowej, narusza prawo Unii.<\/p>\n\n\n\n

Wreszcie, w ocenie Trybuna\u0142u, przepisy krajowe zobowi\u0105zuj\u0105ce s\u0119dzi\u00f3w do z\u0142o\u017cenia pisemnego o\u015bwiadczenia wskazuj\u0105cego na ich cz\u0142onkostwo w zrzeszeniu, dzia\u0142alno\u015b\u0107 w fundacji nieprowadz\u0105cej dzia\u0142alno\u015bci gospodarczej lub cz\u0142onkostwo w partii politycznej, i przewiduj\u0105ce udost\u0119pnienie tych informacji w postaci elektronicznej, naruszaj\u0105 prawa podstawowe s\u0119dzi\u00f3w do ochrony danych osobistych i do poszanowania \u017cycia prywatnego.<\/p>\n\n\n\n

Orzeczenie TSUE oddala perspektyw\u0119 wyp\u0142at z KPO i zagra\u017ca suwerenno\u015bci pa\u0144stw cz\u0142onkowskich<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Wyrok bezpo\u015brednio wp\u0142ywa na ocen\u0119 stanu praworz\u0105dno\u015bci w Polsce z perspektywy organ\u00f3w Unii Europejskiej. Podkre\u015bla zasad\u0119 pierwsze\u0144stwa prawa unijnego wobec prawa krajowego i konsekwentnie w stosunku do orzecznictwa TSUE stoi na stanowisku, \u017ce \u201ekontrola przestrzegania przez pa\u0144stwo cz\u0142onkowskie warto\u015bci i zasad takich jak pa\u0144stwo prawne, skuteczna ochrona s\u0105dowa i niezale\u017cno\u015b\u0107 s\u0105downictwa nale\u017cy w pe\u0142ni do kompetencji Trybuna\u0142u\u201d, a wi\u0119c jako logiczna konsekwencja kontrola taka nie powinna by\u0107 przewidziana w ramach procedur krajowych. Ponadto odnosi si\u0119 w cz\u0119\u015bci do przepis\u00f3w o Izbie Dyscyplinarnej, kt\u00f3ra w aktualnym stanie prawnym nie istnieje. Wyrok stanowi kolejny krok na drodze ku federalizacji Unii Europejskiej i stworzenia jednego superpa\u0144stwa.<\/p>\n\n\n\n

Orzeczenie oddala perspektyw\u0119 osi\u0105gni\u0119cia porozumienia w sprawie wyp\u0142aty \u015brodk\u00f3w z nale\u017cnych Polsce na podstawie Krajowego Planu Odbudowy. Zgodnie bowiem z kamieniem milowym polskiego KPO dot. tzw. kwestii praworz\u0105dno\u015bci Polska powinna przyj\u0105\u0107 rozwi\u0105zania na rzecz wzmocnienia niezale\u017cno\u015bci s\u0119dziowskiej. Interpretacja tego, czy dane mechanizmy w wystarczaj\u0105cy spos\u00f3b osi\u0105gn\u0119\u0142y zak\u0142adany cel nale\u017cy jednak w ca\u0142o\u015bci do Komisji Europejskiej.<\/p>\n\n\n\n

Przemys\u0142aw Pietrzak<\/strong> \u2013 analityk Centrum Bada\u0144 i Analiz Ordo Iuris<\/p>\n\n\n\n

za: ordoiuris.pl<\/em><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Niedawny wyrok Trybuna\u0142u Sprawiedliwo\u015bci Unii Europejskiej w sprawie polskiej reformy s\u0105downictwa jest krokiem w stron\u0119 federalizacji UE. TSUE stwierdzi\u0142, \u017ce to do niego w pe\u0142ni nale\u017cy kontrola przestrzegania przez pa\u0144stwo zasad, kt\u00f3rymi powinno si\u0119 ono kierowa\u0107. Orzeczenie utrudnia tak\u017ce mo\u017cliwo\u015b\u0107 osi\u0105gni\u0119cia porozumienia w sprawie wyp\u0142aty przez Polsk\u0119 \u015brodk\u00f3w z Krajowego Planu Odbudowy. Dopiero 5 czerwca […]<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":11523,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[39],"tags":[],"class_list":["post-11522","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-wydarzenia"],"yoast_head":"\n