\u2013\u00a0Dzi\u0119ki\u00a0ciep\u0142ej zimie i\u00a0<\/strong>zgromadzonym zapasom rynek gazowy w\u00a0Europie wygl\u0105da stabilnie. Europa b\u0119dzie w\u00a0stanie bezpiecznie przej\u015b\u0107 t\u0119 zim\u0119 bez rosyjskiego gazu. To znaczy, \u017ce szanta\u017c si\u0119 nie\u00a0powi\u00f3d\u0142, nie\u00a0doprowadzi\u0142 do tych rezultat\u00f3w, kt\u00f3re Kreml mia\u0142 nadziej\u0119 uzyska\u0107. Doprowadzi\u0142 za to do powa\u017cnych problem\u00f3w Gazpromu \u2013<\/strong><\/em>\u00a0<\/em>wskazuje Iwona Wi\u015bniewska z\u00a0O\u015brodka Studi\u00f3w Wschodnich.\u00a0<\/strong><\/h3>\n\n\n\n

Rosyjski gigant gazowy nie ma na razie realnej alternatywy dla unijnego rynku, a analitycy szacuj\u0105, \u017ce jego zysk netto w drugim p\u00f3\u0142roczu 2022 roku by\u0142 bliski zeru. To zwiastuje w nadchodz\u0105cym czasie powa\u017cne problemy dla samego Gazpromu, kt\u00f3ry b\u0119dzie musia\u0142 <\/strong>si\u0119 <\/strong>liczy\u0107 z dalszym spadkiem dochod\u00f3w, jak i rosyjskiego bud\u017cetu, dla kt\u00f3rego Gazprom jest g\u0142\u00f3wnym p\u0142atnikiem. <\/strong><\/p>\n\n\n\n

\u2013 Gazprom i rosyjski gaz oficjalnie nie zosta\u0142 obj\u0119ty \u017cadnymi sankcjami sektorowymi. Ma ograniczony dost\u0119p do technologii i rynk\u00f3w kapita\u0142owych pa\u0144stw zachodnich, ale sam eksport gazu nie zosta\u0142 w \u017caden spos\u00f3b obj\u0119ty tymi sankcjami. Natomiast decyzj\u0105 Kremla Gazprom zacz\u0105\u0142 wstrzymywa\u0107 dostawy do swoich g\u0142\u00f3wnych odbiorc\u00f3w w Unii Europejskiej. I to by\u0142 po prostu szanta\u017c gazowy, pr\u00f3ba wp\u0142yni\u0119cia na pa\u0144stwa zachodnie i wymuszenia zmiany polityki wobec Ukrainy, ograniczenia wsparcia finansowego i przede wszystkim militarnego. Ten szanta\u017c gazowy si\u0119 nie powi\u00f3d\u0142 i nie doprowadzi\u0142 do tych rezultat\u00f3w, kt\u00f3re Kreml mia\u0142 nadziej\u0119 uzyska\u0107. Doprowadzi\u0142 za to do powa\u017cnych problem\u00f3w Gazpromu \u2013<\/em> m\u00f3wi Iwona Wi\u015bniewska, ekspertka O\u015brodka Studi\u00f3w Wschodnich.

W ko\u0144c\u00f3wce grudnia rosyjski koncern podsumowa\u0142 swoje wst\u0119pne wyniki za 2022 rok. Wed\u0142ug przekazanych informacji Gazprom wydoby\u0142 w tym czasie o ponad 20 proc. mniej gazu ni\u017c rok wcze\u015bniej (412,6 mld m<sup>3<\/sup> gazu wobec 514,8 mld m3<\/sup> w 2021 roku). Natomiast eksport do pa\u0144stw tzw. dalekiej zagranicy (czyli odbiorc\u00f3w europejskich z wy\u0142\u0105czeniem republik ba\u0142tyckich oraz do Turcji i Chin) zmniejszy\u0142 si\u0119 w ubieg\u0142ym roku a\u017c o 45 proc. (do ok. 101 mld m3<\/sup> wobec ok. 185 mld m3<\/sup> w 2021 roku).

\u2013 Te spadki mia\u0142y miejsce przede wszystkim w drugim p\u00f3\u0142roczu 2022 roku. I to jest rewolucja, kt\u00f3ra zapowiada, \u017ce w kolejnych miesi\u0105cach sytuacja raczej nie b\u0119dzie si\u0119 poprawia\u0107 \u2013 <\/em>m\u00f3wi ekspertka z O\u015brodka Studi\u00f3w Wschodnich.<\/p>\n\n\n\n</sup>

Kluczowa cz\u0119\u015b\u0107 rosyjskiego gazu przep\u0142ywa do Europy gazoci\u0105giem Nord Stream, ale na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesi\u0119cy Gazprom wielokrotnie odcina\u0142 dostawy, chc\u0105c wywrze\u0107 presj\u0119 na pa\u0144stwach Zachodu, doprowadzi\u0107 do chaos\u00f3w spo\u0142ecznych i zmusi\u0107 kraje Unii Europejskiej do zmiany polityki wobec Ukrainy. Jako rzekome przyczyny przerw w dostawach rosyjski koncern podawa\u0142 trudno\u015bci techniczne i wy\u0142\u0105czenia konserwacyjne.

Jak wskazuje ekspertka O\u015brodka Studi\u00f3w Wschodnich, ten gazowy szanta\u017c Kremla trwa nadal, Rosja nie jest sk\u0142onna do wznowienia dostaw do pa\u0144stw europejskich. Jednocze\u015bnie nie ma na razie alternatywy dla dochodowego, unijnego rynku.<\/p>\n\n\n\n

\u2013\u00a0Infrastrukturalnie nie\u00a0jest nawet w\u00a0stanie przes\u0142a\u0107 wi\u0119cej gazu do Chin, z\u00a0kt\u00f3rymi jest po\u0142\u0105czona tylko jednym gazoci\u0105giem. I ten gazoci\u0105g pracuje w\u00a0tej chwili na maksimum swoich mo\u017cliwo\u015bci. W ubieg\u0142ym roku uda\u0142o si\u0119 nim przetransportowa\u0107 18 mld m<sup>3<\/sup>\u00a0gazu, podczas gdy w\u00a02021 roku\u00a0<\/em>\u2013\u00a0kiedy jeszcze Gazprom eksportowa\u0142 do Unii Europejskiej, cho\u0107 ju\u017c wtedy ten eksport by\u0142 ograniczany\u00a0<\/em>\u2013\u00a0na unijny rynek trafi\u0142o 155 mld m3<\/sup>\u00a0rosyjskiego gazu. To pokazuje, \u017ce Chiny po prostu nie\u00a0s\u0105 w\u00a0stanie zast\u0105pi\u0107 europejskiego rynku. Podobnie zreszt\u0105 jak Turcja, poniewa\u017c szlaki infrastrukturalne \u0142\u0105cz\u0105ce rosyjski system z\u00a0Turcj\u0105\u00a0<\/em>\u2013\u00a0a poprzez Turcj\u0119 r\u00f3wnie\u017c z\u00a0Europ\u0105\u00a0<\/em>\u2013\u00a0te\u017c pracuj\u0105 w\u00a0tej chwili na maksimum swoich mo\u017cliwo\u015bci i\u00a0to r\u00f3wnie\u017c jest niewystarczaj\u0105ce\u00a0<\/em>\u2013 m\u00f3wi Iwona Wi\u015bniewska.

Wed\u0142ug danych Gazpromu dostawy w\u00a02022 roku spad\u0142y w\u00a0zasadzie do wszystkich odbiorc\u00f3w, w\u00a0tym Turcji. Wzr\u00f3s\u0142 jedynie eksport gazu do Chin. Rosyjski koncern poinformowa\u0142, \u017ce zdo\u0142a\u0142 przekroczy\u0107 zakontraktowan\u0105 wcze\u015bniej obj\u0119to\u015b\u0107 15 mld m3<\/sup>\u00a0(wobec 10 mld m3<\/sup>\u00a0jeszcze rok wcze\u015bniej), cho\u0107 nie\u00a0poda\u0142, o\u00a0ile konkretnie. Wed\u0142ug szacunk\u00f3w przesy\u0142 m\u00f3g\u0142 wynie\u015b\u0107 ok. 18 mld m3<\/sup>.

To w\u0142a\u015bnie z\u00a0my\u015bl\u0105 o\u00a0chi\u0144skim rynku Kreml kre\u015bli w\u00a0tej chwili scenariusze rozwoju Gazpromu w\u00a0nadchodz\u0105cych latach. Jak na razie rosyjskie z\u0142o\u017ca ze wschodniej Syberii s\u0105 po\u0142\u0105czone z\u00a0tym rynkiem tylko jednym gazoci\u0105giem Si\u0142a Syberii 1, kt\u00f3rym w\u00a02023 roku zaplanowano przes\u0142a\u0107 22 mld m3\u00a0<\/sup>gazu (cho\u0107 dzi\u0119ki prowadzonym inwestycjom w\u00a0rozbudow\u0119 infrastruktury przesy\u0142owej i\u00a0z\u0142o\u017ca zapewne uda si\u0119 przekroczy\u0107 t\u0119 obj\u0119to\u015b\u0107). Pe\u0142n\u0105 projektowan\u0105 przepustowo\u015b\u0107, czyli 38 mld m3\u00a0<\/sup>rocznie, ten gazoci\u0105g ma osi\u0105gn\u0105\u0107 dopiero w\u00a02025 roku.

Ponadto Chiny porozumia\u0142y si\u0119 z\u00a0Rosj\u0105 w\u00a0sprawie dostaw gazu z\u00a0Sachalinu ruroci\u0105giem Si\u0142a Syberii 3, kt\u00f3ry ma uzyska\u0107 projektow\u0105 przepustowo\u015b\u0107 10 mld m3<\/sup>\u00a0w 2026 roku. To oznacza, \u017ce za trzy lata Rosja planuje eksportowa\u0107 na chi\u0144ski rynek ok. 48 mld m3<\/sup>\u00a0surowca rocznie. To jednak wci\u0105\u017c ponad trzykrotnie mniej ni\u017c eksport na unijny rynek, na kt\u00f3ry jeszcze w\u00a02021 roku trafi\u0142o 155 mld m3<\/sup>\u00a0rosyjskiego gazu.

\u2013\u00a0Jednym z\u00a0pomys\u0142\u00f3w managementu Gazpromu jest r\u00f3wnie\u017c zwi\u0119kszenie dostaw na rynek wewn\u0119trzny, co oczywi\u015bcie wi\u0105\u017ce si\u0119 z\u00a0gazyfikacj\u0105 Rosji. Jednak koncern przez\u00a0wiele lat\u00a0<\/em>\u2013\u00a0mimo \u017ce rosyjski rz\u0105d nak\u0142ada\u0142 na niego obowi\u0105zek gazyfikacji kolejnych wsi i\u00a0miasteczek\u00a0<\/em>\u2013\u00a0bardzo si\u0119 przed tym broni\u0142, maj\u0105c \u015bwiadomo\u015b\u0107, \u017ce na rynek wewn\u0119trzny gaz dla\u00a0odbiorc\u00f3w indywidualnych b\u0119dzie musia\u0142 dostarcza\u0107 po po preferencyjnych cenach, a wszelkie inwestycje b\u0119dzie musia\u0142 ponie\u015b\u0107 sam. To znaczy wybudowanie infrastruktury do ko\u0144cowego odbiorcy jest kosztem, kt\u00f3ry Gazprom w\u00a0ca\u0142o\u015bci b\u0119dzie musia\u0142 wzi\u0105\u0107 na siebie. Dlatego ten rynek wewn\u0119trzny by\u0142 dla\u00a0niego po prostu nierentowny \u2013\u00a0<\/em>m\u00f3wi ekspertka O\u015brodka Studi\u00f3w Wschodnich.\u00a0\u2013 W tej chwili podobnie jest zreszt\u0105 z\u00a0Chinami. Mimo \u017ce Gazprom ma podpisany kontrakt i\u00a0eksportuje gaz na rynek chi\u0144ski, to cena tego gazu jest znacznie ni\u017csza ni\u017c cena gazu sprzedawanego do Unii Europejskiej.<\/em>

W pierwszym p\u00f3\u0142roczu 2022 roku wyniki finansowe koncernu okaza\u0142y si\u0119 zaskakuj\u0105co dobre (ponad 3,5 raza wy\u017csze ni\u017c w\u00a0analogicznym okresie rok wcze\u015bniej), g\u0142\u00f3wnie dzi\u0119ki wysokim cenom tego surowca panuj\u0105cym w\u00a0tym czasie w\u00a0Europie. Pomimo spadku wydobycia i\u00a0eksportu Gazprom wypracowa\u0142 rekordowy zysk netto w\u00a0wysoko\u015bci ponad 2,5 bln rubli (ok. 37 mld dol. po obecnym kursie)\u00a0\u2013<\/em>\u00a0wy\u017cszy od zysku osi\u0105gni\u0119tego przez\u00a0koncern w\u00a0dw\u00f3ch poprzednich latach \u0142\u0105cznie.\u00a0W efekcie gazowy gigant zdecydowa\u0142 si\u0119 (po raz pierwszy w\u00a0swojej historii) na wyp\u0142at\u0119 dywidend, na kt\u00f3re przeznaczy\u0142 1,2 bln rubli. Po\u0142owa tej kwoty trafi\u0142a do rosyjskiego bud\u017cetu centralnego, poniewa\u017c Kreml jest w\u0142a\u015bcicielem 50,2 proc. udzia\u0142\u00f3w w\u00a0Gazpromie.\u00a0<\/strong>

P\u00f3\u017aniej, ze wzgl\u0119du na zachodnie sankcje, Gazprom (podobnie jak inne rosyjskie sp\u00f3\u0142ki pa\u0144stwowe) zosta\u0142 zwolniony przez\u00a0Kreml z\u00a0obowi\u0105zku publikowania danych finansowych. Jak dot\u0105d nie\u00a0poinformowa\u0142 o\u00a0zyskach osi\u0105gni\u0119tych w\u00a0drugim p\u00f3\u0142roczu 2022 roku. Z szacunk\u00f3w analityk\u00f3w wynika jednak, \u017ce mog\u0142y by\u0107 one bliskie zeru.

\u2013 Gazprom musi liczy\u0107 si\u0119 ze spadkiem dochod\u00f3w\u00a0<\/em>\u2013 uwa\u017ca Iwona Wi\u015bniewska.\u00a0\u2013 W ubieg\u0142ym roku mieli\u015bmy wyj\u0105tkow\u0105 sytuacj\u0119: z\u00a0jednej strony spadek wydobycia i\u00a0eksportu, a z\u00a0drugiej zysk netto koncernu wzr\u00f3s\u0142 trzykrotnie. Jednak by\u0142 to efekt wysokich cen gazu w\u00a0UE w\u00a0pierwszej po\u0142owie zesz\u0142ego roku. Praktycznie ca\u0142y zysk netto uzyskany przez\u00a0Gazprom to by\u0142 zysk uzyskany w\u0142a\u015bnie w\u00a0tym okresie. W drugim p\u00f3\u0142roczu prawdopodobnie by\u0142 ju\u017c na poziomie zerowym. I to zapowiada powa\u017cne problemy dla\u00a0samego koncernu, jak i\u00a0dla rosyjskiego bud\u017cetu.<\/em><\/p>\n\n\n\n</sup>